Przepisy określają granicę wpłat, po której przekroczeniu instytucje finansowe mają obowiązek poinformować Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) o dokonaniu dużej transakcji. Ramy określa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (tzw. ustawa AML).
Ustawa głosi, że każda transakcja przekraczająca równowartość 15 000 euro, bez względu na to, czy jest to wpłata gotówkowa, przelew czy inny transfer, musi zostać zgłoszona do GIIF. Przy obecnych kursach walut to kwota rzędu 65–70 000 zł. Warto jednak wiedzieć, że nie ma gwarancji braku kontroli poniżej tej kwoty. Próg ten określa jedynie moment, w którym bank ma obowiązek automatycznie przekazać informacje o transakcji do systemu nadzoru finansowego.
Generalny Inspektor Informacji Finansowej analizuje dane i może przekazać je do Krajowej Administracji Skarbowej – w sytuacji, gdy pojawi się podejrzenie, że środki pochodzą z nielegalnych źródeł lub nie są zgodne z deklarowanymi dochodami. Zgłoszenie nie jest równoznaczne z kontrolą podatkową. Jeżeli jednak analiza GIIF wykaże nieprawidłowości, sprawa może zostać przekazana do urzędu skarbowego.
Próg 15 000 euro to granica formalna, ale banki monitorują również mniejsze operacje, jeśli uznają je za podejrzane. Podejrzane mogą być między innymi: nietypowo wysokie wpłaty w stosunku do wcześniejszych wpływów na koncie, częste wpłaty gotówki od różnych osób, rozbijanie dużych kwot na mniejsze wpłaty, tuż poniżej progu zgłoszeniowego, brak uzasadnienia w tytule przelewu lub wpłaty, wpływy z nieznanych źródeł, bez dokumentacji.
W takich przypadkach bank ma prawo zażądać wyjaśnień lub dokumentów potwierdzających źródło środków. Jeżeli nie otrzyma wyczerpującej informacji może samodzielnie zgłosić transakcję do GIIF.
Od 2025 roku obowiązuje rozszerzony system analizy przepływów pieniężnych. Banki i instytucje finansowe mają obowiązek zgłaszać nie tylko pojedyncze transakcje przekraczające 15 000 euro, ale również analizować łączną wartość operacji wykonywanych w krótkim okresie przez tego samego klienta. Kilka wpłat po 10 000 zł, wykonanych w krótkim czasie, może zostać potraktowanych jako jedna większa operacja.
Wpłaty na własne konto i zasady dla przedsiębiorców
W przypadku wpłacania na swoje własne kontro oszczędności, kontrola nie powinna się pojawić, jednak trzeba móc w razie potrzeby udokumentować ich pochodzenie.
W przypadku firm obowiązują dodatkowe ograniczenia dotyczące płatności gotówką. Zgodnie z art. 19 ustawy – Prawo przedsiębiorców, płatność między przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 000 zł brutto musi zostać dokonana przelewem. Jeśli przedsiębiorca zapłaci gotówką więcej niż ten limit, nie może zaliczyć tej kwoty do kosztów uzyskania przychodu.
Od stycznia 2024 roku obowiązuje dodatkowy limit – transakcje gotówkowe powyżej 8 000 zł nie mogą w pełni stanowić kosztu podatkowego.
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.