Szkaplerz Matki Bożej z Góry Karmel. Historia i znaczenie
Jak sama nazwa wskazuje szkaplerz karmelitański związany jest z zakonem karmelitów. Matka Boża przekazała go generałowi zakonu Szymonowi Stockowi: Przyjmij, najmilszy synu, Szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania.
Szkaplerz jest więc znakiem pobożności maryjnej. Nawet osoby świeckie, które przyjmują szkaplerz są rejestrowane w zakonie Karmelitów. Ważne jest więc, by zewnętrzne przyjęcie szkaplerza wiązało się także z wewnętrznym życiem duchowością Karmelu. Noszenie szkaplerza zobowiązuje do naśladowania cnót samej Najświętszej Maryi Panny i życia w pełnym poddaniu Bogu na wzór słów Maryi: "Oto Ja, Służebnica Pańska".
Czym jest szkaplerz?
Szkaplerz znany był już w starożytności. Używano go na co dzień jako odzienie wierzchnie, by nie pobrudzić habitu. Z czasem stał się dodatkowym elementem ubioru mnichów, który był nakładany na habit. Dzisiaj szkaplerzem jest szata zakładana na odświętny strój. Może mieć on różne kolory, które świadczą o przynależności do danego zakonu.
Jak wygląda szkaplerz karmelitański?
U zakonników szkaplerz jest częścią habitu zakonnego. Opada prawie do stóp, w ten sposób okrywa całą postać. Dla wiernych szkaplerz składa się z dwóch wycinków brązowej tkaniny, podobnej do karmelitańskiego habitu. Oba wycinki połączone są tasiemką, którą przekłada się przez głowę.
Po założeniu jedna część szkaplerza opada na plecy. To symbol znoszenia trudów i doświadczeń z poddaniem się woli Bożej, na wzór Maryi. Druga część szkaplerza okrywa pierś. Ma ona przypominać, że nasze serce powinno bić dla Boga i bliźnich. W 1910 r. św. Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza medalikiem metalowym.
Z upływem lat, nabożeństwo szkaplerza zaczęło przybierać na znaczeniu. Z czasem także ludzie świeccy zapragnęli nosić i czcić szkaplerz karmelitański. Zaczęto tworzyć bractwa szkaplerzne i inne zrzeszenia osób, które przyjmowały szkaplerz. I tak Maryja stawała się Opiekunką coraz większej rzeszy wiernych. Szkaplerz znajdował uznanie nie tylko wśród prostego ludu. Nosili go także królowie, papieże i wielu świętych ludzi, m.in. św. Teresa od Dzieciątka Jezus czy św. Rafał Kalinowski.
Przywileje związane z nabożeństwem szkaplerza
– noszącym szkaplerz Maryja zapewniła opiekę w trudach i niebezpieczeństwach życia zarówno względem duszy, jak i ciała,
– w znaku szkaplerza Maryja obiecała szczęśliwą śmierć i zachowanie od wiecznego potępienia;
– każdy, kto nosi szkaplerz, jest złączony z Zakonem Karmelitańskim i ma udział w jego duchowych dobrach za życia i po śmierci (objęty jest intencjami Mszy św., komunii św., umartwień, postów, modlitw itp.).
Przywileje te zostały uznane przez Kościół, jako objawione przez samą Maryję. Pod koniec XV w. do tych łask dołączono również tzw. przywilej sobotni.
Przywilej sobotni
Przywilej sobotni ma związek z objawieniem, które miał mieć papież Jan XXII. Maryja obiecała Ojcu Świętemu, że każdy, kto nosi szkaplerz i zachowuje czystość według swego stanu zostanie uwolniony z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci.
Warunkiem jest śmierć ze szkaplerzem, zachowanie czystości przez całe życie według swego stanu, a także codzienna modlitwa oficjum. (tę modlitwę można zastąpić Liturgią Godzin lub wstrzemięźliwością od mięsa w środy i soboty).
"Szkaplerz św. noś, na różańcu proś"
"Szkaplerz święty noś, na różańcu proś" to staropolskie przysłowie, które zawiera w sobie niezwykłą prawdę. Praktyka noszenia szkaplerza ma wyrażać naszą pewność o macierzyńskiej pomocy Najświętszej Maryi Panny. Noszenie szkaplerza ma świadczyć o naszej przyjaźni i przywiązaniu do Matki Bożej. Ona nas bierze za rękę prowadzi nas bezpieczną drogą przez życie, pomaga nam w przezwyciężaniu trudności i pokusy.