Zawód notariusza coraz wyraźniej traci finansową stabilność. Z raportu Krajowej Rady Notarialnej "20 lat bez wzrostu płac. Warunki płac i wynagrodzeń notariuszy wobec realiów rynkowych" wynika, że kancelarie notarialne w całej Polsce ograniczają zatrudnienie, a część notariuszy rezygnuje z wykonywania zawodu. Główną przyczyną jest brak waloryzacji maksymalnych stawek taksy notarialnej od 2004 r., mimo istotnych zmian kosztowych i organizacyjnych po stronie kancelarii.
Kancelarie bez personelu
Obowiązujące przepisy regulujące wysokość opłat za czynności notarialne nie zmieniły się od ponad 20 lat, a w latach 2007 i 2012 doszło nawet do ich obniżenia. W tym samym okresie znacząco wzrosły koszty prowadzenia działalności, w tym koszty pracy, najmu lokali, obsługi informatycznej oraz obowiązkowych szkoleń. Jednocześnie notariusze, jako przedsiębiorcy wykonujący zawód zaufania publicznego, nie mają możliwości samodzielnego kształtowania cen swoich usług.
Dane zebrane przez KRN pokazują bezpośredni wpływ tej sytuacji na rynek pracy. W pierwszym półroczu 2025 r. 23 proc. notariuszy w Polsce prowadziło kancelarie bez żadnego pracownika, a 35 proc. zatrudniało tylko jedną osobę. Czterech lub więcej pracowników posiadało jedynie 8 proc. kancelarii. W Izbie Notarialnej w Gdańsku aż 43 proc. notariuszy funkcjonowało bez personelu. Niską liczbę zatrudnionych odnotowano także w izbach w Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, Białymstoku, Łodzi i Szczecinie.
Działalność na granicy opłacalności
Dodatkowym czynnikiem pogarszającym sytuację finansową kancelarii jest stałe zwiększanie zakresu obowiązków administracyjnych. Notariusze realizują m.in. obowiązki raportowe wobec Krajowej Administracji Skarbowej i Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, obsługują elektroniczne wnioski wieczystoksięgowe, a w najbliższym czasie zostaną objęci obowiązkiem raportowania danych o transakcjach mieszkaniowych do portalu DOM. Każdy z tych obowiązków generuje dodatkowe koszty organizacyjne i technologiczne.
Skala problemu widoczna jest także w największych miastach. W 2024 r. ponad jedna czwarta kancelarii notarialnych w Warszawie osiągała przychody na poziomie zbliżonym do minimalnej składki na potrzeby samorządu notarialnego, co oznaczało, że działalność kancelarii była prowadzona na granicy opłacalności. Według KRN przekłada się to na rosnącą liczbę notariuszy odchodzących z zawodu.
Czytaj też:
Zwolnią 3 tys. osób, zamkną 150 sklepów. Ogromne zmiany w znanej sieciCzytaj też:
Coraz mniej pracy w Polsce. Najnowsze dane GUS wskazują na niepokojący trend
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.