Gwałtowna zmiana. Polska spadła na 70. miejsce w Indeksie Wolności Gospodarczej

Doroczny "Raport" opracowywany jest przez tzw. Sieć Wolności Gospodarczej (Economic Freedom Network) – grupę niezależnych instytutów z 87 państw, współpracujących pod przewodnictwem Instytutu Frasera z Vancouver w Kanadzie (www.freetheworld.com). Polskim członkiem Sieci i współwydawcą Raportu jest Centrum im. Adama Smitha.

Polska dopiero na 70. miejscu

"W tegorocznej edycji Raportu Wolności Gospodarczej Świata Polska uzyskała 6,85 na możliwe 10, co dało jej 70. miejsce wśród 165 sklasyfikowanych gospodarek. Wyniki Polski w poszczególnych obszarach wolności gospodarczej w 2022 r. (Raport uwzględnia bowiem dane do końca tego właśnie roku) wyglądały następująco:

(i) Rozmiar rządu: 5,92 (125. miejsce)

(ii) Państwo prawa: 6,45 (42. miejsce)

(iii) Dobry pieniądz: 6,62 (115. miejsce)

(iv) Swoboda wymiany międzynarodowej: 8,44 (40. miejsce)

(v) Regulacja działalności firm, rynku pracy i rynku kredytowego oraz wolność konkurowania łącznie: 6,84 (59. miejsce)" – czytamy w komunikacie poświęconym raportowi.

Jak podkreślił ekspert i członek Rady Centrum im. Adama Smitha, profesor Andrzej Kondratowicz z Katedry Zarządzania Uniwersytetu SPWS w Warszawie, interpretując zaprezentowane wyniki musimy pamiętać, że są one oparte na danych za rok 2022 i zanotowane spadki poziomu wolności gospodarczej w pewnej mierze spowodowane były pandemią COVID-19.

– Oczywiście nie wpływało to na każdy z 45 komponentów indeksu – przyczyn bardzo słabego wyniku Polski w zakresie 'dobroci pieniądza' (obszar iii) trudno dopatrywać się w pandemii – chyba, że mamy na myśli nieco inną pandemię, która od kilku lat atakuje niektóre państwa Europy i nie ominęła Polski. A ponieważ ta 'inna pandemia' wydaje się mijać, mamy szanse na poprawienie jakości polskiego pieniądza i na wyższa lokatę w kolejnych rankingach. Ale to okaże się dopiero za rok, dwa – powiedział Kondratowicz, cytowany w komunikacie.

Dodał, że pod względem poziomu indeksu wolności gospodarczej jesteśmy ledwo powyżej średniej światowej, która w ciągu ostatnich trzech lat spadła z 6,80 na 6,56.

– Jednak – jak w każdym rankingu – ważna jest nie tylko otrzymana ocena, ale i zajęte miejsce. W Polsce spadek wartości indeksu był większy niż u wielu innych państwach, stąd zanotowaliśmy także spadek w pozycji naszego państwa. Siedemdziesiąte miejsce to tylko krok do spadku do trzeciego kwartyla wszystkich klasyfikowanych gospodarek. […] I tu leży szansa dla nowego rządu: na pewno da się w miarę szybko poprawić nasze wyniki w obszarze (ii), (iii) i zapewne (v) – stwierdził ekspert.

Hongkong na pierwszym miejscu

W tym roku pierwszą pozycję w rankingu utrzymał Hongkong, uzyskując 8,58 pkt (na 10 możliwych). Kolejne miejsca zajęły: Singapur (8,55), Szwajcaria (8,43) i Nowa Zelandia (8,39). Hongkong, choć utrzymał się na pozycji lidera, to jego poziom mierzonej wolności gospodarczej powili obniża się, co w dużej mierze spowodowane jest pogarszaniem się jakości systemu prawnego i ochrony praw własności, wskazano w informacji.

Powyżej 8 punktów zanotowały też Stany Zjednoczone (8,09), Dania (8,02) i Irlandia (8,02). Pozostałe państwa pierwszej dziesiątki schodzą już poniżej 8 punktów: Kanada (7,99), Australia (7,98) i Luksemburg (7.98).

IWG mierzy stopień w jakim otoczenie instytucjonalne i polityka rządowa w poszczególnych państwach przyczynia się do zwiększenia wolności gospodarczej. Podstawami wolności gospodarczej są: możliwość wolnego wyboru dokonywanego przez jednostki (obywateli), swoboda wymiany gospodarczej, wolność konkurowania, oraz bezpieczeństwo (pewność) prywatnej własności.

Czterdzieści dwie zmienne, z których składa się obecnie IWG, zostały podzielone na pięć obszarów: (i) rozmiar rządu; (ii) praworządność i ochrona praw własności; (iii) dostęp do dobrego pieniądza; (iv) brak ograniczeń w gospodarczej wymianie z zagranicą; oraz (v) regulacje prawne działalności przedsiębiorstw, rynku pracy i rynku kapitałowego.