W scenariuszu centralnym projekcji marcowej przyjęto, że zerowa stawka VAT na podstawowe produkty żywnościowe oraz zamrożenie ceny energii elektrycznej i gazu ziemnego dla gospodarstw domowych obowiązują do końca jej horyzontu. Możliwe są jednak inne scenariusze dotyczące tych działań, wskazano w "Raporcie o inflacji".
"W związku z pojawiającymi się różnymi propozycjami rządowymi przedstawiono skutki skrajnego scenariusza, czyli całkowitego wycofania działań osłonowych obniżających ceny energii i żywności zgodnie z obowiązującym obecnie stanem prawnym. Przyjęto, że od kwietnia br. stawka VAT 5 proc. na podstawowe produkty żywnościowe zostanie przywrócona, a ceny energii elektrycznej i gazu dla gospodarstw domowych – od III kw. br. wzrosną do poziomu taryf URE na br. Przy tych założeniach, na przełomie 2024 i 2025 r. nastąpi silny wzrost inflacji CPI względem scenariusza centralnego projekcji. Dynamika cen energii może przejściowo przekroczyć 20 proc. r/r, a ceny żywności wzrosną w IV kw. br. o 6 proc. r/r" – czytamy w "Raporcie".
"Po przejściowym silnym wzroście cen żywności i energii, niższa presja popytowa będzie wzmacniać proces dezinflacji w polskiej gospodarce, prowadząc do obniżenia ścieżki inflacji bazowej i cen żywności w 2026 r. poniżej ścieżki ze scenariusza centralnego projekcji. Z drugiej strony, wyższa niż w scenariuszu centralnym dynamika jednostkowych kosztów pracy ogranicza wpływ niższej presji popytowej na ceny, ograniczając skalę korekty inflacji CPI w 2026 r." – czytamy dalej.
Scenariusz z tarczami
W scenariuszu przedłużenia działań osłonowych (centralnym) ceny energii spadną o 1,2 proc. w 2024 r., po czym wzrosną o 0,2 proc. w 2025 r. i ponownie spadną – o 0,3 proc. w 2026 r. W scenariuszu wycofania działań osłonowych przewidywany jest ich wzrost o 10,5 proc. w 2024 r., a następnie spadek – o 0,9 proc. w 2025 r. i o 0,3 proc. w 2026 r.
W scenariuszu przedłużenia działań osłonowych (centralnym) ceny żywności wzrosną o 2,4 proc. w 2024 r., o 3,5 proc. w 2025 r. i o 2,7 proc. w 2026 r. W scenariuszu wycofania działań osłonowych przewidywany jest ich wzrost o 4,7 proc. w 2024 r., o 4 proc. w 2025 r. i o 2,4 proc. w 2026 r.
Projekcja marcowa z modelu NECMOD obejmuje okres od I kw. 2024 r. do IV kw. 2026 r. – punktem startowym projekcji jest IV kw. 2023 r. Projekcja została przygotowana przy założeniu niezmienionych stóp procentowych NBP, w tym stopie referencyjnej równej 5,75 proc., z uwzględnieniem danych dostępnych do 15 lutego 2024 r. (cut-off date).