Główne uroczystości jubileuszowe odbywają się na krakowskim Wawelu.
Podpisana dziś deklaracja podsumowuje 30 lat istnienia Grupy Wyszehradzkiej oraz wytycza zadania na przyszłość. Jak zauważa KPRM, jest to jedna z najbardziej rozbudowanych deklaracji przyjętych na poziomie premierów w historii istnienia V4. Zakłada ona m.in. dalsze wzmocnienie współpracy międzyrządowej i międzyludzkiej dla dobra obywateli, a także Unii Europejskiej i NATO.
Oprócz deklaracji rocznicowej przedstawiciele Grupy podpisali także Deklarację Cyfrową.
twitter
– Tu, w Europie Środkowej, mamy odwagę, aspiracje i wizję, która musi być przez nas kontynuowana – mówił w Krakowie premier Mateusz Morawiecki, przyznając, że cieszy się z uzgodnienia dotyczącego zwiększenia Funduszu Wyszehradzkiego do 10 mln euro. – Przed nami świat pełen wyzwań. Jestem przekonany, że w duchu solidarności i odwagi poszukiwania nowego kontraktu społecznego pomiędzy państwami członkowskimi UE, będziemy mogli wstąpić w nową epokę po COVID-19 z nadzieją na lepszą przyszłość – podkreślał.
– Pokazaliśmy, że potrafimy działać w sposób solidarny, a trudne dyskusje są potrzebne, bo tam ucierają się nasze poglądy i przybliżają się nasze stanowiska. Wypracowujemy kompromis dla przyszłości - dla nowego, lepszego europejskiego ładu – dodawał szef rządu.
Czytaj też:
Morawiecki: Dziękujemy za 3 dekady współpracy wyszehradzkiej
Poniżej treść podpisanego dziś dokumentu jubileuszowego:
Deklaracja Premierów Republiki Czeskiej, Węgier, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej z okazji 30. rocznicy Grupy Wyszehradzkiej
Kraków, 17 lutego 2021 r.
My, Premierzy państw Grupy Wyszehradzkiej (V4) – Republiki Czeskiej, Węgier, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Słowackiej, spotkawszy się z okazji 30. rocznicy podpisania Deklaracji Wyszehradzkiej z udziałem Przewodniczącego Rady Europejskiej,
Przywołując Deklarację o współpracy Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Węgierskiej w dążeniu do integracji europejskiej z 15 lutego 1991 r.,
Uznając z satysfakcją, że w czasie ostatnich 30 lat współpraca wyszehradzka rozwijała się pomyślnie w oparciu o stale rozwijającą się przyjaźń i dobrosąsiedzkie relacje pomiędzy naszymi narodami, nasze wspólne wartości i interesy, poszanowanie praw człowieka, podstawowych wolności i praworządności, jak również zgodnie ze strategicznymi zasadami, które przyświecały powołaniu Grupy Wyszehradzkiej w 1991 r., tj.: przezwyciężenie spuścizny totalitaryzmu i komunizmu, poprawa wzajemnego zrozumienia, współpraca i stosunki międzyludzkie wśród państw V4, jak również zapewnienie przystąpienia przez nasze kraje do Unii Europejskiej i NATO,
Odnotowując, że Grupa Wyszehradzka jest uznawana w Europie i na świecie jako wiarygodny partner oraz symbol udanej transformacji politycznej i gospodarczej, ważny filar historycznego projektu zjednoczenia Europy, jak również przykład skutecznej współpracy regionalnej w ramach Unii Europejskiej, mającej swój wkład w jej dalszy rozwój, w tym we współkształtowanie jej poszczególnych polityk, i wzmacniającej konkurencyjność gospodarczą kontynentu,
Potwierdzając rosnącą rolę Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego, ustanowionego w 2000 r. jako emblematyczna instytucja współpracy wyszehradzkiej promująca relacje międzyludzkie, która umożliwiła przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego realizację ponad 6 tysięcy wspólnych projektów w Europie Środkowej, regionie Partnerstwa Wschodniego oraz Bałkanów Zachodnich, a także wzmocnienie mobilności i współpracy pomiędzy studentami, naukowcami, innowatorami, artystami, a także władzami lokalnymi,
Przywołując ponadto utworzenie w 2015 r. Wyszehradzkiego Instytutu Patentowego w celu wzmocnienia współpracy regionalnej w obszarze własności intelektualnej i innowacji,
Z zadowoleniem przyjmując znaczącą wartość dodaną, jaką Grupa Wyszehradzka nieustanie wnosi nie tylko we wzmacnianie wzajemnego zrozumienia i współpracy pomiędzy naszymi państwami i społeczeństwami, ale także jako platforma skutecznie promująca nasze wspólne interesy jako aktywnych i wiarygodnych członków Unii Europejskiej i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego,
Deklarując naszą gotowość do dalszych wspólnych wysiłków na rzecz powodzenia projektu europejskiego w oparciu o nasz wspólny cel jakim jest bezpieczna, dostatnia i stabilna Unia Europejska, składająca się z silnych i odpornych Państw Członkowskich wspieranych przez skuteczne instytucje europejskie, które działają w oparciu o zasady równości, wzajemnego szacunku, pomocniczości i proporcjonalności,
Podkreślając silne wsparcie państw V4 dla integracji państw Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską, jak również aktywny wkład w powołanie i rozwój Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej jako ważnego filaru Europejskiej Polityki Sąsiedztwa,
Podkreślając zobowiązanie państw V4 do osiągnięcia neutralności klimatycznej przez UE do 2050 r. poprzez wykorzystanie wszystkich dostępnych technologii nisko- i zeroemisyjnych,
Podkreślając kluczową rolę NATO w zapewnieniu bezpieczeństwa obszaru euroatlantyckiego oraz wkład we wzmacnianie jego zdolności odstraszających, zbiorowej obrony oraz reagowania na zagrożenia z wszelkich kierunków, jak również potrzebę dalszego wzmacniania partnerstwa transatlantyckiego oraz nasze wsparcie dla ciągłej adaptacji zdolności odstraszania i obrony NATO, jak również zwiększania mobilności wojskowej w naszym regionie,
Uznając wartość i znaczenie współpracy regionalnej oraz solidarności europejskiej, szczególnie w czasie kryzysów, co pokazała pomoc humanitarna wspólnie udzielona państwom trzecim oraz powołanie Centrum Wymiany Informacji V4 ds. COVID-19 w czasie pandemii COVID-19, jak również wspólne stanowisko V4 w sprawie wzmocnienia zewnętrznych granic UE oraz projekty pomocowe i rozwojowe w Afryce w czasie kryzysu migracyjnego,
Mając na względzie nasze wspólne wysiłki na rzecz wzmocnienia sieci połączeń w naszej części Europy, w tym w szczególności przebiegających przez region europejskich korytarzy północ-południe w obszarze infrastruktury transportowej i energetycznej, ułatwiających transgraniczne połączenia transportowe i pogłębiających spójność transportową pomiędzy regionami również poprzez wspólne uczestnictwo w Inicjatywie Trójmorza,
Uznając ponadto wkład projektów współpracy regionalnej w integrację europejską,
Przekonani o wartości dodanej inkluzywnej współpracy z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+,
- Potwierdzamy nasz zamiar, by wspierać dalsze wzmacnianie naszej wzajemnej współpracy międzyrządowej i międzyludzkiej dla dobra naszych obywateli i krajów, jak również Unii Europejskiej i NATO, oraz zapewnić skuteczną komunikację o naszych wspólnych działaniach, w tym poprzez obecność w Internecie;
- Zgadzamy się kontynuować ścisłą współpracę wyszehradzką w walce z pandemią COVID-19 oraz podejmować działania ułatwiające wyjście z kryzysu wywołanego pandemią;
- Postanawiamy kontynuować ścisłą współpracę w obszarach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania, w tym poprzez koordynację i wypracowywanie wspólnych stanowisk w ramach UE, aby razem stawić czoła wyzwaniom, przed jakimi stoją nasze społeczeństwa, oraz przyczynić się do określania wspólnych europejskich celów, w tym w następujących obszarach:
Społeczeństwo, gospodarka i innowacje
- dalsze poszerzanie i pogłębianie jednolitego rynku Unii Europejskiej, usuwanie barier hamujących wzrost,
- młodzież, mobilność, edukacja i umiejętności przydatne w przyszłości,
- cyfryzacja i europejska agenda cyfrowa,
- badania, rozwój i innowacje,
- wspieranie spójności społecznej i terytorialnej, w tym współpracy regionalnej i miejskiej,
-
dalszy rozwój współpracy transgranicznej w ramach programów Interreg w celu usunięcia istniejących barier na przejściach granicznych i nadania silnego impulsu do stymulowania spójności terytorialnej V4,
Środowisko, energia i transport
- rozwój infrastruktury energetycznej i transportowej w Europie Środkowej, w tym wspólne projekty zlokalizowane zwłaszcza na osi Północ-Południe, transgraniczne połączenia komunikacyjne, poprawa wewnątrzregionalnej spójności transportowej,
- promowanie dywersyfikacji źródeł energii i bezpieczeństwa dostaw oraz czystej i neutralnej pod względem technologicznym transformacji gospodarki zgodnie z celem neutralności klimatycznej UE do 2050 r., aby przyczynić się do realizacji celów Porozumienia paryskiego oraz polityki klimatycznej, która jest inkluzywna, akceptowalna społecznie i zapewnia państwom członkowskim UE rolę w wyborze koszyka energetycznego, w tym wykorzystywanie energii jądrowej,
- Środowisko, w tym gospodarka wodna, zrównoważone leśnictwo, czyste powietrze i bioróżnorodność,
Bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne
- przywrócenie właściwego funkcjonowania strefy Schengen,
- powstrzymywanie przepływów migracyjnych, właściwa ochrona granic i współpraca w kwestiach azylu,
- oparta na konsensusie reforma Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego,
- współpraca w zakresie wspólnego bezpieczeństwa i obrony oraz rozwój zdolności obronnych V4 w ramach NATO i UE,
- pogłębianie współpracy w ramach regionalnych formatów bezpieczeństwa,
- współpraca w zakresie identyfikacji i ochrony infrastruktury krytycznej V4,
- budowanie odporności i zarządzanie ryzykiem w ramach NATO, UE i ONZ,
Międzynarodowa współpraca i solidarność
- wzmacnianie i dalsze pogłębianie stosunków transatlantyckich,
- utrzymanie porządku międzynarodowego opartego na prawie oraz zasadach multilateralizmu, również poprzez wspieranie przewodnictwa Polski w OBWE w 2022 r.,
- wspólne działania na rzecz promocji i umacniania przestrzegania prawa międzynarodowego, w tym praw człowieka i praw osób należących do mniejszości narodowych, również poprzez wspieranie węgierskiego przewodnictwa w Komitecie Ministrów Rady Europy w 2021 r.,
- wspieranie opartego na kryteriach merytorycznych procesu rozszerzania UE i NATO,
- dalszy rozwój Partnerstwa Wschodniego oraz wspieranie europejskich aspiracji i wyborów partnerów, a także pogłębianie współpracy z krajami PW,
- współpraca z krajami Bałkanów Zachodnich i wspieranie współpracy regionalnej, jak również ich europejskich aspiracji oraz integracji euroatlantyckiej zgodnie z Deklaracją V4 w sprawie Bałkanów Zachodnich przyjętą podczas szczytu V4+Bałkany Zachodnie w Pradze we wrześniu 2019 r.,
- aktywna współpraca V4 w ramach Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa,
- ścisła współpraca V4 w ramach inicjatyw z zakresu Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony,
- wspólne projekty humanitarne i rozwojowe V4;
- Uznajemy znaczenie współpracy V4 w kontekście Konferencji w sprawie przyszłości Europy;
- Deklarujemy zamiar korzystania z doświadczeń Centrum Wymiany Informacji V4 ds. COVID-19 w celu dalszej wymiany informacji i dobrych praktyk w obszarze ochrony ludności, zarządzania kryzysami, klęskami żywiołowymi i ryzykiem, w tym w zakresie pandemii COVID-19, oraz koordynowania zdolności reagowania kryzysowego państw V4;
- Potwierdzamy gotowość kontynuowania inkluzywnej i zorientowanej na wyniki współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania z innymi europejskimi i pozaeuropejskimi partnerami w ramach formatu V4+;
- Deklarujemy gotowość zwiększenia od 2022 roku rocznego budżetu Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego do poziomu 10 milionów euro, aby umożliwić dalszy rozwój jego działań operacyjnych w obszarze mobilności młodzieży („Pokolenie V4”) oraz aby zwiększyć jego widoczność w celu promowania V4 wśród przyszłych pokoleń.
Deklaracja Cyfrowa
Szefowie rządów V4 podpisali także podczas uroczystości na Wawelu deklarację o wzajemnej współpracy przy projektach cyfrowych. Główne założenia dokumentu to m.in.:
- zbudowanie wspólnych ram współpracy na rzecz projektów cyfrowych,
- prowadzenie działań na rzecz zabezpieczenia funduszy UE na transformację cyfrową,
- nawiązanie trwałej współpracy pomiędzy ośrodkami naukowo-badawczymi w zakresie cyfryzacji,
- koordynowanie działań mających na celu poprawę konkurencyjności i potencjału innowacyjnego krajów V4 w kwestiach cyfrowych, wymiana praktyk, budowanie zasobów wiedzy.
- współpraca przy przygotowywaniu odpowiednich aktów prawnych na poziomie UE,
- identyfikacja globalnych wyzwań, które wymagają pilnych działań.