Trzy lata pilnowania pasterzy

W czerwcu 2019 r. weszły w życie przepisy motu proprio „Vos estis lux mundi” („VELM”). Dokument ten jest w tej chwili najważniejszym prawnym narzędziem Stolicy Apostolskiej wymierzonym w kościelnych przestępców seksualnych. Na podstawie tych przepisów ukarane zostało także całkiem liczne grono polskich biskupów, którzy dopuścili się zaniedbania w odniesieniu do przestępstw dokonywanych przez ich podwładnych. Można powiedzieć, że w tej palącej sprawie pojawiły się wreszcie w Kościele konkrety powstrzymujące zgorszenie.

Ponieważ przepisy „VELM” zostały zatwierdzone na okres trzech lat ad experimentum przez samego papieża, warto teraz właśnie dokonać pierwszego podsumowania. Można się też spodziewać w niedługim czasie watykańskiej ewaluacji działania tych, wciąż stosunkowo nowych, przepisów. Czy wnioski z zakończonego okresu próby zostaną opublikowane? To już inna sprawa. Być może działanie „Vos estis…” zostanie po prostu przedłużone, być może pojawią się dodatkowe, uściślające regulacje.

Co nowego wniósł do życia Kościoła dokument „Vos esti lux mundi”? W maju 2019 r. jego treść w taki sposób relacjonował Krzysztof Bronk na portalu vaticannews.va: „Nowe procedury dotyczą przestępstw przeciwko szóstemu przykazaniu w trzech przypadkach. Po pierwsze, zmuszanie do czynności seksualnych przy zastosowaniu przemocy, groźby lub nadużycia władzy. Po drugie, dopuszczanie się czynności seksualnych z osobą małoletnią lub bezradną, czyli o ograniczonej możliwości przeciwstawienia się agresji. Trzecia kategoria przestępstw jest związana z pornografią z udziałem osób małoletnich bądź bezradnych”. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na rozszerzenie prawnej ochrony w Kościele – obejmującej do tej pory małoletnich – także na seminarzystów czy siostry zakonne.

Odpowiedzialność przełożonych

Z perspektywy trzech lat działania motu proprio papieża Franciszka widać, jak wielkie znaczenie miało rozszerzenie odpowiedzialności przełożonych w Kościele – przede wszystkim biskupów.