Pracowniczy Program Emerytalny przyciąga korzyściami podatkowymi i nie tylko

Pracowniczy Program Emerytalny został wprowadzony i uregulowany w ramach reformy systemu ubezpieczeń społecznych, przy czym jest całkowicie dobrowolny i ogólnodostępny. Pracodawca decydujący się na wdrożenie PPE zobowiązany jest do przestrzegania ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o pracowniczych programach emerytalnych, ponadto musi zawrzeć umowę z reprezentacją pracowników, a następnie z instytucją finansową i zarejestrować program w Komisji Nadzoru Finansowego.

System zorganizowanego oszczędzania jest realizowany w ramach trzeciego filaru i jest to okazja do uzyskania dodatkowych oszczędności po przejściu na emeryturę. – Zgodnie z obiegową opinią warto jak najwcześniej zacząć oszczędzać na emeryturę. To oczywiście prawda, natomiast ten fakt nie powinien stanowić wymówki dla osób znajdujących się w wieku przedemerytalnym, ponieważ, jak się okazuje, również im oszczędzanie w ramach trzeciego filaru może przynieść wymierne korzyści. Przede wszystkim osoby w wieku przedemerytalnym są w o tyle komfortowej sytuacji, że z racji wieku stosunkowo szybko mogą skorzystać z pełni praw do przywilejów podatkowych. A trzeci filar ma w tym zakresie do zaoferowania bardzo dużo. Zatem konto emerytalne w dojrzałym wieku ma jak najbardziej sens ekonomiczny – wyjaśnia na łamach serwisu Biznes.Newseria.pl Mateusz Szyłko, ekspert ds. programów emerytalnych Esaliens Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych.

Czym są PPE?

Pracowniczy Program Emerytalny to rodzaj grupowego planu oszczędnościowego stanowiącego część trzeciego filaru systemu emerytalnego. Środki gromadzone są niezależnie od ZUS i OFE. Składka podstawowa odprowadzona przez pracodawcę jest zwolniona ze składki na ubezpieczenie społeczne, jednak stanowi przychód pracownika, dlatego naliczany jest od niej podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast już same zyski z inwestycji w ramach PPE oraz wypłata środków zwolnione są z podatku dochodowego. Środkami w ramach PPE zarządza wybrana instytucja finansowa jak TFI, czyli Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych.

Co do samej składki, to jej wysokość jest ustalana w nawiązanej umowie zakładowej pomiędzy pracodawcą a przedstawicielami pracowników. Może stanowić procent wynagrodzenia (maksymalnie 7%), określoną kwotę lub być ustalana w sposób mieszany, czyli jako procent od pensji z określonym limitem (np. 6%, ale nie więcej niż 500 zł).

Pierwsze Pracownicze Programy Emerytalne w Polsce zostały zarejestrowane 29 października 1999 roku. Jednym z nich był program zarządzany przez TFI Banku Handlowego (które później przekształciło się w Legg Mason, a ostatnio w Esaliens), który znacząco przyczynił się do dynamicznego rozwoju tego typu programów i zwiększenia świadomości co do zabezpieczenia emerytalnego zarówno po stronie pracodawców, jak i pracowników.

Jaka jest różnica między PPE a PPK?

PPE są alternatywą dla obligatoryjnych Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Celem obu programów jest systematyczne i długofalowe odkładanie na przyszłą emeryturę, a oszczędności mają służyć pracownikom po osiągnięciu wieku emerytalnego. Ich mechanizm jest podobny, dlatego część przedsiębiorstw prowadzących PPE ze składką od pracodawcy na poziomie minimum 3,5% oraz partycypacją w firmie na poziomie 25% prawdopodobnie będą zwolnione z obowiązku stworzenia PPK.

Fundamentalne różnice między PPE a PPK dobrze wyjaśnia poradnik przygotowany przez Esaliens z infografiką przedstawiającą obecny stan prawny i korzyści, jakie daje Pracowniczy Program Emerytalny:https://www.esaliens.pl/pl/mojaemerytura/blog/ppe-czy-ppk-jak-i-gdzie-odkladac.

Pracowniczy Program Emerytalny a korzyści podatkowe

Kwestia przystąpienia do PPE przez pracownika jest dobrowolna, przy czym musi być to pracownik etatowy, gdy przy PPK uczestnikami są wszyscy zatrudnieni na umowach, od których odprowadzane są składki na ZUS; samozatrudnieni są wyłączeni z obu programów.

Pracowniczy Program Emerytalny, oprócz przyniesienia dodatkowych oszczędności na przyszłą emeryturę, ma taką zaletę, że niektóre z kosztów są limitowane przez przepisy ustawy o PPE jak na przykład zakaz obciążania uczestników kosztami z tytułu wypłaty transferowej lub zwrotu, ograniczenie kosztów w przypadku programów w formie umowy grupowego ubezpieczenia na życie. Ponadto pobierane opłaty mogą być nawet niższe, ponieważ instytucje finansowe oferują przy większej liczbie inwestorów mniejsze opłaty za zarządzanie.

Na dodatek pracownik może zwiększyć swoje oszczędności, opłacając składkę dodatkową potrącaną z wynagrodzenia otrzymywanego od pracodawcy. Wypracowane zyski nie są objęte koniecznością opłacenia 19% zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów kapitałowych, jednak środki muszą pozostać zamrożone do osiągnięcia przez uczestnika wieku emerytalnego, a jest to: ukończenie 55. lat i uzyskanie uprawnień emerytalnych lub ukończenie 60. lat i złożenie wniosku o wypłatę środków, lub ukończenie 70. lat i wtedy wypłaty wykonywane są automatycznie.

Co najważniejsze, zmiana zatrudnienia nie oznacza utraty zgromadzonych środków, ponieważ one zawsze są przypisane do danego pracownika, który może dokonać tzw. wypłaty transferowej i przenieść je do Pracowniczego Programu Emerytalnego w nowym miejscu pracy lub przetransferować je na IKE. Ponadto środki gromadzone na PPE są w pełni dziedziczone, a uprawnione osoby nie muszą być nawet spokrewnione z pracownikiem – wystarczy wskazać je w deklaracji uczestnictwa. W przypadku śmierci uczestnika osoby uprawnione otrzymają całość środków, które są zwolnione z podatku spadkowego i podatku od darowizn.

Jak widać, rządzący zachęcają do oszczędzania, wprowadzając program i instytucje pozwalające odkładać środki na przyszłą emeryturę w sposób korzystniejszy kosztowo i administracyjnie, niż to jest w przypadku gromadzenia indywidualnie oszczędności poza PPE.

PPE to benefit i dla pracownika, i pracodawcy

Nie ulega wątpliwości, że PPE traktowane są nie tylko jako inwestycja w emeryturę, ale też wartościowy benefit, który ma działać jak magnes na pracowników. Niskie bezrobocie oraz presja wzrostu wynagrodzeń wymagają od przedsiębiorców poszukiwania atrakcyjnych świadczeń pozapłacowych i tu wkracza Pracowniczy Program Emerytalny. Specjaliści z branży HR są zgodni, że dzisiaj jest rynek pracownika, zatem pracodawcy muszą oferować coś więcej niż tylko korzystne wynagrodzenie, aby przyciągnąć i zatrudniać utalentowanych specjalistów. W związku z coraz większą świadomością co do konieczności odkładania na własną emeryturę PPE postrzegane są jako skuteczny element motywujący, inwestycyjny oraz silne narzędzie pomagające budować pozytywny wizerunek firmy.

Pracownicy przystępujący do PPE mają do wyboru kilka sposobów inwestowania środków. Najprostszy wariant to kilka funduszy, pomiędzy którymi są dzielone środki. Pracowniczy Program Emerytalny to także inny model inwestowania, a mianowicie rozwiązanie modelowe, czyli uwzględnienie modelu cyklu życia, w którym panuje taka zasada, że im uczestnik jest młodszy, tym większą część jego portfela stanowią akcje – dzięki temu wraz z wiekiem w jego portfelu rośnie udział instrumentów bezpiecznych. Są również warianty opierające się na ryzyku inwestycyjnym, aby każda osoba, niezależnie od wieku, mogła inwestować agresywnie.

Pracowniczy Program Emerytalny to rozwiązanie znane od wielu lat na rynku, a także sprawdzone na wszelkie możliwe sposoby, dlatego też wdrożenie ich w zakładzie to duża zaleta dla biznesu. Jacek Treumann, członek zarządu Esaliens TFI zaznacza w wywiadzie dla serwisu Analizy.pl, że pracodawcom coraz trudniej rekrutować specjalistów, a obecność PPE wciąż stanowi przewagę konkurencyjną i jest czynnikiem efektywnie przyciągającym talenty. – Dlatego z przedsiębiorstw coraz częściej płyną sygnały, że już teraz warto wykazać się inicjatywą, by przy okazji wzmocnienia wizerunku pracodawcy zwolnić się z obowiązku założenia PPK – wyjaśnia, zaznaczając, że dodatkowo za PPE przemawia aktualna sytuacja na rynku pracy i rekordowo niska stopa bezrobocia.

Wdrożenie PPE oznacza dla pracodawcy konieczność opłacania comiesięcznych składek, ale są one zwolnione z obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne. Zalicza się je również do kosztów uzyskania przychodów. Może je prowadzić w jednej z czterech form wybranych po uzgodnieniu z przedstawicielami pracowników, w tym w ramach pracowniczych funduszy emerytalnych – to niestety wiąże się z koniecznością samodzielnego inwestowania i zarządzania składkami przez pracodawców, co wymaga dużego zaangażowania i znajomości narzędzi inwestycyjnych. Najpopularniejszą i zarazem najbezpieczniejszą formą jest umowa z funduszem inwestycyjnym, np. TFI, ponieważ gwarantuje to zarządzanie przez specjalistów. Warunkiem jednak jest wybór zaufanego towarzystwa, które będzie mogło pochwalić się długim stażem na rynku i rozbudowanym portfelem inwestycyjnym.

Według Komisji Nadzoru Finansowego na koniec sierpnia 2018 roku Pracowniczy Program Emerytalny prowadziło 1632 pracodawców, z czego działało 1130. W bieżącym roku aż 92 pracodawców wybrało tę formę, gdy w 2017 pracodawcy zarejestrowali 48, a w 2016 roku – 32 PPE. W ubiegłym roku pracodawcy wpłacili do PPE 1,22 mld zł, natomiast uczestnicy z własnych środków – 40,8 mln zł. Wartość aktywów zgromadzonych w PPE osiągnęła 12,6 mld zł, co jest wynikiem o 11% lepszym niż uzyskany rok wcześniej. Programami emerytalnymi jest objętych jednak zaledwie około 2,4% wszystkich pracujących w Polsce.

Źródła:

• https://biznes.newseria.pl/biuro-prasowe/finanse/iii-filar-nie-tylko-dla,b1764655335
• http://www.gazetaprawna.pl/encyklopedia/praca,hasla,336964,pracowniczy-program-emerytalny.html
• https://tvn24bis.pl/prawo,82/wiceminister-finansow-o-projekcie-ustawy-o-ppk,863210.html
• https://www.analizy.pl/fundusze/wiadomosci/23378/ppe-realna-alternatywa-dla-ppk.html
• https://www.analizy.pl/fundusze/temat-tygodnia/23144/5-korzysci-inwestowania-w-ppe.html
• https://kadry.infor.pl/kadry/ubezpieczenia/emerytury_i_renty/779764,Pracowniczy-Program-Emerytalny-PPE-jak-inwestowac-srodki.html
• https://forsal.pl/artykuly/1264177,niepewna-przyszlosc-pracowniczych-programow-emerytalnych.html
• https://kadry.infor.pl/ubezpieczenia-spoleczne/ubezpieczenia-emerytalne-i-rentowe/744155,Na-czym-polega-pracowniczy-program-emerytalny-PPE.html