Litwa zamierza wprowadzić stan wyjątkowy

W wystąpieniu około godz. 04:00 w nocy czasu warszawskiego Władimir Putin powiedział, że wydał rozkaz "operacji militarnej", która ma na celu "ochronę ludności". Jak stwierdził, Federacja Rosyjska nie zamierza okupować Ukrainy, ale chce "zdemilitaryzować" i "zdenazyfikować" swojego zachodniego sąsiada.

Jednocześnie rosyjski przywódca wezwał ukraińskich żołnierzy do natychmiastowego złożenia broni. – Ci, którzy będą próbowali nam przeszkodzić, spotkają się z odpowiedzią militarną, która doprowadzi do konsekwencji, z jakimi się nie spotkaliście. Jesteśmy gotowi na wszystko – powiedział.

Stan wyjątkowy na Litwie

W związku z atakiem Rosji na Ukrainę na Litwie w trybie pilnym zwołano posiedzenie Rady Obrony Państwa, podczas której omówiono najnowsze informacje dotyczące agresji Moskwy.

Po spotkaniu prezydent Litwy Gitanas Nauseda poinformował o konieczności wprowadzenia stanu wyjątkowego w całym kraju. Litewscy politycy zgodzili się, że należy dalej wspierać Ukrainę. Po tym jak prezydent podpisze dekret dot. stanu wyjątkowego będzie on musiał zostać jeszcze zaakceptowany przez Sejm. Nauseda zaapelował do Władimira Putina o wycofanie się z inwazji na Ukrainę.

Art. 4 Traktatu Waszyngtońskiego

Komitet ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych polecił Stałemu Przedstawicielowi przy NATO złożenie wniosku o uruchomienie art. 4 Traktatu Waszyngtońskiego.

Zgodnie z art. 4 traktatu waszyngtońskiego, powołującego NATO "strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron". Zastosowanie art. 4 Paktu Północnoatlantyckiego nie ma realnego wymiaru militarnego, ale to ważny mechanizm polityczny. Art. 4 uruchamia się wtedy, kiedy sytuacja jest na tyle poważna, że NATO jako całość chce się jej przyjrzeć.

W historii NATO artykuł 4. był już kilkakrotnie wykorzystywany, m.in. z inicjatywy Turcji w czasie jej konfliktu z Syrią. Turcja zażądała konsultacji w październiku 2012 r. po ostrzale moździerzowym z Syrii. W czerwcu 2012 r. Turcja wystąpiła o zwołanie sojuszniczych konsultacji wobec zestrzelenia jej samolotu rozpoznawczego przez Syrię. W 2014 r. ten punkt postanowień Paktu Północnoatlantyckiego wykorzystała Polska, a nasz wniosek poparły Litwa i Łotwa. Był to moment rosyjskiej inwazji na Ukrainę wiosną 2014 r.