APEL ORGANIZACJI PACJENTÓW w sprawie nowych terapii w cukrzycy typu 2

W Polsce model opieki nad chorymi na cukrzycę ma „dwie prędkości”. Chorzy żyjący z cukrzycą typu 1, zwłaszcza dzieci i młodzież, są leczeni na zbliżonym poziomie do krajów europejskich i mają dostęp do technologii medycznych zalecanych przez polskie standardy kliniczne. Inaczej wygląda sytuacja pacjentów z cukrzycą typu 2. Ta grupa chorych powinna mieć dostęp do refundowanych leków hipoglikemizujących o udowodnionym wpływie na obniżenie ryzyka sercowo-naczyniowego, rekomendowanych przez AOTMiT inhibitorów SGLT-2 (flozyny: dapagliflozyna, empagliflozyna) oraz analogi GLP-1 (inkretyny: semaglutyd). Wspomniane terapie są refundowane w większości krajów Unii Europejskiej i pozwalają na skuteczną terapię cukrzycy, a w efekcie zmniejszają liczbę powikłań.

W związku z niezaspokojonymi potrzebami polskich pacjentów, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków zwracało się do Ministra Zdrowia z apelem o jak najszybszą refundację leków o udowodnionym wpływie na redukcję powikłań sercowo-naczyniowych:

• Flozyn (w tabletkach), które odroczą w czasie zastosowanie uciążliwej dla pacjenta terapii w iniekcjach insuliną, pismem z dnia 21 maja 2019 roku https://diabetyk.org.pl/wp-content/uploads/2019/05/MZ-flozyny.pdf
• oraz inkretyn (w iniekcjach), pismem z dnia 6 czerwca 2019 roku https://diabetyk.org.pl/wp-content/uploads/2019/06/MZ-semaglutyd.pdf

Warto podkreślić, że m.in. w relacji z debaty Rzeczpospolitej pt. "Nowoczesne terapie pomogą ograniczyć liczbę powikłań" z dnia 5 marca 2019 roku "Maciej Miłkowski, wiceminister odpowiedzialny za politykę lekową zapewnił, że w procesie refundacyjnym znajduje się obecnie wiele nowych terapii (...) Można więc oczekiwać, że zakres leków na cukrzycę w refundacji się powiększy. Na razie w refundacji nie ma nowych leków, ale mam nadzieję, że do końca kadencji to się zmieni."

Z kolei w relacji z debaty Do Rzeczy pt. "Rok zmian w cukrzycy?" (25 II- 3 III 2019, 9/2019) czytaliśmy „Mam nadzieję, że w tym roku uda nam się wprowadzić do refundacji kilka nowych rozwiązań - mówił wiceminister Miłkowski, zapewniając, że negocjacje z firmami dotyczą nowych rodzajów insulin (przyp. insulina degludec od 1 maja), systemów do ciągłego monitorowania glikemii w cukrzycy typu 1 (przyp. 8 sierpnia projekt rozporządzenia, który uwzględnia czujnik do systemu monitorowania stężenia glukozy Flash FGM dla dzieci i młodzieży) oraz nowych terapii w cukrzycy typu 2 (przyp. brak decyzji)”.

Dziękujemy w imieniu pacjentów za spełnienie 2 z 3 powyższych deklaracji. Jednocześnie prosimy Pana Ministra o refundację nowoczesnych terapii w cukrzycy typu 2 na liście wrześniowej, którą upatrujemy jako listę na koniec kadencji rządu.

Uzasadnienie

Pacjenci w Polsce w ramach refundacji w pierwszej kolejności otrzymują terapie w tabletkach tj. metforminę, następnie pochodną sulfonylomocznika, a kiedy te przestają być skuteczne od razu insulinę. Środkowy etap leczenia cukrzycy typu 2 tj. tuż przed włączeniem insuliny jest zaniedbany. W luce tej powinny znaleźć się nowoczesne terapie, które zabezpieczą pacjenta przed ryzykiem wystąpienia powikłań sercowo - naczyniowych oraz odsuną w czasie zastosowanie uciążliwej terapii insuliną, która wymaga zwiększonego zużycia refundowanych testów paskowych do pomiaru glikemii.

Warto przypomnieć, że cukrzyca znalazła się na liście krajowych priorytetów zdrowotnych określonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 27 lutego 2018 r. jako jedna z głównych przyczyn zgonów Polaków (obok chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów i chorób układu oddechowego).

Także Narodowy Program Zdrowia na lata 2016-2020 skupia się na realizacji celu strategicznego: wydłużeniu życia Polaków w zdrowiu, poprawie jakości życia związanego ze zdrowiem oraz ograniczaniu społecznych nierówności w zdrowiu.

Jednak wg raportu Najwyżej Izby Kontroli (NIK) z 2018 r. działania systemu ochrony zdrowia służące zapobieganiu, wczesnemu wykrywaniu oraz leczeniu cukrzycy typu 2 są niewystarczające. Polscy pacjenci nie mają dostępu do innowacyjnego leczenia cukrzycy typu 2, a refundacja niektórych z tych leków mogłaby wpłynąć na poprawę efektów leczenia, a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań. W ocenie NIK w latach 2015-2016 w strukturze kosztów leczenia powikłań cukrzycy w ramach hospitalizacji, największy udział miały choroby serca (w tym niewydolność serca i zawał) – 86%, udary – 11% i zespół stopy cukrzycowej – 2%.

Również raport Instytutu Ochrony Zdrowia z 2018 r. stwierdził, że w Polsce ponad 21 tys. osób rocznie umiera z powodu powikłań cukrzycy. Pomimo dynamicznego wzrostu chorych na cukrzycę typu 2 oraz uznania przez WHO za pierwszą niezakaźną pandemię, choroba ta wciąż nie jest traktowana priorytetowo. Z uwagi na rosnącą liczbę chorych, systematycznie rosną również koszty leczenia cukrzycy i jej powikłań.

Według badania ankietowego przeprowadzonego wśród pacjentów zrealizowanego przez Serce dla Cukrzycy wśród największych trudności, z jakimi borykają się pacjenci chorzy na cukrzycę w Polsce znajdują się: dostęp do nowoczesnych terapii, dostęp do lekarzy specjalistów oraz leczenie powikłań cukrzycy i poczucie wykluczenia społecznego - raport Serca dla Cukrzycy „Zapobieganie i leczenie powikłań sercowo-naczyniowych cukrzycy typu 2 – perspektywa polskiego pacjenta”: https://www.obywateledlazdrowia.pl/

W imieniu organizacji pacjentów:

Anna Śliwińska Prezes Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków

Beata Ambroziewicz Prezes Zarządu Polskiej Unii Organizacji Pacjentów

Szymon Chrostowski Prezes Zarządu Fundacji Wygrajmy Zdrowie

Marek Kustosz Prezes Instytutu Człowieka Świadomego