Prof. Gut: Nie ma co obciążać tego wirusa, to wina ludzi

Niektórzy eksperci podejrzewają, że koronawirus SARS-CoV-2 mógł już wyczerpać swoje możliwości tworzenia nowych wariantów. Tłumaczą to tym, że w kolejnych odmianach, jakie pojawiają się w różnych miejscach na świecie, coraz częściej powtarzają się te same mutacje, takie jak E484K, N501Y oraz K417N. Wskazuje to na konwergencję, czyli tzw. ewolucję zbieżną, gdy pod wypływem podobnych lub tych samych warunków środowiskowych organizmy upodobniają się do siebie.

Wirusolog prof. Włodzimierz Gut z Warszawy twierdzi jednak, że jak na razie to nie tyle koronawirus, lecz ludzie swym nieodpowiedzialnym zachowaniem pokazali się z jak najgorszej strony. – Nie ma co obciążać tego wirusa. Patogen ten ma około 30 tys. nukleotydów i mutuje mniej więcej raz na tysiąc przy każdym przepisaniu. I jest to pula skończona. Nie jest zatem aż tak wielki, a jego systemy naprawcze są znacznie słabsze – podkreśla.

Koronawirus wyczerpał już swoje możliwości

Jego zdaniem SARS-CoV-2 tak naprawdę już dawno wyczerpał swoje możliwości. Wciąż sprzyjają mu natomiast ludzie, swoim nieodpowiedzialnym zachowaniem. – Jedynie likwidując określone ogniska zakażenia, przerywamy drogę szerzenia się konkretnej mutacji. A jeśli nie, to ona nadal się szerzy – tłumaczy. Dotyczy to szczególnie tych osób, które są zakażone, a nie mają objawów, albo odczuwają już dolegliwości, ale zwlekają z pójściem do lekarza.

– U nas problemem jest właśnie to, że ludzie opóźniają pójście do lekarza. Jeśli wirusa zakaża 24 godziny przed pojawieniem się objawów, to jedynie natychmiastowa izolacja, kwarantanna, przerywa dalsze jego rozprzestrzenianie się – zaznacza prof. Włodzimierz Gut.

– Jeśli ktoś opóźni to o dwa dni, zwiększa szanse kolejnych zakażeń prawie trzykrotnie. Na szczęście nie uda mu się zakazić wszystkich wokół siebie, bo niektórzy są zabezpieczeni, ale utrzyma swą zdolność zakażania na poziomie 2-3 (co oznacza, że jedna zakażona osoba może przenieść wirusa na dwie lub trzy inne). Trzeba pamiętać, że wirus poza komórką jest martwą strukturą. To my jesteśmy nosicielami i swoim zachowaniem zwiększamy jego zdolności zakażania – przekonuje.

Nie będzie więcej groźnych mutacji

Oczywiście mogą wciąż pojawiać się nowe warianty, ale raczej nie będzie więcej nowych jeszcze groźniejszych mutacji. Według eksperta pula tych możliwości w tym patogenie chyba się już wyczerpuje.

– W każdym wariancie jest kilka możliwych mutacji, ale nie one sprzyjają jego rozprzestrzenianiu się, temu sprzyjają ludzie – jeszcze raz zwraca uwagę specjalista. Nadmienia, że nowe warianty na ogół wykrywane są tam, gdzie prowadzi się badania genotypowe, pozwalające zidentyfikować skład koronawiorusa SARS-CoV-2. Im bardziej są intensywne, tym częściej wykrywane są nowe jego warianty. Występują one w różnych miejscach, a poszczególne warianty mają wspólne mutacje, np. brazylijski i brytyjski.

– Obecnie mówi się o nowej mutacji z Izraela. Jednak nie wynika ona z tego, że tam są jakieś szczególne sprzyjające temu warunki. Nowe warianty koronawirusa wykrywane są tam, gdzie robi się staranne badania genotypowe. A nie wszędzie i nie wszystkie szczepy są badane. Można domniemywać, że większość nie jest wykrywana, bo nie jest badana – wyjaśnia.

"Jeśli to się zmieni, wirus ten przestanie istnieć"

Wskazuje, że koronawirus może ewoluować, ale nie może zmienić jednego elementu – zdolności rozpoznawania receptora, za pośrednictwem którego wnika do ludzkich komórek. – Jeśli to się zmieni, wirus ten przestanie istnieć. Cała reszta może oddziaływać na szybkość jego namnażania się w komórce, na ciężkość przebiegu choroby, ale nie na przekazywanie od człowieka do człowieka – dodaje.

Przypomina, że szczepienie oraz zmiana zachowań skutecznie zapobiegają przenoszeniu się wirusa na innych ludzi aż do momentu, gdy osobnik zakażony nie będzie miał już komu przekazać wirusa. – Prowadzą do tego dwie drogi: albo wszyscy, a przynamniej 75 proc. populacji, przechorujemy COVID-19, albo się zaszczepimy. W skali Polski oznacza to, że wszyscy dorośli powinni być zaszczepieni albo będą chorować – uważa prof. Włodzimierz Gut.