Marszałek Jarosław Stawiarski otworzył drugi dzień Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lubelskim Centrum Konferencyjnym.
– Wczorajszy dzień był zdominowany sytuacją na Ukrainie. Trwająca wojna i jej konsekwencje istotne są dla nas, dwunastu państw Unii Europejskiej, i dla całego świata. Konkluzja wypowiedziana wczoraj przez Premiera Mateusza Morawieckiego, że nie ma Trójmorza bez wolnej i suwerennej Ukrainy, jest jednym z ważniejszych stwierdzeń. Ukraina, która ma się stać krajem europejskim, dąży do krajów zjednoczonej Europy poprzez Inicjatywę Trójmorza. My możemy stać się swoistą forpocztą dla braci Ukraińców – mówił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
Wicepremier Jacek Sasin zauważył:
– Trójmorze to inicjatywa ze wszech miar trafiona. Rośnie zamożność tej części Europy Środkowej. Dzięki pracowitości konsekwentnie udaje się nam skracać dystans do pozostałych państw Unii Europejskiej. Możemy wspólnie szukać korzystniejszych surowców energetycznych, razem budować infrastrukturę, korzystać nawzajem z tych atutów, które mamy – podkreślał Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Aktywów Państwowych Jacek Sasin.
Nagroda „Międzynarodowy sukces w obszarze regionów Trójmorza”
Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski i Prezes Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego prof. Marcin Szewczak ogłosili laureatów szczególnie zasłużonych dla Inicjatywy Trójmorza. Rada Programowa Kongresu przyznała nagrodę „Międzynarodowy sukces w obszarze regionów Trójmorza” w trzech kategoriach:
•w kategorii „Osobowość” nagrodę odebrał Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Aktywów Państwowych Jacek Sasin za przyczynianie się do rozwoju inicjatywy Trójmorza, zacieśnianie relacji między państwami oraz wzmocnienie potencjału gospodarczego regionów Trójmorza;
•w kategorii „Firma międzynarodowa” nagrodę w imieniu PZU S.A. odebrała Beata Kozłowska-Chyła, Prezes Zarządu, w uznaniu za aktywne międzynarodowe działania i wspieranie rozwoju Inicjatywy Trójmorza;
•w kategorii „Firma regionalna” nagrodę otrzymało NORGPOL CZERWIŃSKI S.J., reprezentowane przez prezesa spółki Zbigniewa Czerwińskiego. Firma zajmuje się produkcją pieców przemysłowych dla hut szkła i obróbką szkła. Nagroda została przyznana za kreowanie pozytywnego wizerunku Inicjatywy Trójmorza i zacieśnianie relacji między regionami tej Inicjatywy.
Po wystąpieniu prezesa Giełdy Papierów Wartościowych dr Marka Dietla głos zabrał Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk, który nawiązał do pierwszego panelu Kongresu.
– Ukraina była znaczącym eksporterem zbóż. Zaczynamy się martwić o bezpieczeństwo żywnościowe krajów Afryki Południowej czy Bliskiego Wschodu. Agresor niszczy zbiory, plony, zakłady przetwórcze. Pod wielkim znakiem zapytania stoi przyszłość plonów, których spadek może sięgnąć nawet do 50%. Wielkim wyzwaniem dla Unii Europejskiej jest wsparcie transportu zboża z Ukrainy – mówił Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Henryk Kowalczyk.
Panel I: Sytuacja na rynkach rolno-spożywczych po rosyjskiej agresji na Ukrainę – stan obecny i perspektywy
Wzrost cen surowców rolnych i żywności, obserwowany od początku ataku Rosji na Ukrainę, powoduje obawy o bezpieczeństwo żywnościowe w Unii Europejskiej i na świecie. Produkcja rolna Ukrainy i Rosji ma istotne znaczenie dla globalnego rynku żywności, w tym w szczególności rynku zbóż, a także ze względu na ograniczenia w dostawach energii i nawozów. Podczas panelu została omówiona obecna sytuacja na rynkach rolnych oraz przewidywane skutki wojny dla sektora rolno-spożywczego w perspektywie najbliższych lat. Przedstawione zostały również działania zmierzające do ustabilizowania sytuacji na rynkach rolno-spożywczych.
Panel II: Czy istnieje potrzeba redefinicji polityki korytarzy transportowych na osi północ–południe w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej? Finalizacja prac na szlakach drogowych, spójna sieć połączeń kolejowych
Dyskusja w trakcie panelu poświęcona była możliwościom, jakie stwarza nowy korytarz transportowy w ramach sieci TEN-T. Ministrowie poruszyli również temat synergii połączeń wzdłuż szlaków Via Carpatia i Rail Carpatia z innymi przedsięwzięciami priorytetowymi w skali Unii Europejskiej, w szczególności Rail Baltica. W debacie nie zabrakło tematu wojny na Ukrainie i jej skutków krótko- i długoterminowych dla funkcjonowania sieci transporotowych regionu Trójmorza.
– Dzisiaj bardzo ważne porozumienie zostanie kontrasygnowane przez Ministerstwo Polski i Bułgarii w sprawie wspólnych starań o rozszerzenie sieci TEN-T, m.in. o korytarze wskazane na północ od Białegostoku. Takie porozumienie przygotujemy też z naszymi przyjaciółmi z Rumunii. Wspólnie będziemy bardzo intensywnie wspierać się w tych działaniach, które – jestem przekonany – przyniosą skutek. Rewizja sieci TEN-T właśnie następuje – myślimy tu o szlakach komunikacyjnych, które w części się już znalazły i jeszcze się znajdą w tej wersji poszerzonej na południu i na północy Europy – zapowiadał Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Deklaracja transportowa
Minister Infrastruktury Andrzej Adamczyk oraz Minister Transportu i Komunikacji Republiki Bułgarii Nikołaj Sabev podpisali deklarację zakładającą współpracę na rzecz rozwoju Europejskich Korytarzy Transportowych „Bałtyk – Morze Czarne/Egejskie” i „Bałkany Zachodnie”.
Panel III: Growing Europe – biznes i zdrowie regionu Trójmorza
Podczas panelu podkreślono, że utrzymanie tempa wzrostu jednego z najbardziej atrakcyjnych obszarów inwestycyjnych na świecie, czyli Europy Środkowo-Wschodniej, wymaga pokonania wyzwań ekonomicznych i geopolitycznych. PZU jako największa instytucja finansowa regionu dąży do rozwoju innowacyjnych modeli biznesowych. Rozwój sektora ochrony zdrowia w połączeniu z jego wpływem na rozwój regionalny obszaru Trójmorza jest jednym z priorytetów inwestorów z całego świata – akcentowano.
Panel IV: Przed szczytem w Rydze: szanse i wyzwania stojące przed Inicjatywą Trójmorza
Panel przygotowywał uczestników na siódmy już Szczyt Inicjatywy Trójmorza, który w czerwcu br. odbędzie się w Rydze. Dyskutowano o realnych i potencjalnych konfliktach między państwami członkowskimi oraz agresji Rosji na Ukrainę, niezadowalającym tempie realizacji priorytetowych projektów, dokapitalizowaniu Funduszu Inwestycyjnego 3SI, powrocie państw tego regionu na ścieżkę wzrostu gospodarczego oraz wsparciu zewnętrznym (przede wszystkim ze strony USA i UE).
Seminarium: Programy Interreg płaszczyzną współpracy Regionów Trójmorza
Celem seminarium programów Interreg była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk oraz omówienie trwałych efektów działań i ich wpływu na procesy rozwojowe w regionach Trójmorza. Ważnym elementem debaty było także wskazanie potrzeb, możliwości oraz sposobów budowania długoterminowej współpracy pomiędzy regionami.
Dyplomy uznania – zasłużeni dla województwa lubelskiego
Rada Programowa Sieci Gospodarczej Regionów Trójmorza zadecydowała o wręczeniu dodatkowych wyróżnień dla osób szczególnie zasłużonych dla województwa lubelskiego. Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski i Prezes Instytutu Rozwoju Samorządu Terytorialnego Województwa Lubelskiego prof. Marcin Szewczak wręczyli dyplomy uznania:
•wicepremierowi Henrykowi Kowalczykowi za wspieranie woj. lubelskiego jako regionu rolniczego, stanowiącego ważny element w procesie konsolidacji sektora rolno-spożywczego poprzez powołanie Krajowej Grupy Spożywczej i promocję tych działań na obszarze Inicjatywy Trójmorza;
•ministrowi Andrzejowi Adamczykowi za wspieranie woj. lubelskiego w zakresie rozwoju infrastruktury drogowej i kolejowej, w szczególności trasa Via Carpathia im. śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego;
•Andrzejowi Jaworskiemu, prezesowi Izby Gospodarczo Handlowej Rynku Spożywczego, za wspieranie woj. lubelskiego w procesie bezpieczeństwa żywnościowego poprzez promocję rodzimych producentów spożywczych, również na obszarze Inicjatywy Trójmorza;
•Arturowi Wasilowi, prezesowi LW Bogdanka S.A., za wspieranie woj. lubelskiego w procesie zielonej transformacji energetycznej i zrównoważonego rozwoju również na obszarze Inicjatywy Trójmorza.
Forum Gospodarcze
Równolegle w Lubelskim Centrum Konferencyjnym odbywało się Forum Gospodarcze służące poszukiwaniu rozwiązań ułatwiających prowadzenie biznesu za granicą i pogłębianiu kontaktów międzynarodowych. Tematyka paneli dotyczyła: cyfryzacji, gospodarki, nowoczesnej edukacji, branż targowo-wystawienniczych, rolnictwa i transformacji biznesu. Dyskusjom panelowym towarzyszyły spotkania B2B pomiędzy lubelskimi, a zagranicznymi przedsiębiorcami, a także wizyty studyjne w innowacyjnych firmach, tj. w Perle Lublin i Pszczółce. Wśród wystawców znaleźli się partnerzy wydarzenia, regiony partnerskie, firmy z certyfikatem „Marka Lubelskie” oraz sponsorzy.
Powołanie Łęczyńskiego Klastra Energetycznego
Podczas Forum Gospodarczego podpisano list intencyjny powołujący Łęczyński Klaster Energetyczny. W jego skład weszło dziewięć podmiotów: LW Bogdanka S.A., Politechnika Lubelska, Łęczyńska Energetyka Sp. z o.o., Powiat Łęczyński, Miasto Łęczna, Cyców, Milejów, Ludwin i Puchaczów. Klaster stawia sobie za cel działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju i dbanie o bezpieczeństwo energetyczne w regionie. Inicjatorem pomysłu jest LW Bogdanka S.A.
Koncert „Muzyka Trójmorza”
Wczorajszy pierwszy dzień Kongresu zakończył uroczysty koncert „Muzyka Trójmorza”. Publiczność zgromadzona w Centrum Spotkania Kultur wysłuchała różnorodnych kompozycji przybliżających klimat regionów państw Trójmorza, nawiązujących do kultury słowiańskiej i bałkańskiej. Uczestnicy wysłuchali utworów w wykonaniu artystów z Teatru Muzycznego. Wśród tancerzy i wokalistów pojawili się artyści z Ukrainy. Gościem specjalnym był lubelski wokalista Wojciech Cugowski. Koncert odbył się w ramach II Festiwalu Regionów Trójmorza Via Dukt organizowanego przez TVP3 Lublin.
W Samorządowym Kongresie Trójmorza wzięło udział ponad tysiąc osób – 900 uczestniczyło stacjonarnie, zaś blisko 150 osób wybrało opcję on-line. Stream z Kongresu dostępny jest na strony internetowej www.congress.lubelskie.pl.