NIK ostro o covidowej polityce rządu. Banaś zapowiada wnioski do TK
We wtorek odbyła się konferencja prasowa prezesa NIK Mariana Banasia dot. przeprowadzonych przez Izbę kontroli w zakresie polityki covidowej rządu. "NIK negatywnie oceniła przygotowanie i realizację Poleceń Ministra Zdrowia w sprawie dodatków covidowych. W latach 2020-2021 wydano na nie blisko dziewięć mld zł. Minister Zdrowia i Prezes NFZ nieprawidłowo i nieskutecznie nadzorowali zarówno przygotowanie jak i realizację Poleceń. Ponadto zaniechali kontroli prawidłowości przyznawania i wypłacania dodatków covidowych oraz nie reagowali na nieprawidłową realizację umów w sprawie dodatków przez szpitale i stacje pogotowia ratunkowego. Zdaniem NIK istnieje ryzyko braku możliwości oszacowania niezasadnie wydatkowanych kwot dodatków oraz wysokie prawdopodobieństwo, że zwrot tych środków nie będzie możliwy. W konsekwencji część aktywów Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 trzeba będzie uznać za utracone" – czytamy w komunikacie NIK.
– Publikujemy wyniki trzech kontroli, w czasie których badaliśmy różne aspekty działania struktur państwa. Sprawdzaliśmy, czy podejmowane działania były skuteczne i czy służyły obywatelom. Rolą NIK jest ocena działań rządu pod kątem zgodności z prawem, gospodarności, celowości i rzetelności. Nie można bowiem w państwie praworządnym przeciwstawiać wymogu działania skutecznego wymogowi przestrzegania prawa i rzetelnego dysponowania groszem publicznym. W państwie prawa nawet nieprzewidziany charakter zadań nie usprawiedliwia marnotrawienia pieniędzy – powiedział prezes Banaś.
Zaznaczył, że "we wszystkich powyższych aspektach rządzący nie stanęli na wysokości zadania".
Rządzącym zarzucił m.in. "brak realizacji konstytucyjnego obowiązku zwalczania chorób epidemicznych" oraz "niegospodarność zarządzaniem środkami publicznymi". – Część przepisów wprowadzonych w odpowiedzi na pandemię COVID-19 może być niegodna z Konstytucją RP – wskazał Marian Banaś.
Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego
– W związku z wynikami prezentowanych dziś kontroli, korzystając z uprawnień przyznanych prezesowi NIK, skierowałem wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie, czy tryb ustalenia obydwu ustaw – tzw. specustawy covidowej i tzw. ustawy zmieniającej, na podstawie której powołano do życia fundusz ds. przeciwdziałania pandemii – był zgodny z konstytucją. Zawnioskowałem również o zbadanie, czy są zgodne z konstytucją przepisy dające organom administracji rządowej wydawania poleceń samorządom i zwykłym obywatelom – przekazał mediom prezes Najwyższej Izby Kontroli.
– Na mój wniosek TK zbada także, czy zgodne z konstytucją są przepisy, na podstawie których został utworzony tzw. fundusz covidowy, który funkcjonuje praktycznie poza kontrolą parlamentu i za pomocą którego finansowane są różne wydatki niezwiązane z pandemią COVID-19 – wskazał Marian Banaś.