Młode pokolenie pracowników służby zdrowia siłą napędową systemu ochrony zdrowia

Piąta edycja globalnego raportu Future Health Index, w którym drugi rok z rzędu uczestniczą pracownicy służby zdrowia z Polski, przedstawia oczekiwania i nastroje młodego pokolenia przedstawicieli służby zdrowia. Jaki jest ogólny obraz tej grupy?

Reinier Schlatmann: Raport Future Health Index 2020 pt. „Era możliwości: Nowe pokolenie akceleratorem zmian w opiece zdrowotnej”, opracowany na zlecenie Philips, przedstawia analizę oczekiwań młodego pokolenia przedstawicieli służby zdrowia w wieku poniżej 40. roku życia wobec technologii, szkoleń i satysfakcji zawodowej. Opisuje także ich rzeczywiste doświadczenia jako personelu medycznego. Reprezentują oni nowe pokolenie przedstawicieli służby zdrowia – grupę, która w ciągu najbliższych lat stanowić będzie większość globalnej kadry medycznej i na której barkach spocznie odpowiedzialność za kształt, formę i jakość usług medycznych w przyszłości.

Wnioski płynące z raportu potwierdzają, że młodzi pracownicy służby zdrowia są ambitni i oddani swoim pacjentom. Są to osoby wyrażające zadowolenie z pracy w opiece zdrowotnej (według 60 proc. respondentów), pomimo stresu, którego doświadczają w codziennej pracy (według 83 proc. badanych). Jednak czują się obciążone wymogami administracyjnymi, które wychodzą poza ich podstawowe obowiązki, podkreślają też wagę zwiększenia tempa wdrażania zmian technologicznych. Warto poświęcić chwilę na analizę głosów i opinii tej grupy, bo wskazuje ona na kierunki, które mogą usprawnić służbę zdrowia przyszłości.

Stres i duże obciążenie pracą wydają się typowe dla pracowników służby zdrowia na całym świecie. Jakie rozwiązania sugerują sami zainteresowani, czyli przedstawiciele młodego pokolenia personelu medycznego?

Długie godziny pracy, konieczność podejmowania decyzji mających wpływ na życie ludzi, a do tego spora ilość danych i częsty brak wiedzy, jak z nich korzystać, oraz liczne zadania administracyjne – wszystko to wpływa na wysoki poziom stresu personelu medycznego, szczególnie w dobie starzejącego się społeczeństwa, gdzie przyrost liczby pacjentów znacznie przewyższa wzrost liczby lekarzy. Tutaj z pomocą mogą przyjść cyfryzacja i sztuczna inteligencja (AI). Młodzi pracownicy służby zdrowia wyraźnie dostrzegają potencjał zarówno nowych technologii, jak i danych cyfrowych, które w ich opinii mogą znacząco poprawić ich doświadczenie zawodowe. Aż 76 proc. ankietowanych w Polsce zgadza się, że cyfrowe technologie mogą zmniejszyć obciążenie wywołane nadmiarem obowiązków służbowych, a 60 proc. spodziewa się, że przyczynią się do zmniejszenia u nich poziomu stresu związanego z pracą. Należy jednak pamiętać, że choć technologia może zapewnić ogromne wsparcie, to nie jest ona panaceum samym w sobie.

W raporcie Future Health Index 2020 widać bowiem wyraźnie, że niezbędne jest też wsparcie edukacyjne i techniczne. Lekarze i pielęgniarki w obecnych czasach mają więcej pacjentów niż kiedykolwiek, co przekłada się na dużą ilość cyfrowych danych medycznych, a wciąż aż 33 proc. młodych przedstawicieli personelu medycznego w Polsce przyznaje, że nie wie, jak radzić sobie z taką ilością cyfrowych danych i jak je wykorzystać do podejmowania decyzji zawiązanych z opieką nad pacjentem. Ponadto młodzi pracownicy służby zdrowia w Polsce przyznają, że wsparcie personelu pomocniczego przy wprowadzaniu danych medycznych (67 proc.) oraz szkolenia z wykorzystania nowych technologii (59 proc.) pomogłyby im bardziej efektywnie wykorzystywać cyfrowe dane pacjentów.

Jak zatem sprawić, aby cyfryzacja i nowe technologie stały się pomocne? W jakim kierunku kształtuje się opieka zdrowotna przyszłości?

Chociażby dzisiejsza sytuacja epidemiczna daje nam wiele wskazówek, jak może być zorganizowany szpital przyszłości – oparty na nowych technologiach, rozwiązaniach telemedycznych i sztucznej inteligencji. Szpital przyszłości nie będzie też raczej stanowił jednej, stałej lokalizacji, ale skalowalną i modułową sieć. Wirtualna opieka i zdalne konsultacje będą w niej odgrywać kluczową rolę, co z kolei przełoży się na zapewnienie takiego samego poziomu opieki wszystkim pacjentom, niezależnie od miejsca ich zamieszkania.

W ciągu następnej dekady inteligentne systemy będą w stanie gromadzić informacje z wielu źródeł. Systemy te będą zbierać dane medyczne pacjenta z różnych placówek. Umożliwi to stworzenie kontinuum opieki, bez gubienia danych, gdy pacjent przemieszcza się między różnymi placówkami. Już teraz istnieją rozwiązania IT oparte na „chmurze” (cloud-based IT solutions), które są w stanie zbierać i analizować najnowsze dane i badania ze szpitali na całym świecie. Wiodący dostawcy systemów IT stosują analizy i sztuczną inteligencję, aby wspierać multidyscyplinarne zespoły specjalistów w podejmowaniu najlepszych decyzji dotyczących procesu leczenia pacjenta. Wszystkie te rozwiązania przyczynią się do zmniejszenia obciążenia pracą personelu medycznego, ale przede wszystkim, jeśli będą stosowane we właściwy i w umiejętny sposób, będą nieocenionym wsparciem dla personelu medycznego w procesie podejmowania właściwych i efektywnych decyzji klinicznych.

Cyfrowa transformacja w ochronie zdrowia jest niewątpliwie potrzebna i już się rozpoczęła, ale przed nami jeszcze sporo do zrobienia, aby wszystkie nowe technologie były w pełni gotowe do wsparcia systemu i – co ważniejsze – pracowników służby zdrowia.

Z technicznego punktu widzenia nasza branża nadal pracuje nad połączeniem wszystkich elementów tak, aby umożliwić pełny wgląd w dane w czasie rzeczywistym. Jednym z wyzwań jest niewątpliwie brak interoperacyjności, stanowiący główną barierę we wprowadzeniu technologii medycznych do systemu opieki zdrowotnej. Problem ten zauważają także młodzi pracownicy służby zdrowia w Polsce. 62 proc. polskich respondentów raportu Future Health Index 2020 dostrzega istotne ograniczenia w zakresie możliwości udostępniania cyfrowych danych medycznych pacjentów, co często powoduje niekompletność tych danych, a 57 proc. ankietowanych uważa, że nie dysponuje wystarczającą ilością danych medycznych pacjentów, aby wykorzystywać je do podejmowania decyzji o leczeniu.

Inne wyzwania to bezpieczeństwo i zapewnienie dokładności algorytmów. Mając to na uwadze, Philips wprowadził zestaw zasad dotyczących sztucznej inteligencji, niezbędnych w projektowaniu etycznych, odpowiedzialnych i przejrzystych rozwiązań z zakresu AI. Naszym najważniejszym celem jest wspieranie pacjentów i lekarzy, ponieważ, mimo że zastosowanie sztucznej inteligencji może w znacznym stopniu wspierać pracę ludzi, nigdy nie będzie w stanie zastąpić lekarza.

Znajdujemy się w kluczowym momencie rozwoju służby zdrowia w kierunku opieki przyszłości. Chociaż zmiana nie nastąpi z dnia na dzień, to już dziś możemy pracować nad kluczowymi wyzwaniami. Kształtując przyszłość, powinniśmy także brać pod uwagę głosy młodego pokolenia pracowników służby zdrowia, którzy są siłą napędową systemu opieki zdrowotnej.