Od Sasa do Lasa – i z powrotem

Od Sasa do Lasa – i z powrotem

Dodano: 
August II Mocny
August II Mocny Źródło: Wikimedia Commons / Erkerßrand / Public domain

Tom pt. „Upadanie i powstawanie” obejmuje czas panowania Jana III Sobieskiego i okres saski, od roku 1673 do 1763 – od ostatnich triumfów oręża sarmackiego – w odsieczy Wiednia – aż po czas całkowitego uzależnienia od „opieki” imperialnej Rosji i wewnętrznego paraliżu państwa. To nie jest jednak tylko analiza upadku, rzeczywiście przygnebiającego, lecz także objawów powstawania z niego, które współtworzą historię tego czasu; objawów przebudzenia pod wpływem szoku utraconej niepodległości

Od Sasa do Lasa” – to powiedzenie weszło do języka polskiego i trwa w nim przez kolejne już trzy wieki. Co znaczy? Robić coś bez sensu, bez ładu i składu, miotać się – innymi słowy: od ściany do ściany. Wrażenie takiego miotania się – między „Sasem”, czyli elektorem saskim, a „Lasem”, czyli Leszczyńskim – wynieść można już było z czasu rywalizacji Augusta II (popieranego przez Rosję cara Piotra) oraz Stanisława (króla nie z Bożej, ale szwedzkiej łaski) w dobie wojny północnej. W 1733 roku, a więc ćwierć wieku później, to wrażenie powraca.

Artykuł został opublikowany w 49/2025 wydaniu tygodnika Do Rzeczy.

Autor: Andrzej Nowak
Czytaj także