Tajne Archiwum Watykańskie. Nieznane karty z historii Kościoła
Tym razem reportażysta i fotograf wchodzą do środka jednej z najbardziej strzeżonych instytucji na świecie – Tajnego Archiwum Watykańskiego. Opowiadają o jego burzliwej historii oraz docierają do przechowywanych tam unikalnych dokumentów, np. prezentują tzw. pergamin z Chinon (czyli protokół przesłuchania trzech przywódców zakonu templariuszy przez wysłanników papieża Klemensa V), a także rozmawiają z pracownicą watykańskiego archiwum dr Barbarą Frale, która w 2001 roku odkryła ów dokument, uważany do tamtej pory przez historyków za zaginiony. Dzięki temu przybliżają nam z mało znanej strony kulisy najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń z dziejów Kościoła – nie tylko wspomnianego już procesu templariuszy, lecz także wypraw krzyżowych, inkwizycji, konkwisty, procesu Galileusza, rewolucji francuskiej i ludobójstwa w Wandei, wojny domowej w Hiszpanii czy postawy Piusa XII wobec Holokaustu.
Prócz kwerendy w archiwach autorzy odbywają podróże do kilkunastu krajów, docierając do miejsc opisywanych w dokumentach, np. gdy opowiadają o ludobójstwie dokonanym przez francuskich rewolucjonistów, przemierzają wzdłuż i wszerz całą Wandeę. Widzimy ich w startej przez „kolumny piekielne” z powierzchni ziemi wiosce La-Lucs-de-Boulogne, na nabrzeżach Loary w Nantes, skąd wypływały „barki śmierci”, by topić w rzece wrogów rewolucji, czy też w mauzoleum w Lyonie, obok ołtarza zbudowanego z czaszek i piszczeli ofiar wielkiego terroru. Chcą każde miejsce zobaczyć na własne oczy, dotknąć, poczuć jego atmosferę, sfotografować, porozmawiać z okolicznymi mieszkańcami, popytać o rodzinne pamiątki z dawnych czasów, odnaleźć coś, na co nikt wcześniej nie zwrócił uwagi. To sprawia, że czytelnik odnosi wrażenie, jakby sam znalazł się w opisywanych w książce miejscach.
Swą opowieść Górny i Rosikoń uzupełniają rozmowami z historykami, których spotykają na swojej drodze. Często są to światowej sławy naukowcy, wybitni znawcy zagadnień poruszanych w książce, jak np. profesor Franco Cardini z Florencji, Reynard Secher z Rennes czy Pio Moa z Madrytu. Pozwalają oni osadzić opisywane wydarzenia w szerszym kontekście historycznym a zarazem uchwycić procesy dziejowe, których często nie jesteśmy świadomi.
„Tajne Archiwum Watykańskie” to również burzliwe dzieje konkretnych osób, takich jak np. Filip IV Piękny, Bonifacy VIII, Jakub de Molay, Rajmund z Tuluzy, Innocenty III, Juan de Zumarraga, Galileo Galilei, Charles Bonchamps, pułkownik Jose Ituarte Moscardo czy Pius XII. To także opowieść o ludzkiej naturze, heroicznych czynach i nikczemnych zbrodniach, o uniwersalnych mechanizmach społecznych, władzy, pieniądzach i namiętnościach, a także o wierze w Boga, która przechodzi prawdziwy sprawdzian w momencie próby. Fragmenty poświęcone owym dramatycznym momentom próby są chyba najważniejszymi stronicami tej błyskotliwie napisanej oraz zilustrowanej wieloma unikalnymi zdjęciami książki. Nic dziwnego, że profesor Wojciech Roszkowski nazwał ją „ucztą duchową i estetyczną”.
Krzysztof Zanussi z kolei po lekturze tomu stwierdził: „Kościół w swoim ziemskim wymiarze kojarzy się z tajemnicą. Tajemnica domaga się wyjaśnienia, choć ta prawdziwa wielka Tajemnica pozostaje poza zasięgiem naszego ludzkiego poznania. W książce o watykańskim archiwum znaleźć można wiele trafnie rozwiązanych zagadek, a także wiele oryginalnych spostrzeżeń o sprawach owianych tajemnicą. A często zakłamanych za sprawą «czarnej legendy«, która towarzyszy Kościołowi przez wieki. Pasjonująca lektura wsparta znakomitą dokumentacją wizualną”.