Polscy luteranie za życiem, a przeciw "prawom reprodukcyjnym"

Publikujemy cały tekst oświadczenia:

W obecnym czasie powrócił na pierwszy plan problem ochrony życia ludzkiego od poczęcia i dopuszczalności aborcji. W tej kwestii wypowiadają się Kościoły, organizacje społeczne, polityczne, a także autorytety z różnych środowisk.

Dyskusja na ten temat co jakiś czas odżywa, zwykle na skutek takich, czy innych zmian legislacyjnych lub nawet samych prób wprowadzania zmian w tej materii.

Powstaje pytanie, jak do powyższej dyskusji powinniśmy odnieść się my – chrześcijanie wyznania ewangelicko-augsburskiego. Punktem wyjścia dla naszej refleksji musi być nauka Pisma Świętego.

Życie ludzkie różni się od innych form życia, ponieważ ludzie są stworzeni na obraz Boga.

"I Bóg stworzył człowieka na swój obraz,
stworzył go na obraz Boży,
stworzył ich jako mężczyznę i kobietę."
(Rdz 1, 27)

Odzwierciedlamy wiecznego Boga, który znał nas, zanim zostaliśmy stworzeni i celowo powołał nas do istnienia. Płód w łonie matki jest naprawdę dzieckiem ludzkim, które ma nawet więź ze Stwórcą.

"Ty bowiem ukształtowałeś moje wnętrze,
utkałeś mnie w łonie matki."
(Ps 139, 13)

"PAN powołał mnie już w łonie,
wspomniał moje imię,
gdy byłem we wnętrzu mej matki."
(Iz 49, 1)

"Zanim w łonie cię ukształtowałem-
znałem cię,
zanim się urodziłeś-
poświęciłem cię,
ustanowiłem cię prorokiem dla narodów."
(Jr 1, 5)

Od starożytnych czasów Kościół uznawał zabicie płodu za grzech. Pierwsze jednoznaczne potępienia tej praktyki można odnaleźć w "Didache"1 i "Liście Barnaby"2, napisanych na przełomie pierwszego i drugiego wieku. Chrześcijanie podkreślali wartość życia płodu, nie traktowali go jako części ciała matki, lecz jako odrębne Boże stworzenie3. Atenagoras z Aten w "Prośbie za chrześcijanami" powiada, że "kobiety zażywające środki powodujące poronienie dopuszczają się zbrodni i zdadzą przed Bogiem sprawę"4.

Wierni tej nauce pozostali Reformatorzy. Ks. dr Marcin Luter w komentarzu do Księgi Rodzaju określił spędzanie płodu jako jeden z grzechów przeciwko Bożemu dziełu prokreacji5. Zaś Jan Kalwin w komentarzu do Księgi Wyjścia powiada: "Dlatego płód, choć zamknięty w łonie matki, jest już człowiekiem, i potwornym przestępstwem jest ograbianie go z życia, którym jeszcze nie zaczął się cieszyć"6.

Również wśród współczesnych teologów wielu uznaje aborcję za zło. Dietrich Bonhoeffer uważał, że kluczowa nie jest kwestia początku ludzkiego istnienia, lecz sam fakt, że Bóg zamierza stworzyć nowe ludzkie życie i nie należy tego przerywać. Dostrzegał jednak, że w przypadkach skrajnej niedoli winę za aborcję ponosi raczej społeczeństwo jako całość niż jednostka7.

W podobnym duchu wypowiedział się również Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP w oświadczeniu w sprawie ochrony życia z 1991 r. "Wypowiadając się za ochroną życia poczętego Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP zajmuje zdecydowane stanowisko przeciw aborcji na życzenie"8.

Z chrześcijańskiego punktu widzenia, sprawa jest zatem jasna – życie ludzkie powinno być chronione już w łonie matki, natomiast przerywanie ciąży jest złem.

Trzeba zarazem zauważyć, że decyzja o aborcji zapada w bardzo różnych okolicznościach, których nie sposób traktować jednakowo. W szczególności wraz z rozwojem badań prenatalnych pojawiły się dylematy moralne, z którymi poprzednie pokolenia chrześcijan nie musiały się mierzyć. Kościół nie powinien z góry odrzucać tych kobiet, które były postawione w skrajnych sytuacjach.

Niepokojące są jednak pojawiające się głosy o traktowaniu aborcji w kategorii nieskrępowanego "prawa do wolnego wyboru" i "podstawowych wolności". Wolność bowiem nie może kłócić się z podstawowym i niekwestionowanym prawem do życia.

W ostatnich tygodniach wśród przedstawicieli Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego pojawiły się opinie co najmniej dwuznaczne, które budzą nasz niepokój. Mowa w szczególności o oświadczeniu komisji synodalnej, w którym aborcja została sprowadzona do kwestii "praw reprodukcyjnych"9. Nawet jeśli intencje autorów były inne, to takie wypowiedzi można zinterpretować jako ciche przyzwolenia na nieograniczony dostęp do aborcji, co stoi w sprzeczności z oficjalnym stanowiskiem Kościoła. Nie są to bezpodstawne obawy. W 2017 r. do Sejmu trafił projekt ustawy Ratujmy Kobiety, w którym definicja "praw reprodukcyjnych" obejmowała również dostęp do przerywania ciąży10. Projekt zakładał legalną aborcję bez ograniczeń do końca 12. tygodnia ciąży. Również Ogólnopolski Strajk Kobiet w swoich postulatach domaga się "pełni praw reprodukcyjnych", w tym "dostępu do bezpiecznego przerywania ciąży"11. Z przekazów medialnych doskonale wiadomo, że tej organizacji nie chodzi o przywrócenie tzw. kompromisu aborcyjnego, lecz o znacznie swobodniejszy dostęp do aborcji.

Nasze zastrzeżenia budzi zwłaszcza zaliczanie aborcji do "praw człowieka", tym samym stwarzając fałszywe wrażenie szerokiego międzynarodowego konsensusu. Tymczasem jednym z pierwszych artykułów Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka jest Art. 3: "Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby"12. Zaś w Preambule Konwencji o Prawach Dziecka ONZ znajdujemy następujące słowa: "dziecko, z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową, wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu"13.

W świetle przytoczonych historycznych i współczesnych stanowisk, my, niżej podpisani członkowie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, deklarujemy, że poruszanie tematu aborcji wyłącznie w tonie przyzwolenia i zrozumienia uważamy za niezgodne z chrześcijańskim świadectwem. Nie oczekujemy, że Kościół będzie wspierał konkretne ustawodawstwo, ale domagamy się, by zawsze wskazywał na człowieczeństwo i godność nienarodzonego życia.

Wszystkie cytaty biblijne podano za przekładem Biblii Ekumenicznej

1Pierwsi Świadkowie: Pisma Ojców Apostolskich, wydanie drugie, Kraków 2010, str. 33
2Tamże, str. 197
3Michael J. Gorman, Abortion and the Early Church: Christian, Jewish and Pagan Attitudes in the Greco-Roman World, Wipf and Stock Publishers 1998, str. 77
4Prośba za chrześcijanami 35, biblioteka.kijowski.pl/atenagoras/ (dostęp 17.12.2020)
5Stanley J. Grenz, Sexual Ethics: An Evangelical Perspective, Westminster John Knox Press 1997, str. 149 [Martin Luther, Lectures on Genesis 4:304-05]
6Komentarz do wersetu Wj 21, 22: biblehub.com/commentaries/calvin/exodus/21.htm (dostęp 17.12.2020). Polski przekład za: pbartosik.pl
7Eric Metaxas, Bonhoeffer, Nelson Books 2020, str. 472
8old.luteranie.pl/pl/index.php?D=3353 (dostęp 17.12.2020)
9www.luteranie.pl/nowosci/apel_o_poszanowanie_praw_czlowieka,7110.html (dostęp 17.12.2020)
10www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=2060 (dostęp 17.12.2020)
11strajkkobiet.eu/postulaty (dostęp 17.12.2020)
12www.unic.un.org.pl/dokumenty/deklaracja.php (dostęp 17.12.2020)
13Zdanie to pojawia się w Preambule Konwencji o Prawach Dziecka (1989 r.) jako cytat z Deklaracji Praw Dziecka (1959 r.). www.unic.un.org.pl/dokumenty/konwencja_o-prawach-dziecka.php (dostęp 17.12.2020)