TK: Część przepisów nowelizacji ustawy o SN jest niekonstytucyjna
TK: zasadnicze przepisy styczniowej noweli ustawy o Sądzie Najwyższym, m.in. o tzw. teście niezależności sędziego – niekonstytucyjne" – przekazała Polska Agencja Prasowa na swoim oficjalnym profilu w serwisie X.
Trybunał stwierdził, że część przepisów jest niezgodna z art. 179 w związku z art. 144 ust. 3 pkt 17 oraz z art. 178 i art. 180 ust. 1 konstytucji. Z kolei inna grupa przepisów zawartych w ustawie narusza art. 184 i art. 183 ust. 1 ustawy zasadniczej.
Orzeczenie zapadło większością głosów. Rozprawie przewodniczyła prezes TK Julia Przyłębska. Przypomnijmy, że wniosek o zbadanie zgodności przepisów ustawy z konstytucją złożył prezydent Andrzej Duda.
Test niezawisłości sędziego
Styczniowa nowelizacja ustawy o Sądzie Najwyższym to efekt negocjacji z Komisją Europejską w sprawie odblokowania pożyczki z Krajowego Planu Odbudowy w zamian za realizację narzuconych przez Komisję Europejską tzw. kamieni milowych, których część dotyczy ingerencji Brukseli w polski wymiar sprawiedliwości.
W ramach porozumienia, sprawy dyscyplinarne sędziów miałyby być przeniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Miałby też być wprowadzony tzw. test bezstronności sędziów, czyli w praktyce m.in. możliwość kwestionowania przez sędziów nawzajem swojego sędziowskiego statusu. Powstałaby również możliwość nieuznawania wydanych przez innego sędziego wyroków.
Już w momencie przedstawienia projekt zmian w ustawie budził kontrowersje. W ocenie Naczelnej Rady Adwokackiej (NRA) najbardziej problematyczną kwestią była "niezgodność zaproponowanych przepisów z Konstytucją RP, w zakresie przekazania kompetencji Izby Odpowiedzialności Zawodowej SN do Naczelnego Sądu Administracyjnego". – Zmiana ta jest w oczywisty sposób sprzeczna z art. 184 Konstytucji zgodnie z którym „Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej, Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej”.