Szkaplerz karmelitański. Poznaj jego historię i znaczenie

16 lipca to liturgiczne wspomnienie Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Karmelici oddają cześć Matce Bożej z Góry Karmel od XIV wieku. W całym Kościele wspomnienie to zostało ustanowione w 1726 roku przez papieża Benedykta XIII.

Historia szkaplerza

Początki szkaplerza karmelitańskiego sięgają XII wieku. Na Górze Karmel w Palestynie swoje życie modlitewne prowadzili duchowi synowie proroka Eliasza. Nazywali się oni Braćmi Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Z czasem, w wyniku prześladowań, przenieśli się do Europy. I tak powstał Zakon Karmelitów. Prawny początek tego zgromadzenia był możliwy dzięki uznaniu przez Kościół reguły życia Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel.

Wśród wielu trudności jakie doświadczał zakon, generał zakonu, karmelita św. Szymon Stock, zachęcał swoich braci i zawierzył Maryi, prosząc Ją o pomoc i opiekę. Gdy w nocy z 15 na 16 lipca 1251 roku św. Szymon modlił się słowami antyfony "Kwiecie Karmelu", ukazała mu się Maryja mówiąc: Przyjmij, najmilszy synu, Szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania.

Przywileje związane z nabożeństwem szkaplerza

– noszącym szkaplerz Maryja zapewniła opiekę w trudach i niebezpieczeństwach życia zarówno względem duszy, jak i ciała,

– w znaku szkaplerza Maryja obiecała szczęśliwą śmierć i zachowanie od wiecznego potępienia;

– każdy, kto nosi szkaplerz, jest złączony z Zakonem Karmelitańskim i ma udział w jego duchowych dobrach za życia i po śmierci (objęty jest intencjami Mszy św., komunii św., umartwień, postów, modlitw itp.).

Przywileje te zostały uznane przez Kościół, jako objawione przez samą Maryję. Pod koniec XV w. do tych łask dołączono również tzw. przywilej sobotni. Ma on związek z objawieniem, które miał mieć papież Jan XXII. Maryja obiecała Ojcu Świętemu, że każdy, kto nosi szkaplerz i zachowuje czystość według swego stanu zostanie uwolniony z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci.

Kult Matki Bożej Szkaplerznej

Najświętsza Maryja Panna z Góry Karmel znana jest też jako Matka Boża Szkaplerzna. Jej kult jest ściśle związany z objawieniami, które miał św. Szymon Stock w XIII wieku. Początkowo nabożeństwo szkaplerzne praktykowane było tylko we wspólnotach karmelitańskich. Jednak w szybkim tempie rozpowszechniło się także wśród ludzi świeckich i duchowieństwa.

Z czasem kult Matki Bożej Szkaplerznej rozrastał się, a dziś znany jest na całym świecie. Powstało wiele bractw szkaplerznych. Nie tylko związanych z zakonem karmelitów. Kolor szkaplerza wskazuje na konkretne bractwo. Na przykład szkaplerz brunatny to szkaplerz karmelitański, a szkaplerz biały noszą m.in. dominikanie. Powstało też wiele kościołów pod wezwaniem Matki Bożej Szkaplerznej, m.in. bazylika Matki Bożej z Góry Karmel w Valletcie na Malcie.

Co to jest szkaplerz?

Szkaplerz znany był już w starożytności. Używano go na co dzień jako odzienie wierzchnie, by nie pobrudzić habitu. Z czasem stał się dodatkowym elementem ubioru mnichów, który był nakładany na habit. Dzisiaj szkaplerzem jest szata zakładana na odświętny strój. Może mieć on różne kolory, które świadczą o przynależności do danego zakonu.

Po wielu latach znany dotąd szkaplerz został zamieniony na dwa kawałki płótna. Na każdym z nich widniały wizerunki święte. Oba płótna połączone są tasiemkami, które zakłada się przez głowę tak, aby jedna część spoczywała na plecach, druga na piersiach. W 1910 roku papież Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza z materiału odpowiednim medalikiem szkaplerznym.

Modlitwa codzienna do Matki Boskiej Szkaplerznej

O Najchwalebniejsza, Królowo Niebios, Maryjo. Najczystsza, Dziewico i Najgodniejsza Boża Rodzicielko.

Przypominam dziś sobie w głębi serca przez przyjęcie szkaplerza świętego zawarte z Tobą przymierze, że przez całe życie będę jak najwierniej i jak najgorliwiej służył(a) Tobie i Twojemu Boskiemu Synowi. Składam Ci najpokorniejsze dzięki, o Najpotężniejsza Pani, że raczyłaś mnie biednego grzesznika (grzesznicę) przyjąć do grona Braci (Sióstr) za pośrednictwem Szkaplerza świętego.

Obieram Cię dzisiaj na zawsze za moją Najukochańszą Matkę, Opiekunkę i Pośredniczkę przed Bogiem. Proszę Cię pokornie, aby Twój Szkaplerz był dla mnie znakiem zbawienia, bronią w niebezpieczeństwach duszy i ciała.

O Najlitościwsza Matko, wyjednaj mi u Boskiego Syna odpuszczenie grzechów moich, łaskę do prawdziwej pokuty i poprawy mojego życia, stałość w wierze świętej, w nadziei, w miłości Boga i bliźniego, w cierpliwości i w czystości odpowiedniej do mojego stanu. Szczególniej zaś stań przy mnie w ostatniej chwili mego życia i daj mi doznać tego, coś przyrzekła, że kto w tym świętym Twoim Szkaplerzu umrze bogobojnie, ten nie będzie cierpiał ognia wiecznego. Amen.

P. Módl się za nami, Królowo, Ozdobo Karmelu.
W. Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się: Prosimy Cię Panie, niech nas wspomaga pełne godności wstawiennictwo chwalebnej Dziewicy Maryi, Matki i Królowej Karmelu, abyśmy wsparci Jej opieką mogli dojść na szczyt góry, którą jest Chrystus, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.