10 września 1944. Powstańcy walczą o każdy dom

10 września 1944. Powstańcy walczą o każdy dom

Dodano: 
Powstanie Warszawskie dzień po dniu
Powstanie Warszawskie dzień po dniu Źródło: Wikimedia Commons / Powstanie warszawskie / Źródło: Wikimedia Commons/DoRzeczy.pl
Ewakuacja ludności, pragnącej opuścić miasto – trwa nadal w porze od godz. 6-8 rano –  informuje "Biuletyn Informacyjny" z 10 września 1944 roku. Jednocześnie trwają pertraktacje i wymiana pism między stroną niemiecką a dowództwem AK ws. zakończenia Powstania i ewakuacji rannych żołnierzy.

Ewakuacja ludności, pragnącej opuścić miasto – trwa nadal w porze od godz. 6-8 rano – informuje "Biuletyn Informacyjny". Jednocześnie trwają pertraktacje i wymiana pism między stroną niemiecką a dowództwem AK w sprawie kapitulacji Powstania i umożliwiania ewakuacji rannych żołnierzy. Strona polska prowadzi grę na zwłokę.

"Utrzymać front moralny!" – apelują autorzy 'Biuletynu" z niedzieli, 10 września 1944 roku. "Czterdzieści dni, przeżywanych w niesłychanie nienormalnych warunkach musiało zaciążyć w sposób nienormalny na życiu ludzi skupionych w Warszawie. To też obok objawów niezrównanego bohaterstwa i ofiarności obserwujemy znaczne narastanie wyczerpania nerwowego” – czytamy dalej.

Walki po obu brzegach Wisły

Pod koniec piątego tygodnia Powstania, Armia Czerwona rozpoczyna ofensywę. Wojska 1. Frontu Białoruskiego atakują Pragę. W operacji tej biorą udział jednostki polskie: 1. Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, pododdziały 1. Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i 13 pułku Artylerii Pancernej.1 Dywizja im. Tadeusza Kościuszki dociera do Anina i odrzuca Niemców za szosę Mińsk Mazowiecki – Warszawa. Nad Warszawą toczą się walki powietrzne myśliwców sowieckich i niemieckich.

Po zachodniej stronie Wisły, w Śródmieściu trwają zaciekłe walki w rejonie Nowego Światu, Placu Napoleona i Brackiej. Powstańcy walczą o każdy kolejny dom na ulicach Chmielnej, Górskiego, Wareckiej i Świętokrzyskiej. 10 września Niemcy zdobywają barykadę na ul. Chmielnej, atakują gmach Poczty Głównej, opanowują budynek przy ul. Wareckiej 11. Powstańcom udaje się powstrzymać natarcie wroga.

W wyniku ran ginie Józef Szczepański „Ziutek”, autor piosenki „Pałacyk Michla”. Ciężko ranny 1.09.1944 r. – postrzelony w brzuch i udo przy ul. Barokowej (według relacji strz. "Krysi" Ryszarda Sasa, "Ziutka" w Pałacu Krasińskich przypadkowo postrzelił w pachwinę nieznany z nazwiska żołnierz "Parasola" – celowniczy ręcznego karabinu maszynowego, który usiłował usunąć zacięcie broni). Ranny został przeniesiony kanałami do Śródmieścia i umieszczony w szpitalu polowym przy ul. Czackiego. Po jego zbombardowaniu ponownie przeniesiony, tym razem do szpitala polowego w Śródmieściu Południowym, zorganizowanym przy ul. Marszałkowskiej 75 – róg Wilcza 35. Zmarł 10 września.

Również 10 września powstańcze Polskie Radio ogłasza nazwiska 28 niemieckich dowódców, odpowiedzialnych za zniszczenie Warszawy – listę otwierają generałowie von dem Bach, Stahel i Reinefarth. Listę tę następnego dnia podaje londyński „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, BBC nadaje ją w różnojęzycznych serwisach.

Tekst powstał na podstawie materiałów z Muzeum Powstania Warszawskiego.

Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego/1944.pl/Zbrodnia Niemiecka w Warszawie 1944 r. (WYDAWNICTWO INSTYTUTU ZACHODNIEGO POZNAŃ)/sppw1944.org/pwpw.pl
Czytaj także