Kiedy powstanie nowy rząd? Możliwe scenariusze

Pierwsze posiedzenia Sejmu i Senatu zwołuje prezydent w ciągu 30 dni od dnia wyborów (w wariancie maksimum może to być 14 listopada). Zwołanie parlamentu wymaga oficjalnej publikacji wyników przez Państwową Komisję Wyborczą.

Zgodnie z art. 154 Konstytucji, prezydent desygnuje prezesa Rady Ministrów. Zazwyczaj wskazuje – choć nie musi – lidera (czy kandydata) partii, która uzyskała najwięcej głosów.

Desygnowany premier proponuje prezydentowi skład rządu. Następnie głowa państwa powołuje prezesa Rady Ministrów i pozostałych członków rządu w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanego rządu.

Kiedy premier powinien wygłosić exposé?

Premier, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez prezydenta, powinien przedstawić Sejmowi program działania Rady Ministrów (tzw. exposé) z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Aby uchwalić wotum zaufania, niezbędne jest osiągnięcie bezwzględnej większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

W przypadku niepowołania Rady Ministrów lub nieudzielenia jej wotum zaufania w wyżej opisanym trybie, Sejm wybiera prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków rządu spośród kandydatów zgłoszonych przez posłów. Wybór dokonywany jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Trzeci krok albo nowe wybory

Gdyby w powyższej procedurze nie doszło do powołania rządu, głowa państwa w ciągu 14 dni powołuje premiera i na jego wniosek pozostałych członków rządu oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez prezydenta udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

Według najbardziej pesymistycznego scenariusza, czyli maksymalnego wyczerpania konstytucyjnych terminów, nowy rząd może zostać powołany dopiero 23 stycznia.

W razie nieudzielenia rządowi wotum zaufania także i w tym trybie, prezydent skraca kadencję Sejmu (automatycznie także kadencję Senatu) i zarządza nowe wybory parlamentarne.

Kto będzie miał większość w Sejmie?

Zgodnie z wynikami late poll, Prawo i Sprawiedliwość zdobyło 36,6 proc. głosów (198 mandatów), Koalicja Obywatelska - 31 proc. (161 mandatów), Trzecia Droga - 13,5 proc. (57 mandatów), Lewica - 8,6 proc. (30 mandatów), Konfederacja - 6,4 proc. głosów (14 mandatów).

Wyniki sondażu wskazują, że trzy główne partie opozycyjne mogą liczyć na 248 mandatów w Sejmie. Ten wynik nie uległ zmianie w stosunku do badania exit poll opublikowanego w niedzielę wieczorem, tuż po zakończeniu ciszy wyborczej.

Pierwsze wyniki z PKW

Z kolei według cząstkowych danych Państwowej Komisji Wyborczej zebranych z 15,22 proc. komisji wyborczych, PiS uzyskało 41,12 proc. poparcia, a KO - 25,51 proc. Kolejne miejsca zajęli: Trzecia Droga z 13,76 proc. głosów, Lewica z 8,03 proc. głosów oraz Konfederacja z 7,46 proc. głosów. Pozostałe ugrupowania nie przekroczyły progu wyborczego.

Oficjalne, pełne wyniki PKW poda - jak wynika z zapowiedzi - we wtorek.