Rekolekcje. Czas na odnowę
Rekolekcje – bo o nich mowa - to praktyka powszechna i znana od wieków, uświęcona tradycją Kościoła, przeznaczona dla wiernych wszelkich stanów i powołań. Odprawiają je wszyscy: papież, biskupi, kapłani, zakonnicy i zakonnice, małżonkowie, rodzice, studenci, uczniowie, osoby samotne i rozwiedzione. Czy warto w nich uczestniczyć?
Rekolekcje – czym są?
Rekolekcje (łac. recolligere – zbierać na nowo, powtórnie) - to kilkudniowy okres poświęcony odnowie duchowej, refleksji nad własnym życiem i ostatecznie - pogłębieniu relacji z Bogiem. Mają temu służyć: wyciszenie, modlitwa, kontemplacja, konferencje, rachunek sumienia, spowiedź święta. Rekolekcje mogą mieć formę zamkniętą półzamkniętą bądź otwartą. Ta ostatnia przypisana jest wielkopostnym czy adwentowym rekolekcjom parafialnym. O takich rekolekcjach mówi kanon 770 Kodeksu Prawa Kanonicznego, według którego „proboszczowie zgodnie z zarządzeniem biskupa diecezjalnego powinni w pewnych okresach organizować to przepowiadanie, które nazywa się rekolekcjami”.
Rekolekcje parafialne
Zwyczajowo w parafiach rekolekcje odbywają się w Wielkim Poście i Adwencie, przygotowując wiernych do najważniejszych wydarzeń roku liturgicznego. Przeważnie trwają 3-4 dni. Na ogół rekolekcjonista odrębne nauki głosi dla dzieci, młodzieży, małżonków czy chorych. Obok konferencji, nieodłącznym elementem rekolekcji jest spowiedź i Eucharystia. To ważna część chrześcijańskiego życia, sprzyjająca ożywieniu i pogłębieniu doświadczenia wiary. Rekolekcje mają nawet swojego patrona. Jest nim św. Ignacy Loyola.
Rekolekcje – od kiedy?
Sam termin zaczął upowszechniać się w XVI wieku, wraz z powstaniem i rosnącą popularnością Ćwiczeń duchownych św. Ignacego Loyoli. Rekolekcje z natury swej tkwią w praktyce „ćwiczeń duchownych”. Jaki mają cel? Wyjaśnia to sam autor: „jak przechadzka, marsz i bieg są ćwiczeniami cielesnymi, tak podobnie ćwiczeniami duchownymi nazywa się wszelkie sposoby przygotowania i usposobienia duszy do usunięcia wszystkich uczuć nieuporządkowanych, a po ich usunięciu – do szukania i znalezienia woli Bożej w takim uporządkowaniu swego życia, żeby służyło dla dobra i zbawienia duszy”. Ćwiczenia duchowne od początku zyskały uznanie Kościoła. Paweł III (w 1548 roku zatwierdził dzieło) czy Pius XI (w 1929 roku poświęcił im encyklikę Mens nostra i zalecał jako najskuteczniejsze lekarstwo na niedomagania ówczesnych czasów), a także Paweł VI, Pius XII czy Jan Paweł II – każdy z papieży doceniał znaczenie i duchowo-religijną rolę rekolekcji ignacjańskich. Popularność „Ćwiczeń duchownych” nie słabnie - zostały przełożone na wszystkie niemal języki świata.
Rekolekcje ignacjańskie. Na czym polegają?
To rekolekcje zamknięte, odprawiane w całkowitym milczeniu. Ich istotą jest rozważanie fragmentów Pisma Świętego (według metody św. Ignacego) w odniesieniu do własnego życia. Składają się z Fundamentu oraz 4 etapów, zwanych Tygodniami. Co istotnie, rekolekcji nie można rozpoczynać w od dowolnego etapu. Zawsze pierwszym elementem ćwiczeń jest Fundament. Kolejne etapy powinno się robić z przerwami (nawet rocznymi), aby przeżyte treści utrwalić i wprowadzić w życie. Poszczególnych Tygodni nie wolno omijać. Można natomiast powtarzać przeżyte uprzednio etapy. Rekolekcje ignacjańskie to prawdziwa szkoła modlitwy i pomoc w kształtowaniu umiejętności właściwego podejmowania decyzji i ich realizacji.
Rekolekcje – jeden cel, różne sposoby, wiele metod
Celem rekolekcji zawsze jest odnowienie wiary, pogłębienie relacji z Bogiem. Ale to nie wszystko. W jaki sposób rozpoznawać Boże dzianie we własnym życiu? Jak dobrze się modlić? Jak radzić sobie z trudnościami codziennej egzystencji? Jak świadomie przeżywać swoje chrześcijaństwo? Rekolekcje pomagają odpowiedzieć na te pytania, uczą gdzie ich szukać. Jakie rekolekcje są najlepsze? Dla jednych będzie to udział w weekendowych dniach skupienia, dla drugich Szkoła Modlitwy Karmelitańskiej, dla jeszcze innych kontemplacyjny weekend pustelniczy. Na szukających najbardziej klasycznych ćwiczeń duchowych czekają rekolekcje ignacjańskie. Oferta jest bardzo bogata, bez trudu można zapoznać się z nią w Internecie. Na rekolektantów czekają domy zakonne i specjalne ośrodki rekolekcyjne w całej Polsce.
Rekolekcje powołaniowe. Dla kogo?
Specjalną formą rekolekcji, skierowaną do młodych osób (do 30 roku życia) są rekolekcje powołaniowe. To propozycja dla wszystkich, którzy stoją przed wyborem własnego powołania. To kluczowa decyzja, która ma wpływ na całe życie. Rekolekcje powołaniowe pomagają dokonać właściwego wyboru. I nie jest to propozycja tylko dla osób myślących o powołaniu duchownym czy zakonnym. Małżeństwo i rodzina to również powołanie, a rekolekcje pozwalają zrozumieć Boże plany.
"W naszej epoce coraz silniejszy jest wpływ sekularyzmu, a z drugiej strony powszechnie odczuwa się potrzebę spotkania z Bogiem. Oby więc nie zabrakło dziś możliwości dawania miejsca intensywnemu słuchaniu Słowa w ciszy i modlitwie” - mówił Benedykt XVI.Rekolekcje, niezależnie od formy, są wciąż aktualną odpowiedzią na duchowe potrzeby wielu chrześcijan. Rozwój środków społecznego sprawił, że obok obok tradycyjnych form ćwiczeń duchowych, mamy bogatą ofertę innych propozycji, dostępnych drogą radiową czy dzięki kanałom społecznościowym.
Małgorzata Wróblewska-Borek