Wielki Post to okres pokuty obejmujący 46 dni kalendarzowych (bez wliczania niedziel) przypadających przed Wielkanocą. Okres ten jest pamiątką po czterdziestodniowym poście Jezusa na pustyni, gdzie był kuszony przez szatana.
Podczas Środy Popielcowej ksiądz posypuje głowy wiernych popiołem na znak pokuty. Jest to tradycja mająca swoje korzenie w VIII w. W IX w. papież Urban II wprowadził ten zwyczaj w całym Kościele. Popiół jest symbolem umartwienia i nawrócenia się do Boga. Podobnie jak ogień, symbolizuje on moc oczyszczającą. Okres Wielkiego Postu jest dla wiernych wezwaniem do odnowienia życia i wewnętrznego nawrócenia.
W Środę Popielcową obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły (trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden do syta). Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy wierni powyżej 14. roku życia, a prawem o poście - osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60. roku życia.