Do Rzeczy
Kraj Świat Opinie Historia Tygodnik Księgarnia Wideo Giełda Do Rzeczy+
SubskrybujSzukajMenu px

Największe miasta II RP

W 1939 r. w Polsce było 14 miast liczących co najmniej 100 tys. mieszkańców. Tyle wystarczyło, aby miejscowość została zaliczona przez GUS do „wielkich miast”. W gronie tym zabrakło stolic niektórych województw i większych miejscowości, szczególnie z Kresów Wschodnich, takich jak Baranowicze, Brześć nad Bugiem, Tarnopol, Równe, Krzemieniec czy Stanisławów. Porównanie danych dotyczących liczby ludności pokazuje, jak wielkie znaczenie dla kraju miały Warszawa i Łódź, których ludność jest większa niż 12 pozostałych „wielkich miast” razem wziętych. Niemal całkowite zniszczenie Warszawy oraz utrata dużych ośrodków na Wschodzie była dla Polski ogromnym ciosem. Wszystkie prezentowane dane odnoszące się do II RP pochodzą z 1939 r.

Dodano: 31 października 2017
  • Warszawa W latach 30. Warszawa była siódmym pod względem liczby ludności miastem Europy. Wyprzedzała m.in. Rzym i Madryt. W Europie Środkowo-Wschodniej była to druga największa metropolia po Wiedniu. W Warszawie żyła druga co do wielkości społeczność żydowska na świecie. Więcej Żydów mieszkało tylko w Nowym Jorku. Po wojnie odbudowa miasta trwała całe dekady. Przedwojenną liczbę ludności stolica osiągnęła dopiero na przełomie lat 60. i 70. Liczba ludności w 1939 r.: 1,289 mln, obecnie: 1,754 mln. Na zdjęciu: Ulica Nowy Świat u zbiegu z alejami Jerozolimskimi.

    Warszawa

    W latach 30. Warszawa była siódmym pod względem liczby ludności miastem Europy. Wyprzedzała m.in. Rzym i Madryt. W Europie Środkowo-Wschodniej była to druga największa metropolia po Wiedniu. W Warszawie żyła druga co do wielkości społeczność żydowska na świecie. Więcej Żydów mieszkało tylko w Nowym Jorku. Po wojnie odbudowa miasta trwała całe dekady. Przedwojenną liczbę ludności stolica osiągnęła dopiero na przełomie lat 60. i 70. Liczba ludności w 1939 r.: 1,289 mln, obecnie: 1,754 mln. Na zdjęciu: Ulica Nowy Świat u zbiegu z alejami Jerozolimskimi.

    Źródło:  NAC
  • Łódź Według danych z 1930 i 1931 r., pod względem liczby ludności Łódź była 32. miastem w Europie. Liczyła wówczas 605 tys. mieszkańców - więcej niż Turyn, Lizbona, Sztokholm, Rotterdam czy Lyon. Łódź była jednak nieco mniejsza od Wrocławia, który znajdował się wówczas w granicach Niemiec. Współcześnie miasto zamieszkuje niewiele więcej ludzi niż przed wojną. Liczba ludności w 1939 r.: 672 tys., obecnie: 697 tys.

    Łódź

    Według danych z 1930 i 1931 r., pod względem liczby ludności Łódź była 32. miastem w Europie. Liczyła wówczas 605 tys. mieszkańców - więcej niż Turyn, Lizbona, Sztokholm, Rotterdam czy Lyon. Łódź była jednak nieco mniejsza od Wrocławia, który znajdował się wówczas w granicach Niemiec. Współcześnie miasto zamieszkuje niewiele więcej ludzi niż przed wojną. Liczba ludności w 1939 r.: 672 tys., obecnie: 697 tys.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
  • Lwów Do początku XX wieku Lwów był drugim największym polskim miastem. W II RP był trzeci pod względem liczby ludności. Obecnie również tylko dwa polskie miasta są większe od Lwowa. Liczba ludności w 1939 r.: 318 tys., obecnie: 729 tys.

    Lwów

    Do początku XX wieku Lwów był drugim największym polskim miastem. W II RP był trzeci pod względem liczby ludności. Obecnie również tylko dwa polskie miasta są większe od Lwowa. Liczba ludności w 1939 r.: 318 tys., obecnie: 729 tys.

    Źródło:  NAC
  • Poznań Stolica Wielkopolski była w 1939 r. największym miastem, które wcześniej znajdowało się w zaborze pruskim. W II RP, podobnie jak dziś, był to jeden z najważniejszych ośrodków. Liczba ludności w 1939 r.: 272 tys., obecnie: 540 tys. Na zdjęciu: Plac Wolności, na wprost widoczne budynki Hotelu Bazar (z prawej) i Muzeum Narodowego (z lewej). Z prawej Bank Handlowy w Warszawie oddział w Poznaniu. Fotografia z lat 1925-1930.

    Poznań

    Stolica Wielkopolski była w 1939 r. największym miastem, które wcześniej znajdowało się w zaborze pruskim. W II RP, podobnie jak dziś, był to jeden z najważniejszych ośrodków. Liczba ludności w 1939 r.: 272 tys., obecnie: 540 tys. Na zdjęciu: Plac Wolności, na wprost widoczne budynki Hotelu Bazar (z prawej) i Muzeum Narodowego (z lewej). Z prawej Bank Handlowy w Warszawie oddział w Poznaniu. Fotografia z lat 1925-1930.

    Źródło:  NAC
  • Kraków Pierwszą piątkę największych miast II RP zamyka Kraków. W 1939 r. dawna stolica Polski była mniejsza od Poznania i Lwowa. W 2017 r. to drugie co do wielkości polskie miasto. Liczba ludności w 1939 r.: 259 tys., obecnie: 765 tys. Na zdjęciu: panorama miasta w październiku 1934 r.

    Kraków

    Pierwszą piątkę największych miast II RP zamyka Kraków. W 1939 r. dawna stolica Polski była mniejsza od Poznania i Lwowa. W 2017 r. to drugie co do wielkości polskie miasto. Liczba ludności w 1939 r.: 259 tys., obecnie: 765 tys. Na zdjęciu: panorama miasta w październiku 1934 r.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
  • Wilno Drugim największym kresowym miastem było Wilno, które było wówczas zamieszkane w większości przez Polaków. Liczba ludności w 1939 r.: 209 tys., obecnie: 540 tys. Na zdjęciu: ulica Ostrobramska. Widok na kościół św. Teresy i Ostrą Bramę w głębi.

    Wilno

    Drugim największym kresowym miastem było Wilno, które było wówczas zamieszkane w większości przez Polaków. Liczba ludności w 1939 r.: 209 tys., obecnie: 540 tys. Na zdjęciu: ulica Ostrobramska. Widok na kościół św. Teresy i Ostrą Bramę w głębi.

    Źródło:  NAC
  • Bydgoszcz W 1939 r. Bydgoszcz była największym miastem województwa pomorskiego, nie była jednak jego stolicą, ponieważ w granicach województwa znalazła się dopiero w 1938 r. Wcześnie miasto znajdowało się w woj. poznańskim. Po odzyskaniu niepodległości Gdańsk stał się wolnym miastem, a Gdynia była jeszcze wsią rybacką. Dlatego stolicą Pomorza uczyniono Toruń, który był wówczas największym miastem regionu, w 1931 r. liczył 62 tys. mieszkańców. Dwukrotnie mniej od Bydgoszczy. Liczba ludności w 1939 r.: 141 tys., obecnie: 354 tys. Na zdjęciu: spichlerze nad Brdą.

    Bydgoszcz

    W 1939 r. Bydgoszcz była największym miastem województwa pomorskiego, nie była jednak jego stolicą, ponieważ w granicach województwa znalazła się dopiero w 1938 r. Wcześnie miasto znajdowało się w woj. poznańskim. Po odzyskaniu niepodległości Gdańsk stał się wolnym miastem, a Gdynia była jeszcze wsią rybacką. Dlatego stolicą Pomorza uczyniono Toruń, który był wówczas największym miastem regionu, w 1931 r. liczył 62 tys. mieszkańców. Dwukrotnie mniej od Bydgoszczy. Liczba ludności w 1939 r.: 141 tys., obecnie: 354 tys. Na zdjęciu: spichlerze nad Brdą.

    Źródło:  NAC
  • Częstochowa Częstochowa była największym miastem województwa... kieleckiego. Drugim co do wielkości miastem tego województwa był Sosnowiec, a trzecim Radom. Kielce, od których nazwano województwo i uczyniono jego stolicą, były dopiero czwarte. W 1931 r. liczyły 58 tys. ludzi, o połowę mniej od Częstochowy. Liczba ludności w 1939 r.: 138 tys., obecnie: 226 tys. Na zdjęciu: witryny sklepów w Częstochowie, październik 1934 r.

    Częstochowa

    Częstochowa była największym miastem województwa... kieleckiego. Drugim co do wielkości miastem tego województwa był Sosnowiec, a trzecim Radom. Kielce, od których nazwano województwo i uczyniono jego stolicą, były dopiero czwarte. W 1931 r. liczyły 58 tys. ludzi, o połowę mniej od Częstochowy. Liczba ludności w 1939 r.: 138 tys., obecnie: 226 tys. Na zdjęciu: witryny sklepów w Częstochowie, październik 1934 r.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
  • Katowice Katowice były stolicą województwa śląskiego - najmniejszego pod względem powierzchni (mniejsze było tylko wydzielone z woj. warszawskiego Miasto stołeczne Warszawa), za to świetnie rozwiniętego gospodarczo regionu. Dobrym wskaźnikiem rozwoju społecznego w dwudziestoleciu międzywojennym był odsetek analfabetów wśród mieszkańców powyżej 10 roku życia. Na Śląsku było to 1,5 proc., podczas gdy średnia dla Polski wynosiła 23,1 proc. Dla porównania, analfabeci we Francji stanowili w tym czasie 5,1 proc. populacji. Jednocyfrowe wyniki, poza Śląskiem, miały w Polsce tylko województwa pomorskie i poznańskie. Liczba ludności w 1939 r.: 134 tys., obecnie: 298 tys. Na zdjęciu: gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach, październik 1933 r.

    Katowice

    Katowice były stolicą województwa śląskiego - najmniejszego pod względem powierzchni (mniejsze było tylko wydzielone z woj. warszawskiego Miasto stołeczne Warszawa), za to świetnie rozwiniętego gospodarczo regionu. Dobrym wskaźnikiem rozwoju społecznego w dwudziestoleciu międzywojennym był odsetek analfabetów wśród mieszkańców powyżej 10 roku życia. Na Śląsku było to 1,5 proc., podczas gdy średnia dla Polski wynosiła 23,1 proc. Dla porównania, analfabeci we Francji stanowili w tym czasie 5,1 proc. populacji. Jednocyfrowe wyniki, poza Śląskiem, miały w Polsce tylko województwa pomorskie i poznańskie. Liczba ludności w 1939 r.: 134 tys., obecnie: 298 tys. Na zdjęciu: gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach, październik 1933 r.

    Źródło:  NAC
  • Sosnowiec Pierwszą dziesiątkę największych przedwojennych miast zamyka Sosnowiec. W 1939 r. było to drugie co do wielkości - po Częstochowie - miasto woj. kieleckiego. Liczba ludności w 1939 r.: 130 tys., obecnie: 206 tys. Na zdjęciu: Sosnowiec w sierpniu 1933 r.

    Sosnowiec

    Pierwszą dziesiątkę największych przedwojennych miast zamyka Sosnowiec. W 1939 r. było to drugie co do wielkości - po Częstochowie - miasto woj. kieleckiego. Liczba ludności w 1939 r.: 130 tys., obecnie: 206 tys. Na zdjęciu: Sosnowiec w sierpniu 1933 r.

    Źródło:  NAC
  • Lublin Lublin, znajdujący się przed wojną w centralnej części Polski, od 1939 r. powiększył się trzykrotnie. W dwudziestoleciu międzywojennym również wyróżniał się wyraźnie na tle regionu. Drugie co do wielkości w w woj. lubelskim Siedlce liczyły w 1931 r. 36,9 tys. mieszkańców. Liczba ludności w 1939 r.: 122 tys., obecnie: 340 tys. Na zdjęciu: widok z Bramy Krakowskiej na dworzec autobusowy, targ i kościół Karmelitów, lipiec 1939 r.

    Lublin

    Lublin, znajdujący się przed wojną w centralnej części Polski, od 1939 r. powiększył się trzykrotnie. W dwudziestoleciu międzywojennym również wyróżniał się wyraźnie na tle regionu. Drugie co do wielkości w w woj. lubelskim Siedlce liczyły w 1931 r. 36,9 tys. mieszkańców. Liczba ludności w 1939 r.: 122 tys., obecnie: 340 tys. Na zdjęciu: widok z Bramy Krakowskiej na dworzec autobusowy, targ i kościół Karmelitów, lipiec 1939 r.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
  • Gdynia Duma II RP, miasto zbudowane zupełnie od podstaw. Przedsięwzięcie budowy nowego portu i miasta do dziś robi ogromne wrażenie. To niewątpliwie jedno z największych osiągnięć przedwojennej Polski. Według danych GUS Gdynia liczyła w 1921 r. 1,3 tys. mieszkańców. W 1939 r. była dwunastym co do wielkości miastem Polski. W woj. pomorskim większa była tylko Bydgoszcz. Liczba ludności w 1939 r.: 120 tys., obecnie: 247 tys. Na zdjęciu: fragment ulicy 10-go Lutego. Po prawej stronie wejście do kawiarni Bałtyk, sierpień 1938 r.

    Gdynia

    Duma II RP, miasto zbudowane zupełnie od podstaw. Przedsięwzięcie budowy nowego portu i miasta do dziś robi ogromne wrażenie. To niewątpliwie jedno z największych osiągnięć przedwojennej Polski. Według danych GUS Gdynia liczyła w 1921 r. 1,3 tys. mieszkańców. W 1939 r. była dwunastym co do wielkości miastem Polski. W woj. pomorskim większa była tylko Bydgoszcz. Liczba ludności w 1939 r.: 120 tys., obecnie: 247 tys. Na zdjęciu: fragment ulicy 10-go Lutego. Po prawej stronie wejście do kawiarni Bałtyk, sierpień 1938 r.

    Źródło:  NAC
  • Chorzów Chorzów był zbliżony wielkością do Katowic, w latach 20. był nawet nieznacznie większy. To jedyne miasto w zestawieniu, które obecnie ma niższą liczbę ludności niż przed wojną. W latach 1922-1934 miasto nosiło nazwę Królewska Huta. Liczba ludności w 1939 r.: 110 tys., obecnie: 109 tys. Na zdjęciu: gmach Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie, rok 1937.

    Chorzów

    Chorzów był zbliżony wielkością do Katowic, w latach 20. był nawet nieznacznie większy. To jedyne miasto w zestawieniu, które obecnie ma niższą liczbę ludności niż przed wojną. W latach 1922-1934 miasto nosiło nazwę Królewska Huta. Liczba ludności w 1939 r.: 110 tys., obecnie: 109 tys. Na zdjęciu: gmach Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie, rok 1937.

    Źródło:  NAC
  • Białystok Czternaste spośród „wielkich miast” II RP do dziś powiększyło się trzykrotnie. Przed wojną Białystok był stolicą woj. białostockiego, które było regionem granicznym - miało granicę z Litwą i z Niemcami. Liczba ludności w 1939 r.: 107 tys., obecnie: 297 tys. Na zdjęciu: ulica Żwirki i Wigury w latach 30.

    Białystok

    Czternaste spośród „wielkich miast” II RP do dziś powiększyło się trzykrotnie. Przed wojną Białystok był stolicą woj. białostockiego, które było regionem granicznym - miało granicę z Litwą i z Niemcami. Liczba ludności w 1939 r.: 107 tys., obecnie: 297 tys. Na zdjęciu: ulica Żwirki i Wigury w latach 30.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
  • Gdańsk Zestawienie przygotowane w 1939 r. przez GUS nie obejmowało oczywiście Gdańska, który był wówczas wolnym miastem. W 1939 r. cały teren Wolnego Miasta Gdańska zamieszkiwało 388 tys. ludzi, w tym 250 tys. sam obszar miejski. To dawałoby Gdańskowi szóste miejsce pod względem wielkości w II RP. Obecnie Gdańsk liczy 464 tys. mieszkańców.

    Gdańsk

    Zestawienie przygotowane w 1939 r. przez GUS nie obejmowało oczywiście Gdańska, który był wówczas wolnym miastem. W 1939 r. cały teren Wolnego Miasta Gdańska zamieszkiwało 388 tys. ludzi, w tym 250 tys. sam obszar miejski. To dawałoby Gdańskowi szóste miejsce pod względem wielkości w II RP. Obecnie Gdańsk liczy 464 tys. mieszkańców.

    Źródło:  NAC
  • Przejdź dalej
Do Rzeczy - Facebook Do Rzeczy - X (Twitter) Do Rzeczy - YouTube Do Rzeczy - YouTube Do Rzeczy - IPO (Pierwsza Oferta Publiczna)
  • O firmie
  • Kontakt
  • Subskrypcja
  • Reklama
  • Polityka prywatności
  • Regulamin
© ℗ 2025 Do Rzeczy S.A. Wszelkie prawa zastrzeżone.