Pamięć o ofiarach żelaznej kurtyny w czasach Schengen
Artykuł sponsorowany

Pamięć o ofiarach żelaznej kurtyny w czasach Schengen

Dodano: 
Pas śmierci muru berlińskiego, 1977 rok.  Widoczne zasieki, przeciwczołgowy jeż i wieża  strażnicza
Pas śmierci muru berlińskiego, 1977 rok. Widoczne zasieki, przeciwczołgowy jeż i wieża strażnicza Źródło: George Garrigues
Dzisiaj, aby przekroczyć granicę Polski z jej sąsiadami w Unii Europejskiej, wystarczy mieć przy sobie dowód osobisty. W czasach PRL taka wyprawa bez zgody władz była jednak zabroniona. Wolność poruszania się i poszukiwania swojego miejsca poza granicami państwa była bardzo skutecznie ograniczona, zezwalano na to jedynie wybranym

Ofiarami takiej polityki byli ci, którzy w czasach panowania partii komunistycznych w naszej części Europy próbowali uciec ze swoich krajów. Jedyną możliwością dla nich było opuszczenie ojczyzny nielegalnie. Symboliczna jest historia Hartmuta Tautza, który pragnął tylko studiować w konserwatorium muzycznym, czego odmawiano mu w jego ojczyźnie, a został zabity w trakcie przekraczania granicy w pogoni za swoim marzeniem. Również polscy studenci, tzw. taternicy, spotkali się z represjami wyłącznie dlatego, że przenieśli przez granicę PRL książki niewygodne dla władzy. Ucierpieć mógł każdy, kto przekroczył granicę bez pozwolenia, a takich osób były tysiące.

Straż Graniczna NRD (Grenztruppen) z owczarkiem niemieckim

Platforma Europejskiej Pamięci i Sumienia oraz Ośrodek Pamięć i Przyszłość chcą zachować pamięć o tych ludziach i pomóc im oraz ich rodzinom dochodzić swoich praw. Chcemy zwrócić uwagę na to, że komunizm krzywdził ludzi na wiele różnych sposobów, w tym także poprzez ograniczanie swobody poruszania się. Nasza współpraca zaowocowała projektem bazy danych on-line dokumentującej ofiary żelaznej kurtyny – Victims of the Iron Curtain. Baza dostarcza informacji o osobach, które z różnych przyczyn próbowały przekroczyć granice państw. Na podstawie badań archiwalnych przedstawiamy podstawowe informacje o ofiarach, których próba ucieczki nie skończyła się powodzeniem.

Obecnie baza liczy ponad 1800 spraw i ciągle jest rozbudowywana. Baza dostępna jest pod adresem www.ofiary.eu. Wierzymy, że może ona być wstępem do uzyskania prawnej rehabilitacji i odszkodowania w Czechach oraz na Słowacji dla ofiar represji. Gorąco również zachęcamy do kontaktu Świadków Historii, którzy chcieliby się z nami podzielić swoją historią związaną z przekraczaniem granicy albo ucieczką na Zachód.

Pozostałości żelaznej kurtyny dziś. Bratysława- Devínska Nová Ves, granica słowacko-austriacka

Odwiedź stronę projektu, aby dowiedzieć się więcej: www.memoryandconscience.eu

Artykuł został opublikowany w 52/2020 wydaniu tygodnika Do Rzeczy.