W 2007 r. Putin podpisał dekret zawieszający udział Rosji w Traktacie CFE, a w 2015 r. Moskwa de facto wycofała się z porozumienia – rosyjska delegacja przestała uczestniczyć w posiedzeniach wspólnej grupy doradczej.
10 maja 2023 r. Putin skierował do Dumy Państwowej projekt ustawy o wypowiedzeniu CFE, która natychmiast przyjęła go w trzech czytaniach, po czym dokument został zatwierdzony przez Radę Federacji.
– Wycofanie się Rosji z traktatu to sygnał dla Zachodu – powiedział po głosowaniu szef komisji obrony Dumy Andriej Kartapołow. – Ani Stany Zjednoczone, ani kraje NATO nie są już partnerami do negocjacji, których stanowisko bierzemy pod uwagę – dodał.
– Powrót Rosji do Traktatu CFE jest obecnie niemożliwy – powiedział wcześniej wiceminister spraw zagranicznych Siergiej Riabkow. Według niego Rosja ma informacje o łamaniu postanowień traktatu przez szereg krajów Europy Wschodniej.
Traktat CFE. Co to takiego?
Traktat o konwencjonalnych siłach zbrojnych w Europie w pierwotnej wersji został podpisany 19 listopada 1990 r. przez państwa należące wówczas do NATO i Układu Warszawskiego. Jego przyjęcie było jednym z głównych przejawów końca zimnej wojny.
Układ nakładał limity ilościowe na pięć kategorii uzbrojenia: czołgi, bojowe wozy piechoty, jednostki (sztuki) artylerii kalibru 100 mm i powyżej (armaty, haubice, moździerze i wieloprowadnicowe wyrzutnie pocisków rakietowych), samoloty bojowe i śmigłowce bojowe, jakie mogły być rozmieszczone przez oba sojusze w Europie od Atlantyku po Ural.
Traktat stwarzał też mechanizm wzajemnej kontroli w postaci obowiązkowej notyfikacji oraz inspekcji. Limity określono w taki sposób, aby zapewnić równowagę sił pomiędzy sojuszami i zapobiec takiemu ich rozmieszczeniu, które umożliwiłoby jednej ze stron przeprowadzenie nagłego ataku.
OSW o decyzji Putina: Propagandowa demonstracja
Według Ośrodka Studiów Wschodnich decyzja Kremla o wypowiedzeniu traktatu CFE ma wyłącznie charakter polityczno-propagandowej demonstracji, sygnalizującej że Rosja "odrzuca możliwość powrotu do bazujących na pozimnowojennych zasadach «bezpieczeństwa opartego na współpracy» relacji z Zachodem w sferze bezpieczeństwa i jest zdeterminowana, aby doprowadzić do rewizji powstałej po zakończeniu zimnej wojny architektury bezpieczeństwa europejskiego".
Czytaj też:
MSZ Rosji: Wzywamy wszystkie kraje do podpisania i ratyfikacji tego traktatu