Rząd chce ukrócić pseudomedycynę. "Lex szarlatan" w konsultacjach publicznych

Proponowane przez Ministerstwo Zdrowia przepisy mają na celu m.in. lepszą ochronę pacjentów przed szkodliwymi działaniami osób bez kwalifikacji medycznych oraz umożliwienie skutecznego karania za rozpowszechnianie medycznej dezinformacji. Szacuje się, że w Polsce działalność o charakterze pseudomedycznym może obecnie prowadzić od kilku do kilkunastu tysięcy osób lub podmiotów.

Koniec z pseudomedycyną?

Nowelizacja ustawy zakłada zmiany w trzech głównych obszarach: nadzorze nad prawami pacjentów, zwalczaniu pseudomedycyny oraz zaostrzeniu kar finansowych. Zgodnie z nowymi regulacjami, Rzecznik Praw Pacjenta miałby otrzymać nowe narzędzia, takie jak ostrzeżenia publiczne, decyzje tymczasowe oraz możliwość zobowiązania podmiotów do usunięcia skutków naruszeń.

Rzecznik będzie mógł prowadzić postępowania wobec osób bez wykształcenia medycznego, które oferują szkodliwe lub wprowadzające w błąd działania lecznicze, często połączone z korzyściami majątkowymi. Wprowadzony zostanie także surowszy system kar – możliwe będzie ich nakładanie od razu po wykryciu naruszenia, również w przypadku recydywy. Kierownicy placówek medycznych mogą zostać ukarani grzywną do 20-krotności średniego wynagrodzenia, a maksymalne kary wzrosną do 1 mln zł (art. 68) i 100 tys. zł (art. 69).

Nie każda działalność paramedyczna zakazana

Autorzy projektu podkreślają, że celem ustawy nie jest całkowite zakazanie działalności alternatywnej, ale wyłącznie tej, która wprowadza pacjentów w błąd co do rzekomych właściwości leczniczych stosowanych metod lub produktów. Prawdziwym zagrożeniem są sytuacje, w których osoby bez kwalifikacji podają się za specjalistów, "diagnozują", "leczą" i czerpią z tego zyski, narażając zdrowie pacjentów.

Jak podkreśla MZ, "lex szarlatan" to odpowiedź na rosnące zagrożenie związane z działalnością osób oferujących niezweryfikowane metody leczenia, często promowane w internecie. Nowelizacja ma zapewnić, że świadczenia zdrowotne w Polsce będą zgodne z aktualną wiedzą medyczną i bezpieczne dla pacjentów, a instytucje publiczne, w tym Rzecznik Praw Pacjenta, będą miały skuteczne narzędzia, by reagować szybko i stanowczo.

Ustawa miałaby wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.