Reumatoidalne zapalenie stawów – jak sobie pomóc?
Jakie są możliwości leczenia?
Leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów, aby było skuteczne, musi być kompleksowe i składać się z kilku elementów takich jak: farmakoterapia, rehabilitacja, leczenie zabiegowe, psychoterapia oraz opierać się na ścisłej współpracy osoby chorej z lekarzem reumatologiem.
Farmakoterapia
Leczenie farmakologiczne powinno zostać rozpoczęte w okresie tzw. okna terapeutycznego, czyli maksymalnie do 12 tygodni od pojawienia się pierwszych objawów choroby. Leczenie opiera się na stosowaniu leków pochodzących z trzech różnych grup:
I.NLPZ, czyli niesteroidowe leki przeciwzapalne.
II.Leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh).
III.Cytostatyki.
Dodatkową formą terapii są glikokortykosteroidy, które szybko zmniejszają objawy zapalenia stawów i hamują proces ich destrukcji. Leki z grupy NLPZ stosowane są wyłącznie jako substancje wspomagające w walce z bólem i sztywnością stawów, dlatego mogą być również stosowane bezpośrednio na źródło dolegliwości jak np. krem rozgrzewający DIP HOT. Właściwą rolę w leczeniu odgrywają leki LMPCh, które oprócz łagodzenia objawów hamują destrukcję stawów.
Rehabilitacja
Rehabilitacja pacjenta z RZS jest działaniem niezwykle istotnym w początkowym okresie choroby, kiedy nie doszło jeszcze do utrwalonych zmian w narządzie ruchu. Podstawową metodą leczenia usprawniającego jest leczenie ruchem, czyli kinezyterapia, natomiast fizykoterapia i objawowa farmakoterapia mają działanie ułatwiające leczenie i utrwalające jego wynik. Wśród dążeń kinezyterapii znajdują się:
- opanowanie dolegliwości bólowych,
- wzmocnienie mięśni,
- zachowanie jak największej ruchomości stawów,
- zapobieganie deformacjom,
- korekta powstałych zniekształceń,
- wyrobienie prawidłowych nawyków ruchowych.
U osób z RZS bardzo ważne jest zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśni, które spowodowane jest lękiem przed wykonaniem ruchów w chorych stawach. Dlatego niezwykle przydatne są ćwiczenia rozluźniające, które są warunkiem do prawidłowego wykonywania zabiegów rehabilitacyjnych. Natomiast w bezpośredniej walce z bólem bardzo skuteczna jest fizykoterapia, w postaci: elektroterapii, termoterapii, magnetoterapii, laseroterapii i wodolecznictwa.
Psychoterapia
RZS to choroba, która wiąże się z bólem i postępującą niepełnosprawnością, co może wywoływać narastającą irytację, poczucie uzależnienia od innych i brak chęci do kontaktów społecznych. Poza tym u chorych narasta uczucie zmęczenia, niechęć do aktywności fizycznej oraz silne obniżenie nastroju, a nawet depresja. Dlatego nie wolno wstrzymywać się od poszukiwania grup wsparcia dla takich osób np. w poradniach zdrowia psychicznego. Leczenie może również odbywać się za pomocą psychoterapii, w której psycholog bada reakcje psychiczne pacjenta na chorobę i zaistniałą w związku z nią sytuację życiową oraz stara się ułatwić mu akceptację inwalidztwa. Spośród wielu metod bardzo dobre wyniki zaobserwowano podczas terapii behawioralnej oraz biofeedback, które są skuteczne w kontrolowaniu objawów choroby, poprawiają samopoczucie i mają wpływ na postępowanie usprawniające.