"Był wielkim żołnierzem Rzeczpospolitej". Prezydent pośmiertnie awansował Jana Karskiego

"Był wielkim żołnierzem Rzeczpospolitej". Prezydent pośmiertnie awansował Jana Karskiego

Dodano:   /  Zmieniono: 
Prezydent awansował Jana Karskiego do stopnia generała brygady
Prezydent awansował Jana Karskiego do stopnia generała brygady Źródło: Twitter / @prezydentpl
Jan Karski był wielkim żołnierzem Rzeczypospolitej, który nigdy nie zaprzestał walki o wolność Polski, a także o ludzką godność – powiedział prezydent Andrzej Duda, który przekazał akt nominacji legendarnego kuriera na stopień generała brygady.

Prezydent Andrzej Duda przekazał dziś rodzinie Jana Karskiego akt nominacji generalskiej.

Wielki żołnierz, wielki Polak, wielki człowiek

– Był wielkim żołnierzem. Najlepiej niech świadczy o tym fakt, że został dwukrotnie odznaczony orderem Virtuti Militari - w 1941 i 1943 roku – mówił dziś prezydent.

Andrzej Duda przekonywał, że chciałby aby nominacja generalska przyznana temu wielkiemu Polakowi oraz honorowemu obywatelowi Izraela i Sprawiedliwemu Wśród Narodów Świata, była świadectwem pamięci Polski o wielkiej historycznej postaci. – O cichym w tamtym czasie, w czasie walki, bohaterze, który całe swoje młode życie poświęcił na walkę o wolność Polski i ludzką godność – dodał.

– Niech te nominacje będą świadectwem wielkości polskiego żołnierza Jana Karskiego, wielkiego człowieka, wspaniałego Polaka, bohatera drugiej wojny światowej wielu narodów. Niech pamięć o Janie Karskim, o jego bohaterstwie, niezłomności i czynach, zawsze przetrwa wśród Polaków, Żydów na całym świecie i wśród wszystkich ludzi sprawiedliwych –  podkreślił prezydent.

Decyzję o nominacji Jana Karskiego na stopień generała brygady, prezydent podjął na początku listopada.

Legendarny kurier

Jan Karski urodził się 24 czerwca 1914 r. w Łodzi jako Jan Romuald Kozielewski, ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W 1939 r. został zatrudniony w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Uczestniczył w kampanii wrześniowej będąc oficerem 5 Dywizjonu Artylerii Konnej. Po ataku ZSRR na Polskę znalazł się w sowieckiej niewoli, z której wydostał się udając zwykłego szeregowca. W 1939 r. dotarł do Warszawy i rozpoczął działalność konspiracyjną.

Propozycję tajnego wyjazdu do Londynu w celu przedstawienia emigracyjnym władzom polskim oraz Brytyjczykom raportu o sytuacji w okupowanej przez Niemców Polsce złożył Karskiemu latem 1942 r. Delegat Rządu na Kraj Cyryl Ratajski. Kurier Polskiego Państwa Podziemnego miał reprezentować w swej misji wszystkie polskiej podziemne stronnictwa polityczne, był także rzecznikiem eksterminowanej przez Niemców ludności żydowskiej.

W porozumieniu m.in. z Leonem Feinerem, przedstawicielem żydowskiej partii socjalistycznej Bund, dwukrotnie przedostał się na teren getta warszawskiego, aby na własne oczy przekonać się o losie zamkniętej tam ludności żydowskiej. W przebraniu wartownika przedostał się także do niemieckiego obozu tranzytowego w Izbicy pod Lublinem. Następnie wyjechał do Londynu, wioząc ze sobą dokumenty, dotyczące sytuacji w Polsce i losie ludności Żydowskiej. Relacja Karskiego została przedstawiona Brytyjczykom 25 listopada.

Na podstawie relacji Karskiego 10 grudnia 1942 r. Rząd RP w Londynie wydał notę skierowaną do rządów sprzymierzonych ws. terroru i dyskryminacji Żydów. Napisano w niej, że w ciągu trzech lat okupacji Polski, Niemcy zabili prawie trzecią część Żydów, mieszkających w niej przed wojną (ponad 3 mln). 17 grudnia 1942 r. 12 państw alianckich potępiło masową zagładę Żydów.

W 1943 r. kurier dostał się do Nowego Jorku, gdzie spotykał się z politykami, dyplomatami, dziennikarzami i przedstawicielami świata kultury. 28 lipca 1943 r. w Białym Domu przyjął Karskiego prezydent USA Franklin Delano Roosevelt. Jak wspominał Karski, amerykańscy politycy słuchali go uważnie, jednak nie dowierzali skali zbrodni, popełnianej przez Niemców. W 1944 r. napisał książkę "Tajne państwo", która szybko zyskała status bestsellera na amerykańskim rynku. Po wojnie pozostał w Stanach, związał się z uczelnią Georgetown, gdzie wykładał stosunki międzynarodowe i teorię komunizmu.

W 2012 r. prezydent Barack Obama uhonorował pośmiertnie Karskiego, zmarłego 13 lipca 2000 r. w Waszyngtonie, Medalem Wolności, najwyższym cywilnym odznaczeniem amerykańskim. Polski kurier został także odznaczony m.in. Orderem Orła Białego, a także tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.


Źródło: Prezydent.pl
Czytaj także