W ekspertyzie podkreślono, że chociaż w świetle standardów strasburskich spektakl teatralny korzysta z konwencyjnej ochrony wolności wypowiedzi, to ma ona swoje wyraźne granice. „Na artyście korzystającym ze swobody ekspresji ciąży szereg obowiązków, jak również ponosi on odpowiedzialność za jej nadużywanie. Korzystanie z wolności słowa nie może służyć ani naruszaniu praw innych osób ani też moralności publicznej” – czytamy w komunikacie Ordo Iuris.
"Klątwa" prowadzi do dewastacji debaty publicznej
W opinii eksperta, spektakl „Klątwa” łamie standardy strasburskie wolności wypowiedzi i prowadzi do dewastacji debaty publicznej, poprzez celowe naruszanie praw innych osób, zwłaszcza ich przekonań religijnych. Z analizy spektaklu nie wynikają jasno powody, dla których uzasadnionym byłoby posługiwanie się w spektaklu symboliką religijną. „Użyta symbolika nie była elementem debaty publicznej, a wykorzystano ją wyłącznie w celu profanacji przedmiotu czci religijnej” – podaje dr Skwarzyński.
Analiza spektaklu pokazuje, że ma on za zadanie wyłącznie wzbudzenie kontrowersji i naruszanie praw innych osób. „Pełne nadużyć posługiwanie się krytyką i satyrą, stanowi w spektaklu zabieg mający uchronić skandalistów przed ponoszeniem odpowiedzialności za świadome naruszenie praw osób trzecich” – czytamy w komunikacie.
Jak podkreśla Ordo Iuris, pozorując posługiwanie się formami artystycznymi, nie zachowano w przekazie umiaru, który pozwalałby uznać za niezasadne zarzuty pochwalania i podżegania do przestępstwa wobec polityka. Dotyczy to również aktów znieważania flagi Państwa Watykan.
Całkowicie zasadne jest ocenianie spektaklu teatralnego w świetle prawa karnego
W drugiej części ekspertyzy prezentowane jest orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, z którego jasno wynika, że swoboda ekspresji może być ograniczana przez krajowe normy prawa karnego. Całkowicie zasadne jest zatem ocenianie wypowiedzi artystycznej – również spektaklu teatralnego i jego poszczególnych scen – w świetle prawa karnego.
"Klątwa" może być przedmiotem postępowania karnego
Zdaniem wykonującego zawód adwokata, doktora Skwarzyńskiego, spektakl „Klątwa” może być przedmiotem postępowania karnego, w zakresie: obrazy uczuć religijnych poprzez publiczne znieważenie przedmiotu czci religijnej (krzyża oraz św. Jana Pawła II); znieważenia Rzeczypospolitej Polskiej (grupowa scena z krzykiem: Polska); publicznego nawoływania do popełnienia zbrodni poprzez zbiórkę środków mających służyć sfinansowaniu zabójstwa Jarosława Kaczyńskiego, a także publicznego pochwalania bezprawnego wykonywania aborcji.
W opinii podkreśla się również, że działanie artysty korzystającego ze swobody ekspresji nie uwzględniło ani specyfiki państwa środkowoeuropejskiego, dotkniętego zbrodniami narodowych socjalistów i komunistów, ani też roli, jaką odegrał św. Jan Paweł II w obaleniu reżimu komunistycznego, jak również skutków problemu migracyjnego i praw uchodźców, w którym to kontekście, prawnokarna ochrona przekonań religijnych może być środkiem zachowania porządku publicznego.
Czytaj też:
Internauci apelują o zablokowanie finansowania „Klątwy” z budżetu miasta. Jest petycja