Zachodzą „procesy starzenia” – pojawiają się zmarszczki, skóra staje się mniej jędrna, a stawy i kości bardziej podatne na przeciążenia. Dlaczego tak duże zainteresowanie budzi suplementacja kolagenem – szczególnie tym pochodzącym z ryb?
Właściwości kolagenu rybiego
Kolagen rybi należy przede wszystkim do typu 1 – tego samego, który w największej ilości występuje w ludzkiej skórze, kościach i ścięgnach. Jest dobrze dopasowany do naszych potrzeb biologicznych. Dodatkowo charakteryzuje się wysoką biodostępnością – organizm przyswaja go łatwiej niż inne rodzaje kolagenu, ponieważ ma mniejsze cząsteczki (peptydy kolagenowe).
- Peptydy kolagenowe powstają w procesie hydrolizy enzymatycznej – procedury, która pozwala przeprowadzić kontrolowany rozkład białka na krótsze łańcuchy aminokwasów. Peptydy rybiego kolagenu mogą przedostawać się do krwiobiegu już w ciągu kilku godzin od spożycia. W ten sposób stają się „sygnałem” dla fibroblastów – komórek odpowiedzialnych za produkcję nowego kolagenu w skórze.
- Kolagen morski (rybi) pozyskuje się przede wszystkim ze skóry, łusek, ości i płetw ryb. W tych tkankach znajduje się największa ilość włókien kolagenowych. Najczęściej wykorzystuje się fragmenty ryb morskich, np. skórę dorsza atlantyckiego, łososia czy tuńczyka.
Wpływ na organizm kolagenu rybiego
Najwięcej mówi się o działaniu kolagenu na zdrowy wygląd skóry. Czy słusznie?
Regularna suplementacja faktycznie może poprawiać jej elastyczność, napięcie i jędrność.
Dzieje się tak, ponieważ hydrolizowany kolagen rybi dostarcza aminokwasy, z których organizm ponownie tworzy włókna kolagenowe – co wpływa na dobrą kondycję skóry. Dlatego chcąc wesprzeć jej stan warto wprowadzić do swojej diety suplementy diety bogate w ten rodzaj kolagenu.
Nie bez powodu wskazuje się także na zasadność przyjmowania kolagenu rybiego na włosy i paznokcie. U osób, które regularnie suplementują dobry kolagen rybi (od sprawdzonych producentów – takich jak formeds), faktycznie obserwuje się widoczne wzmocnienie mieszków włosowych i mniejszą łamliwość płytki paznokci.
Jeszcze lepsze efekty w tych obszarach daje połączenie kolagenu rybiego z witaminą C i kwasem hialuronowym (to składniki wspierające naturalną produkcję kolagenu w organizmie).
Właściwości tego składnika wykorzystuje się także u starszych osób, sportowców i pacjentów z chorobami przebiegającymi ze stanem zapalnym w obszarze układu kostno-stawowego. Kolagen (zwłaszcza typu 2, zwykle z innych źródeł niż ryby) to podstawowy budulec chrząstki, która amortyzuje stawy. Suplementacja nie „wbudowuje” kolagenu bezpośrednio w chrząstkę, ale stymuluje chondrocyty – komórki odpowiedzialne za jej odbudowę.
W tej roli czysty kolagen rybi łączy się z siarczanem chondroityny czy siarczanem glukozaminy.
Czy wiesz, że kolagen tworzy rusztowanie naczyń krwionośnych i wielu narządów wewnętrznych? Odpowiada za ich sprężystość, a pośrednio także za prawidłowe krążenie i funkcjonowanie układu odpornościowego. Dlatego jego rola w organizmie jest szersza, niż zwykle się zakłada – to nie tylko „białko młodości”, ale element niezbędny dla zdrowia całego ustroju.
Prawidłowe stosowanie kolagenu rybiego
Aby suplementy diety mogły spełniać swoje zadania, trzeba stosować je we właściwy sposób. Nie wystarczy okazjonalna saszetka czy kapsułka – nawet jeśli będzie to najlepszy kolagen rybi dostępny na rynku. Organizm potrzebuje regularności i odpowiedniego czasu, by uruchomić procesy odbudowy.
Jaką dawkę kolagenu rybiego przyjmować dziennie?
Najlepiej przebadane porcje hydrolizatu mieszczą się w zakresie 2,5-5 g na dobę, choć w niektórych badaniach stosowano do 10 g. To ilości, przy których obserwuje się poprawę elastyczności skóry czy mniejszy dyskomfort stawów.
Warto pamiętać o obecności kwasu askorbinowego i innych składników. We wszystkich preparatach warto zwracać uwagę na ogólny skład. To cała kompozycja zaproponowanej formuły wpływa na efektywność i skuteczność działania zażywanego kolagenu rybiego.
Jak długo powinno się stosować kolagen rybi?
Najczęściej pierwsze widoczne rezultaty pojawiają się po 2-3 miesiącach systematycznego stosowania. Kontynuowanie suplementacji pozwala utrzymać efekt. Kolagen morski to jeden z tych składników, którego efekty są widoczne przy regularnej podaży. Regularność i preparaty dobrej jakości to podstawa.
Kiedy warto zacząć suplementację kolagenem rybim?
Proces starzenia zaczyna się wcześniej, niż zwykle myślimy – po 25. roku życia poziom kolagenu w organizmie stopniowo spada. Oczywiście nie mówimy tutaj od razu o niedoborze kolagenu. To jednak bardzo dobry moment, by myśleć o profilaktyce.
Czy stosowanie kolagenu rybiego ma skutki uboczne?
Dobrej jakości kolagen morski to bardzo bezpieczny suplement. Białko jest naturalnie obecne w organizmie, dlatego ryzyko niepożądanych reakcji jest niewielkie. Dotychczas zwracano uwagę na możliwe pojawienie się łagodnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego – uczucia pełności, wzdęć czy dyskomfortu żołądkowego. Skutki uboczne najczęściej ustępowały po kilku dniach regularnego stosowania lub po zmniejszeniu dziennej dawki kolagenu.
Może się jednak zdarzyć, że u pacjenta pojawią się objawy uczulenia na kolagen rybi – ryzyko jest najwyższe u osób, które mają alergie na ryby i owoce morza. Naturalny kolagen z ryb morskich niestety można zaliczyć do potencjalnych alergenów.
Jak wybrać najlepszy kolagen rybi?
Preparaty z kolagenem morskim dostępne na rynku mają inną cenę, jakość, rodzaj głównego białka i formę podania. Czasami trudno się w tym wszystkim odnaleźć. Różnice między konkretnymi produktami nie zawsze są oczywiste, ale mają realne znaczenie dla skuteczności suplementacji.
Kolagen rybi vs. wołowy – który wybrać?
Często można spotkać się z poglądem, że kolagen rybi ma „lepszą jakość” niż wołowy (skupiamy się tutaj na czystym surowcu, na chwilę przymykając oko na praktyki związane z produkcją suplementów).
Wynika to z kilku powodów:
- wielkości cząsteczek – peptydy kolagenu rybiego są zwykle mniejsze, dlatego łatwiej się wchłaniają i szybciej przedostają do krwiobiegu. Jeśli dodatkowo połączy się to z procesem hydrolizy, to kolagen morski zdecydowanie wygrywa z wołowym pod względem biodostępności;
- typu kolagenu – kolagen rybi to prawie wyłącznie kolagen typu 1, czyli ten najważniejszy dla skóry, włosów i paznokci;
- czystości surowca – w produkcji kolagenu rybiego często wykorzystuje się odpady z przemysłu rybnego (skóry, łuski, ości), które łatwiej przetworzyć na hydrolizat o jednorodnym składzie.
Ale! Nie oznacza to, że kolagen wołowy jest „zły” albo bezwartościowy. Po prostu ma inny profil – zawiera typ 1 i 3, a jego biodostępność jest trochę niższa, choć wciąż skuteczna – są badania potwierdzające jego wpływ na elastyczność skóry i zdrowie tkanki łącznej.
Kolagen rybi w proszku vs. tabletki – która forma jest lepsza?
Tutaj w grę wchodzi przede wszystkim dawka. Skuteczność potwierdzono przy porcjach kilku gramów dziennie, a takie ilości łatwo zmieścić w jednej miarce proszku. Tabletki są wygodniejsze, ale żeby osiągnąć podobną dawkę, często trzeba przyjmować kilka sztuk w ramach jednej porcji.
Niezależnie od tego, czy wybierzesz kolagen rybi w proszku, czy kolagen rybi w tabletkach, sprawdź jakość produktu – to ona decyduje o tym, czy dany suplement jest godny polecenia.
Zwróć uwagę na formę surowca w suplemencie – hydrolizowany kolagen rybi będzie lepiej się wchłaniał, ponieważ jest lepiej rozpuszczalny. I nie chodzi tutaj o właściwości podczas mieszania kolagenu morskiego do picia z wodą. Hydrolizat kolagenu rybiego ma mniejsze cząsteczki, które korzystnie wpływają na jego bioaktywność.
Kolagen rybi z dodatkowymi składnikami – czy warto?
Na rynku są preparaty zawierające wyłącznie kolagen, ale też takie, w których białko występuje razem z innymi substancjami.
Zwolennicy prostych rozwiązań wybierają czysty kolagen, bo mają pewność, że dostarczają organizmowi dokładnie to, czego szukają – np. INAMIA collagen peptides marki formeds zawiera w składzie peptydy kolagenowe wzbogacone wyłącznie o witaminę C i resweratrol.
Drugi rodzaj preparatów jest projektowany z myślą o szerszym działaniu – kolagen jest wzbogacany o elementy wspierające procesy regeneracyjne. Przykładowo w składzie BICAPS collagen fish+ (także od marki formeds) znajdują się trzy typy kolagenu rybiego uzupełnione o siarczan chondroityny, siarczan glukozaminy oraz kwas hialuronowy.
Która opcja będzie lepsza? To zależy od oczekiwań. Sam fakt, że jeden producent proponuje różne rozwiązania, świadczy o tym, że działanie preparatów ze sobą „nie konkuruje”.
Jeśli ktoś szuka wyłącznie prostych produktów, może wystarczyć czysty kolagen. Osoby, które chcą połączyć kilka efektów, mogą sięgnąć po formułę wieloskładnikową. W każdym przypadku najważniejsza pozostaje jakość surowca i systematyczność stosowania.
Podsumowanie
Za kolagenem stoi coraz więcej badań klinicznych, które potwierdzają jego działanie i doświadczenia osób, które od lat stosują go w profilaktyce i wspieraniu regeneracji.
Kolagen rybi nie jest magicznym suplementem, który zatrzyma czas. Może jednak realnie wspierać procesy zachodzące w organizmie. Oceniając jego przydatność, warto myśleć nie o natychmiastowych efektach, ale o długofalowym wpływie na skórę, stawy i tkankę łączną.