Olga Tokarczuk doktorem honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego

"Najwyższa godność przyznawana przez Senat UJ została nadana Oldze Tokarczuk, jedenastej kobiecie w ponad 200-letniej historii honorowania tym tytułem na UJ, podczas uroczystego posiedzenia tego gremium, które odbyło się w auli Collegium Novum. Wybitna prozaiczka i eseistka otrzymała honorowy doktorat UJ m.in. za uprawianie twórczości literackiej, która odkrywczo odsłania prawdę̨ o człowieku, pozwala odnaleźć́ porządek i sens, a także za prowadzoną aktywność pozaliteracką: kulturalną, społeczną, obywatelską, ekologiczną, szerzącą idee równości, wolności i demokracji oraż poczucie odpowiedzialności za środowisko naturalne" – czytamy w komunikacie Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jak podkreślał w wygłoszonej podczas uroczystości laudacji prof. Ryszard Nycz z Wydziału Polonistyki UJ, Olga Tokarczuk jest jedną z najwybitniejszych, a także najbardziej cenionych, znanych i popularnych polskich pisarek i pisarzy w kraju i na świecie. "Wedle przeważającej opinii w osobie Autorki „Ksiąg Jakubowych” mamy do czynienia przede wszystkim z mistrzynią literackiej sztuki opowiadania. Działająca w niej magiczna władza narracyjnej wyobraźni, tworzącej i narzucającej czytelnikowi sugestywne obrazy, idzie o lepsze z nadzwyczajną empatyczną wrażliwością kreowania wiarygodnych, skomplikowanych psychologicznie bohaterów, odkrywczo odsłaniających prawdę o człowieku. A wspomaga to wszystko ogromnie rozległa wiedza o świecie, o jego przeszłości, o pozytywnych i negatywnych tendencjach rozwojowych – wiedza, której Autorka potrafiła nadać przekonującą, a zarazem fascynującą czytelników postać fabularnej opowieści. Książki laureatki Nagrody Nobla odpowiadają na jakąś istotną potrzebę czy oczekiwanie współczesnych; proponują opowieść bardzo na czasie - a więc o tym, co aktualne i ważne dla nas dzisiaj" – podkreślono w komunikacie.

Odwaga cywilna i krytyczny osąd

Uzasadniając przyznanie tytułu, prof. Nycz mówił, że "prezentowane przez Olgę Tokarczuk cywilna odwaga, niezależność krytycznego osądu, inwencja i skuteczność w realizacji nowych inicjatyw kulturalno-społecznych wcielających krok po kroku jej rozumienie obywatelskich powinności – to modelowe wręcz przymioty współczesnego twórcy kultury, niewycofującego się z życia do mitycznej „wieży z kości słoniowej", lecz osobiście i aktywnie działającego na rzecz wyznawanych przez siebie ideałów i wartości".

– Najskuteczniejszym narzędziem w ich realizacji jest tworzona przez Olgę Tokarczuk literatura. W jej twórczości oraz w jej przekonaniu literatura jest bowiem sztuką wypowiadania całości ludzkiego doświadczenia, w jego unikalności i zarazem uniwersalnej jedności ze światem. Ona pozwala człowiekowi odnaleźć porządek i sens we własnym życiu, w dookolnym środowisku i w planetarnym wymiarze – mówił prof. Ryszard Nycz.

Tokarczuk: Chcę nadawać sens

Olga Tokarczuk, dziękując za wyróżnienie, powiedziała, że jest ogromnie wzruszona, gdyż tytuł nadała jej uczelnia, uważana przez nią za archetyp uniwersytetu.

– Dziś stoję tu nie tylko jako kobieta, ale przede wszystkim jako pisarka, czyli ktoś, kto pracuje na pograniczu wielu dziedzin kultury i nauki, ale także jako ktoś, kto bynajmniej nie stosuje w swojej pracy metodologii w sensie nadanym jej przez Karla Poppera. Moją pracą jest scalanie naszego sfragmentaryzowanego doświadczenia ludzkiego, nadawanie mu sensu i znaczenia, sprawianie, że jest ono transmitowalne z jednego indywiduum na drugie – mówiła.