Kiedy do lekarza? Kiedy wzywać pogotowie? Ważne rady na trzecią falę COVID-19

Najczęstsze objawy infekcji COVID-10 to wysoka gorączka, osłabienie, utrata węchu i smaku, suchy kaszel; mogą też występować bóle brzucha, silne bóle głowy. W trakcie trzeciej fali COVID-19 lekarze zwracają jednak uwagę na to, że początkowe objawy infekcji mogą być mniej typowe: ból gardła, „zatokowe” bóle głowy i tylko lekko podwyższona temperatura.

Jak leczyć w domu, gdy objawy COVID-19 są niewielkie

Przy pierwszych objawach infekcji trzeba zostać w domu: nie iść do pracy, nie spotykać się ze znajomymi, by nie narażać innych na zakażenie. Należy jak najwięcej wypoczywać, zadbać o sen, by dać szansę na organizmowi na pokonanie infekcji (niezależnie, czy to COVID-19 czy inna choroba). - Osoby z chorobami przewlekłymi (jak nadciśnienie, cukrzyca, przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma) powinny skrupulatnie przyjmować zalecone leki - przypomina prof. Piotr Kuna, pulmonolog.

Jeśli pojawia się podejrzenie COVID-19, najlepiej od razu zadzwonić do lekarza rodzinnego. Na tym etapie infekcji zwykle wystarcza teleporada (choć istnieje możliwość poproszenia o wizytę osobistą). Przy podejrzeniu COVID-19 lekarz skieruje na test w kierunku zakażenia SARS-CoV-2. Podpowie, kiedy go wykonać, by wynik był najbardziej wiarygodny.

Nie ma leku na COVID-19, stosuje się leczenie objawowe. Pomocne są domowe sposoby na infekcje wirusowe, jak sok z malin, czarnego bzu, aronii, czosnek, imbir, napar z lipy. Można przyjmować witaminę C, witaminę D (w dawkach profilaktycznych), cynk. Należy dużo pić, odpoczywać i regularnie mierzyć temperaturę. Jeśli gorączka przekracza 38,5 C stopni: przyjmować leki przeciwgorączkowe (paracetamol, ibuprofen).

Jeśli wynik test w kierunku SARS-CoV-2 okaże się pozytywny, do chorego powinien zadzwonić lekarz zlecający test. Na tym etapie konieczna jest teleporada lub zbadanie pacjenta przez lekarza. Nadal stosuje się leczenie objawowe, jednak lekarz - w zależności od stanu zdrowia pacjenta - może także od razu dołączyć np. leczenie przeciwzakrzepowe, steroidy wziewne czy antybiotyk (jeśli podejrzewa nadkażenie bakteryjne; w infekcji wirusowej antybiotyk nie jest wskazany). - Często zaleca się antybiotyki w przypadku pacjentów z chorobami współistniejącymi, a także u tych, którzy mają objawy wskazujące na nadkażenie bakteryjne - mówi dr Michał Sutkowski, lekarz rodzinny.

Jeśli chodzi o amantadynę, to nadal nie ma badań wskazujących na korzyści z jej stosowania. W Polsce obecnie rozpoczynają się badania kliniczne z tym lekiem (na dziś nie jest ona lekiem zalecanym w COVID).

Konieczne sprawdzanie poziomu saturacji

Osoby, które mają dodatni test w kierunku COVID-19, powinny mieć w domu pulsoksymetr (aparat do mierzenia poziomu saturacji, czyli wysycenia krwi tlenem) i regularnie sprawdzać saturację. To ważne, ponieważ bardzo często mimo to, że chory czuje się w miarę dobrze, bardzo szybko rozwija się u niego zapalenie płuc.

Osoby powyżej 55. życia, które mają pozytywny wynik testu w kierunku koronawirusa, są automatycznie włączane do programu DOM (domowej opieki medycznej). Dostaną do domu pulsoksymetr. Do programu DOM może zgłosić się każdy pacjent, również poniżej 55. roku życia: trzeba wypełnić kwestionariusz na stronie gov.pl Domowa Opieka Medyczna. Również lekarze podstawowej opieki zdrowotnej (oraz ratownicy medyczni) mają możliwość zgłaszania pacjentów do tego programu.

Atutem DOM jest 24-godzinne monitorowanie pacjenta: co kilka godzin jest on proszony o wykonanie pomiaru saturacji, mierzenie częstości oddechu, temperatury. Algorytm na podstawie danych generuje alarm, gdy następuje pogorszenie stanu zdrowia: do pacjenta powinien wówczas zadzwonić konsultant z centrum obsługi (system bazuje na PZU Zdrowie).

Konieczny pilny kontakt z lekarzem

W razie pogorszenia stanu zdrowia, wysokiej gorączki, silnego osłabienia, trzeba skontaktować się z lekarzem. W nocy (i w czasie weekendu) można dzwonić do Nocnej Pomoc Lekarskiej.

Jeśli pojawia się duszność, saturacja jest niska (poniżej 92), wystąpiła utrata przytomności, omdlenia, zawroty głowy, silne głowy, zaburzenia rytmu serca, spadki ciśnienia: trzeba wezwać pogotowie (112 lub 999). Lekarze zalecają, żeby w takim stadium choroby nie próbować już leczyć się na własną rękę w domu. Prawdopodobnie infekcja rozwija się tak szybko, że może być konieczne podawanie tlenu i leczenie w warunkach szpitalnych.

Pod szczególną ochroną: osoby z grup ryzyka

Nie tylko osoby starsze są zagrożone ciężkim przebiegiem COVID-19 i zgonem. Bardzo poważnymi czynnikami ryzyka są też: otyłość, nieleczone i niewyrównane choroby przewlekłe (cukrzyca, nadciśnienie, przewlekła obturacyjna choroba płuc, niewydolność serca), palenie papierosów. Grupą mocno zagrożoną ciężkim przebiegiem COVID-19 są też osoby po transplantacjach, w trakcie immunosupresji, aktywnej choroby nowotworowej.

Czynnikiem mającym wpływ na ciężkość przebiegu COVID-19 jest też przewlekły niedobór snu. Za ciężki przebieg choroby odpowiadają też (nieznane dziś jeszcze) czynniki genetyczne, dlatego nawet osoby młode, bez chorób współistniejących, nie powinny bagatelizować objawów choroby.