Rok 2027

Wszyscy właściwie byli zgodni: to efekt ogromnego zmęczenia elektoratu nieustającą wojną na wielu frontach, ciągłym użeraniem się z Brukselą, nachalną propagandą, przypominającą do złudzenia czas między 1935 a 1939 rokiem, a przede wszystkim wychodzących co chwila na jaw nieprzemyślanych wcześniej, przyjmowanych na chybcika rozwiązań prawnych, mających tworzyć nową rzeczywistość, a w istocie utrudniających życie ludziom.

Młode pokolenie, mając dość zinstytucjonalizowanej i skostniałej patriotycznej propagandy, odbiło gwałtownie w lewo – po prostu z przekory. I poszło głosować. Wygrała centrolewicowa koalicja, złożona z przesuniętej na lewo Nowej Platformy, ucywilizowanych Zielonych i modnej wśród młodych nowej partii Lewą Marsz. Wybrany w wyborach roku 2025 prezydent Donald Tusk nie krył radości z takiego rozwoju wypadków i od razu zapowiedział, że będzie wspierał nowy rząd w realizacji większości jego planów.

Jednym z pierwszych kierunków zmian nowej władzy stały się oczywiście media. W mediach publicznych zmiany nastąpiły w ciągu miesiąca – to było oczywiste. Nowy rząd skorzystał jedynie z mechanizmów, przygotowanych przez dotychczasową władzę.

„To zamach na pluralizm! Dziennikarze są zwalniani za poglądy!” – grzmiał w Sejmie do raczej pustej sali sam Kaczyński.

„Dziennikarze mediów niezależnych chcieli spytać o to min. kultury, ale nie mogli, bo nie wyszedł do sali prasowej” – napisał na Twitterze Marek Kuchciński. Ale szybko skasował tłita, bo przypomniano mu, że to on sam jako marszałek Sejmu w drugiej kadencji rządów PiS w końcu doprowadził do radykalnego ograniczenia swobody dziennikarzy w Sejmie, relegując ich do salki prasowej. Specjalne przepustki dostali tylko dziennikarze mediów publicznych. Teraz je utrzymano, dziennikarze mediów publicznych byli nadal bezkrytyczni wobec władzy, tyle że byli to już inni dziennikarze i inna władza.

Trochę dłużej zajęła lewicowa rewolucja w mediach zwanych dalej dla niepoznaki prywatnymi, choć w istocie już takie od dawna nie były. Dzięki przeforsowanej w końcu przez PiS w jego pierwszej kadencji ustawie o dekoncentracji mediów, część dawnych zagranicznych imperiów medialnych została sprzedana specjalnie powołanym spółkom, zależnym od dużych spółek skarbu państwa. Te ostatnie, aby kupić m.in. TVN24, musiały mocno się zadłużyć. W przypadku spółek energetycznych spowodowało to brak pieniędzy na modernizację infrastruktury krytycznej i coraz częstsze blackouty. Jednak – jak stwierdził Jarosław Kaczyński w rozmowie z tygodnikiem „W Sieci” – „wolne i niezależne od zagranicznych wpływów media wymagają pewnych wyrzeczeń. Nie możemy zachowywać się jak liczykrupy. Inwestycje w energetykę są, owszem, ważne, ale ważniejsze jest, aby zwykli Polacy mieli dostęp do obiektywnej, niezakłamanej informacji”.

Nowy lewicowy rząd zaczął szybko proces zmian w SSP. Po trzech miesiącach łańcuszek zmian sięgnął mediów od nich zależnych: m.in. TVN24, Narodowego Koncernu Gazet Lokalnych i Polskiego Onetu (dawniej po prostu „Onetu”). Politycy PiS nie posiadali się z oburzenia, wzburzony był także elektorat tej partii. „To niebywałe! Dziennikarze będą teraz wykonywać polecenia skrajnie lewackiego rządu!” – napisał na Twitterze Jarosław Sellin. „A dotąd wykonywali czyje?” – odpowiedział mu Piotr Kraśko, nowy redaktor naczelny Polskiego Onetu.

Szczególne oburzenie w elektoracie pisowskiej opozycji wywołał tekst, zamieszczony pół roku po objęciu władzy przez lewicę w „Do Rzeczy”. Opowiadał o próbach sondowania możliwości wejścia na polski rynek medialny przez imperium medialne byłego prezydenta USA Donalda Trumpa oraz nowy niemiecki koncern mediowy Bayerische Media Verlag. Tak się bowiem składa, że niemiecka scena polityczna przesunęła się w ostatnich latach mocno na prawo, a od kiedy władzę w koalicji z CDU/CSU sprawowała AfD, niemieckie media zaczęły zajmować coraz bardziej konserwatywne stanowisko w wielu kwestiach. Od momentu, gdy Polska odbiła na lewo, PiS uznał niemiecki rząd za swojego głównego europejskiego sojusznika.

„Niemieckie media widzą, co się szykuje w Polsce i ostrzegają” – deklarował w wywiadzie dla publicznego radia Joachim Brudziński, typowany na następcę Kaczyńskiego.

„Przecież zawsze pan twierdził, że niemieckie media są Polsce niechętne, realizują tylko niemiecki interes i nie należy zwracać uwagi na to, co mówią” – zauważył prowadzący rozmowę Kamil Dąbrowa, od niedawna znów dyrektor Programu 1 Polskiego Radia.

„Nieprawda, przeinacza pan moje słowa!” – oburzył się Brudziński i dodał: „Poza tym to było w innych okolicznościach”.

„Pozwoli pan, że zacytuję panu pańskie wypowiedzi na ten temat” – powiedział Dąbrowa.

Po dwóch minutach cytatów Brudziński nie wytrzymał i wykrzyknął: „To jest oburzające, jak media publiczne traktują opozycję! Nie będę brał w tym udziału!” – po czym wyszedł ze studia.

Wróćmy jednak do artykułu „Do Rzeczy”. Autor twierdził – i przytaczał dokumenty oraz powoływał się na konkretne osoby w obu koncernach – że zarówno Amerykanie jak i Niemcy byli zainteresowani mocnym wejściem na polski rynek medialny z konserwatywną ofertą. Niemcy myśleli o portalu uzupełnionym o interaktywną gazetę (interaktywne gazety zastąpiły już właściwie te papierowe), Amerykanie zaś o telewizji informacyjnej uzupełnionej o stację radiową i kanały tematyczne. Niestety, okazało się, że polskie prawo na takie inwestycje po prostu nie pozwala. Zwolennicy PiS byli wściekli. Media społecznościowe gotowały się od wpisów o tym, że w obecnych warunkach oznacza to praktycznie cenzurę, bo krytyczne wobec rządu media to mała grupka w porównaniu z potężnymi medialnymi narzędziami, jakimi dysponuje nowy rząd. Tymczasem obcy kapitał, który mógłby wnieść do Polski autentyczny pluralizm i wzmocnić konserwatywną stronę sporu politycznego, trafia na prawną barierę.

Szczególną wściekłość pisowskiego elektoratu wywołał jednak Łukasz Warzecha, publicysta tygodnika, który, nie ukrywając gorzkiej Schadenfreude, wkleił na Twittera jeden z akapitów wspomnianego tekstu, uparcie pomijany przez zwolenników PiS. Brzmiał on tak:

„Wszystkie przepisy, które stanęły na drodze imperium medialnego Trumpa oraz BMV, zostały uchwalone w atmosferze tryumfu przez PiS w roku 2017, a następnie jeszcze zaostrzone podczas drugiej kadencji rządów tej partii w roku 2021. Warto przypomnieć, że weto złożył wówczas prezydent Andrzej Duda, ale zostało ono obalone w Sejmie, a sam Duda ostastecznie został uznany przez Jarosława Kaczyńskiego za polityka obcego ideowo. Duda, który podpisał pierwszą ustawę dekoncentracyjną, uzasadniając swoją decyzję o wecie wobec jej nowelizacji, mówił: »Polska ma już wystarczająco mocne przepisy dekoncentracyjne. Ich dalsze zaostrzenie może nie tylko stać w sprzeczności z prawem UE, ale też w przyszłości może sprawić, że pożądane, dobre zagraniczne inwestycje na naszym rynku medialnym natrafią na blokadę. Patrząc dalej, patrząc strategicznie, nie mogę podpisać przedłożonej mi ustawy«”.

Gdy Warzecha przypomniał ten fragment tekstu, posypały się na niego gromy. „Wtedy Niemcy byli antypolscy! Czy pan tego nie pojmuje?!”, „Zawsze nienawidził pan PiS, a to był najlepszy polski rząd wszech czasów!”, „Zdrajca zawsze pozostanie zdrajcą!” – pisano pod adresem publicysty.

Cztery miesiące po przejęciu władzy przez lewicę urzędnicy Ministerstwa Kultury zajęli się facebookowym wpisem posłanki Szczypińskiej z PiS. Korzystali z uchwalonej w 2018 roku ustawy o „fake newsach”. Regulacja oparta o procedurę administracyjną, nie sądową, była wówczas powszechnie krytykowana przez środowiska dziennikarskie, również sprzyjające PiS, i, co oczywiste, przez wszelkie z zasady krytyczne ówczesnemu rządowi zagraniczne gremia, jako tworząca faktyczną cenzurę, napędzająca efekt mrożący i groźna dla wolności słowa. Wyborcy PiS byli nią jednak zachwyceni. „Nareszcie będą ukrócone antypolskie kłamstwa!” – taka opinia pojawiała się niezmiennie w mediach społecznościowych.

Początkowo regulacja obejmowała tylko przypadki z okresu po ogłoszeniu dat wyborów przez głowę państwa. W roku 2020 została zaostrzona i żadnych ograniczeń czasowych już nie było.

Najpierw stosowano ją oszczędnie. Kilka portali zostało ukaranych za ewidentne kłamstwa karami po kilkaset tysięcy złotych. Potem urzędnicy się rozpędzili: powołana przy Ministerstwie Kultury Rada Rzetelności rozpatrywała po kilkadziesiąt spraw miesięcznie. Osoby prywatne były zwykle karane grzywnami w wysokości paru tysięcy złotych, media dostawały kary kilkudziesięcio- lub nawet kilkusettysięczne. Z czasem mniejsze redakcje zaczęły unikać pisania o polityce w ogóle – bały się ryzyka. Okazało się bowiem, że powołana przez ministra kultury rada za fałszywą wiadomość może uznać nawet dwukolumnowy artykuł, w którym pojawił się zwykły czeski błąd.

Głośna była sprawa lokalnej gazety z Kalisza, która w roku 2022 – pisząc krytycznie o poczynaniach lokalnej posłanki PiS Joanny Lichockiej – pomyliła dwie cyfry, podając na początku tekstu datę jej urodzenia. Lichocka zgłosiła sprawę radzie jako „fake news”, a ta ukarała wydawcę grzywną w wysokości 100 tys. złotych. Gazeta musiała zostać zamknięta, nie była w stanie zapłacić. Przeciwko tej decyzji protestowali nawet dziennikarze mediów związanych z prawicą. Wówczas w Radiu Maryja tak skomentował ją Jarosław Kaczyński: „Wiem, że niektóre decyzje Rady Rzetelności mogą budzić wątpliwości. Ale rada została ustanowiona jako niezawisły, kadencyjny organ, jej członków powołuje większość sejmowa, co jest najlepszym sposobem realizowania zasad demokracji w praktyce. Powołuje ich spomiędzy szanowanych przedstawicieli świata kultury, nauki i mediów. To dobre, przejrzyste rozwiązanie, które pozwala nam walczyć z rozplenionym wcześniej na niespotykaną skalę kłamstwem, szerzonym przez media, pozostające pod władzą zagranicznych ośrodków”. W chwili, gdy Kaczyński mówił te słowa, takich mediów już prawie w Polsce nie było, ale prowadzący rozmowę ksiądz nie zwrócił na to swojemu rozmówcy uwagi.

Lewicowy rząd już w pierwszym miesiącu dokonał w ustawie o radzie kosmetycznej zmiany (członkowie rady powoływali teraz jej przewodniczącego spośród trzech, a nie czterech kandydatów, wyłonionych w drodze wewnętrznego głosowania kandydatów) i na tej podstawie zakończył kadencję wszystkich dotychczasowych członków rady.

„Skrócenie ustawą kadencji członków Rady Rzetelności to zamach na wolność słowa!” – grzmiał w sali prasowej sejmu poseł PiS Piotr Gliński.

„Wygrajcie wybory, to se uchwalicie, co będziecie chcieli!” – szyderczo odpowiedział mu stojący pod ścianą poseł Zielonych Stefan Niesiołowski. Niesiołowskiego wkrótce większość sejmowa wybrała do składu nowej rady. Mogli w niej bowiem zasiadać także posłowie.

Sprawa Szczypińskiej była pierwszym problemem, jakim zajęła się nowa rada, a który dotyczył posła. Nie było tu konieczne zdjęcie immunitetu, ponieważ sam PiS w drugiej kadencji wyłączył sprawy o „fake newsy” spod jego działania, a kilkunastu posłów ówczesnej opozycji zostało wtedy ukaranych.

Szczypińska w swoim wpisie oceniła sejmowe wystąpienie posła PO Arkadiusza Myrchy. Napisała między innymi: „Trudno o lepszy przykład pychy i arogancji”. Poseł Myrcha zgłosił sprawę do rady, wskazując, że jest to, jego zdaniem, typowy przykład fałszywej wiadomości. „Wbrew stwierdzeniu pani poseł, bardzo łatwo znaleźć przykłady większej pychy i arogancji” – i dołączył listę stosownych jego zdaniem 567 przykładów wypowiedzi polityków PiS z okresu rządów tej partii. Rada rozpatrzyła sprawę i uznała, że stwierdzenie, iż „trudno znaleźć lepszy przykład” jest w istocie bezsprzecznie niezgodne z faktami. Na posłankę nałożono grzywnę w wysokości 50 tys. złotych.

W 2028 r. Łukasz Warzecha opublikował książkę zatytułowaną „A nie mówiłem?”. Składała się ona w większości z jego felietonów, dłuższych tekstów i wypowiedzi z lat 2015-2027, w których ostrzegał, że tworzone przez PiS, przy niezmiennym entuzjazmie jego twardego elektoratu, przepisy i regulacje zostaną kiedyś wykorzystane przeciwko stronie konserwatywnej i samej partii Kaczyńskiego.

Książka słabo się sprzedawała. Zwolennicy PiS jej nie kupowali, bo uważali Warzechę za zdrajcę, a poza tym nikt nie lubi, gdy wypomina mu się jego głupotę. Zwolennicy nowej władzy uważali autora za pisowca i zaprzysięgłego prawaka, którego tekstów się nie czyta.