Terror IRA

Dodano: 
Członkowie PIRA (Provisional Irish Republican Army)
Członkowie PIRA (Provisional Irish Republican Army) Źródło: Wikimedia Commons / Baldeadly, CC 3.0
Przez prawie pół wieku w Ulsterze od kul i bomb terrorystów IRA – ale też antyterrorystów i żołnierzy – ginęli ludzie

Początki północnoirlandzkich „kłopotów” sięgają lat 60. To wtedy nastąpiła erupcja napięć pomiędzy potomkami szkockich i angielskich prezbiteriańskich kolonizatorów, którzy przybyli do Ulsteru w XVI i XVII w., a rdzennymi mieszkańcami tych ziem – irlandzkimi katolikami. Ta wzajemna niechęć dała o sobie znać jeszcze w okresie trwania irlandzkiej wojny o niepodległość, toczącej się w latach 1919–1921. W tym czasie Belfast stał się widownią ulicznych walk i zamieszek. Zamachom organizowanym przez Irlandzką Armię Republikańską (Irish Republican Army – IRA) towarzyszyły odwetowe zabójstwa katolików, dokonywane przez policjantów z Ulster Special Constabulary (USC).

6 grudnia 1921 r. podpisano kończący wojnę brytyjsko-irlandzki traktat pokojowy. Przewidywał on powstanie Wolnego Państwa Irlandzkiego. O losie Ulsteru miał natomiast zadecydować tamtejszy parlament, który podjął decyzję o pozostaniu pod bezpośrednim zwierzchnictwem brytyjskiej korony. Nie wszyscy przywódcy republikańscy zaaprobowali traktat. Przeciwni byli mu Éamon de Valera i wielu dowódców IRA. W kraju wybuchła wojna domowa. Zginęło w niej więcej ludzi niż podczas wojny o niepodległość. Brytyjczycy wsparli armię rządową i ostatecznie IRA zdecydowała się na złożenie broni.

Artykuł został opublikowany w 5/2022 wydaniu miesięcznika Historia Do Rzeczy.

Autor: Arkadiusz Karbowiak