Prezydent Duda: Nie wolno zapomnieć o męstwie polskich Żydów
W środę przypada 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Było to pierwsze miejskie antyniemieckie powstanie w II wojnie światowej. Po miesiącu walk powstanie zostało ostatecznie brutalnie stłumione przez nazistów.
W oficjalnych uroczystościach na pl. Bohaterów Getta Warszawskiego w Warszawie obok prezydenta Polski udział wzięli również prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz prezydent Izraela Izaaka Herzoga.
– Powstanie w Getcie Warszawskim jest dla mnie prezydenta Rzeczypospolitej i dla nas, dzisiaj potomnych przede wszystkim symbolem męstwa, determinacji i odwagi, woli walki o wolność, woli samo decydowanie o sobie, niezwykłej szaleńczej odwagi, absolutnej determinacji – stwierdził prezydent Andrzej Duda podczas głównych obchodów rocznicy na pl. Bohaterów Getta Warszawskiego w Warszawie.
Prezydent podkreślał, że społeczność żydowska żyła z Polakami i innymi narodowościami pod jednym dachem od prawie tysiąca lat. Andrzej Duda stwierdził, że niemieccy naziści "zmiażdżyli tamtą Rzeczpospolitą" nie tylko pod względem politycznym i państwowym, ale i społecznym, dokonując "dramatycznego rozcięcia społeczeństwa".
– Niech każdy i tutaj w Polsce i w każdym najmniejszym zakątku, pamięta każdy kto sieje nienawiść, każdy kto depcze drugiego człowieka, depcze po grobach bohaterów powstania w Getcie Warszawskim, groby pomordowanych Żydów, ale depcze groby także wszystkich tych którzy pomagali wtedy tym prześladowanym, tym mordowanym. Depcze także groby sprawiedliwych wśród narodów świata, stąd z mojego kraju, z Polski i ze wszystkich innych krajów na świecie, wszystkich tych którzy nieśli pomoc Żydom, wszystkich tych którzy nieśli potem, niosą pomoc innym prześladowanym i za to giną i są mordowani – stwierdził prezydent Andrzej Duda podczas głównych obchodów rocznicy na pl. Bohaterów Getta Warszawskiego w Warszawie.
Powstanie w getcie warszawskim
Działalność konspiracyjna w getcie warszawskim miała miejsce od początku jego istnienia, choć w przypadku dekonspiracji, działaczom groziła natychmiastowa śmierć. Jedną z pierwszych organizacji był Oneg Szabat. Latem 1942 roku, wobec niemieckiej akcji likwidacyjnej, Żydzi związani z ruchami lewicowymi utworzyli Żydowską Organizację Bojową, której przewodził Mordechaj Anielewicz.
Do ŻOB należeli też m.in. Marek Edelman i Icchak Cukierman. Drugą organizacją, która odegrała w czasie Powstania w Getcie znaczącą rolę, była Żydowska Organizacja Wojskowa, związana z prawą stroną sceny politycznej. Na jej czele stał Leon Rodal i Paweł Frenkel.
Powstanie w Getcie Warszawskim trwało niespełna miesiąc. Po jego spacyfikowaniu, Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację "dzielnicy mieszkaniowej" dla Żydów, jak eufemistycznie określano w oficjalnych dokumentach getto. Tysiące Żydów zostało wywiezionych do obozów koncentracyjnych i zamordowanych tam lub na miejscu, jeszcze w Warszawie.