Projekt ustawy nadaje ministrowi uprawnienia do sprawowania nadzoru nad Policją, Państwową Strażą Pożarną, Strażą Graniczną i BOR w zakresie: czynności operacyjno-rozpoznawczych; prowadzonych postępowań dyscyplinarnych i wyjaśniających; rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw popełnianych przez ich funkcjonariuszy i pracowników; weryfikowania kandydatów na określone stanowiska.
Zgodnie z projektem, utworzony zostanie nowy organ nadzoru, podległy bezpośrednio ministrowi – Inspektor Nadzoru Wewnętrznego. W wykonywaniu zadań wesprze go utworzone w strukturach MSWiA Biuro Nadzoru Wewnętrznego (BNW). To ono pomoże egzekwować odpowiednie standardy pracy służb mundurowych. Zajmie się też wszelkimi nieprawidłowościami w ich pracy, w tym przypadkami łamania prawa czy naruszenia etyki zawodowej. BNW sprawdzi również czy kandydaci na wyższe stanowiska w służbach nie popełniali nadużyć lub nie przekraczali swoich kompetencji.
W skład BNW wejdzie 35 inspektorów oddelegowanych z Policji i Straży Granicznej. Wspierać ich będą również strażacy i funkcjonariusze BOR. Biura Spraw Wewnętrznych, które działają obecnie w komendach głównych Policji i Straży Granicznej zostaną odrębnymi jednostkami organizacyjnymi, nadzorowanymi przez ministra. Ich zadania pozostaną jednak niezmienione. BNW będzie działać niezależnie od nich, na wyższym szczeblu. Będzie też mogło zlecać im wykonanie pewnych czynności sprawdzających.
Funkcjonowanie Biura Nadzoru Wewnętrznego w sferze czynności operacyjno-rozpoznawczych będzie podlegać takim samym wymogom formalnym i mechanizmom kontrolnym, jak w przypadku służb posiadających podobne uprawnienia.