Komisja Wenecka o neosędziach. Porażka Bodnara i "Iustitii"
Ministerstwo Sprawiedliwości zamierza zmienić przepisy dotyczące prokuratury oraz Krajowej Rady Sądownictwa. Komisja Wenecka, której eksperci dokonują analizy zgodności praw krajowych z europejskimi standardami, przyjrzeli się zaproponowanym przez Adama Bodnara zmianom. Warto zaznaczyć, że to sam szef resortu sprawiedliwości poprosił o taką możliwość.
W poniedziałek wieczorem Komisja Wenecka opublikowała swoją opinię Jak pisze portal Salon24, jest ona niekorzystna dla Adama Bodnara i sędziów "Iustitii".
Neosędziowie są sędziami
W opinii Komisji nie można za pomocą ustawy uznać wszystkich uchwał KRS podjętych po 2018 r. za nieistniejące. W rezultacie, w świetle standardów europejskich, nie można cofnąć wszystkich tzw. neosędziów na zajmowane poprzednio stanowiska. Takie działanie, stwierdzają autorzy opinii, byłoby złamaniem zasady podziału władz. Postulat nieuznawania tzw. neosędziów za sędziów i konieczności ich degradacji był zgłaszany przez stowarzyszenie "Iustitia".
"Przywracanie praworządności nie powinno samo w sobie powodować załamania systemu i nie powinno samo w sobie naruszać zasad praworządności (...) Nie można stwierdzić w drodze ustawy, że wszystkie nominacje dokonane przez KRS w określonych ramach czasowych są nieważne i bezskuteczne" – oceniła dalej Komisja Wenecka. Warto przypomnieć, że podobne stanowisko w tej sprawie zajął Rzecznik Praw Obywatelskich.
Eksperci wskazali, że "uznanie nominacji sędziowskiej za nieważną jest równoznaczne z decyzją o usunięciu sędziego", co z kolei jest sprzeczne z konstytucją, która stwierdza, że sędziowie są nieusuwalni.
Komisja Wenecka uznała, że nie istnieje orzeczenie TSUE czy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które unieważniałoby powołania sędziów.
"Hurtowe unieważnienie wszystkich uchwał polskiej KRS nie wpisuje się w koncepcję praworządności, ponieważ nie spełniłoby kryterium proporcjonalności" – podano.
Eksperci wskazują, że weryfikacji sędziów powinien podjąć się organ niezależny od rządu. Ocena każdego sędziego powinna mieć charakter indywidualny. On sam zaś powinien mieć możliwość odwołania się od niej.