W Polsce pieniądze pożyczają osoby w różnym wieku. Najwięcej pożyczkobiorców, bo 33%, to osoby w wieku 35-49 lat, nieco mniej w wieku 18-34 lat. Najrzadziej na zaciąganie pożyczek decydują się ludzi starsi w wieku powyżej 65 lat (15%).
Warto sprawdzić, dlaczego tak chętnie sięgamy po pożyczki i jak pandemia wpłynęła na nasze nawyki związane z pożyczaniem pieniędzy. Zacznijmy od przyczyn.
Dlaczego Polacy pożyczają pieniądze?
Zanim sprawdzimy, jak Polacy pożyczali pieniądze w szczególnym roku 2020, bo naznaczonym pandemią, warto zadać sobie pytanie, dlaczego w ogóle zaciągamy pożyczki i kredyty. Odpowiedź nie jest trudna. Czynnik, który często wpływa na podjęcie decyzji o pożyczeniu pieniędzy, to przede wszystkim brak oszczędności, które mogą nas poratować w kryzysowej sytuacji. Z badania przeprowadzonego przez IMAS International dla KRD wynika, że obecnie prawie ¼ Polaków nie ma żadnych oszczędności (24%), a co dziesiąty ma odłożoną na „czarną godzinę” mniej niż 1 tys. zł (11,5%). 17% Polaków może się pochwalić oszczędnościami od 1 tys. do 4,9 tys. zł, natomiast powyżej 5 tys. zł ma odłożone 1/3 z nas. To badanie pokazuje, że wiele osób nie może liczyć na żadną „poduszkę finansową”, gdy pojawią się pilne i nieplanowane wydatki.
To jednak nie wszystko. Okazało się, że w czasie pandemii nie oszczędza ponad 52% z nas. 2/3 z tej grupy jako powód wskazuje niskie dochody. Można znaleźć jednak osoby, które nie oszczędzają, bo nie obawiają się o swoją sytuację finansową (17%).
Skoro wielu Polakom brakuje oszczędności, nie powinno dziwić, że często są zmuszeni pożyczać pieniądze. Jakie są główne tego powody? Warto odwołać się do badania zrealizowanego na zlecenie Federacji Konsumentów. Wynika z niego, że Polacy decydują się na pożyczkę przeważnie, gdy pojawi się nagły wydatek (62%), aby zaspokoić pojawiające się potrzeby (29%), ale czasami również wtedy, gdy zostanie im zaoferowana atrakcyjna oferta (25%).
W tym samym badaniu sprawdzono, na jaki cel Polacy wydają pożyczone pieniądze. Okazuje się, że 34% finansuje w ten sposób remont mieszkania, 22% - leczenie i zakup leków, tyle samo przeznacza pożyczone pieniądze na wyposażenie mieszkania lub zakup samochodu, natomiast 21% - na zakup sprzętu AGD.
Sprawdźmy teraz, jak Polacy pożyczają pieniądze, a szczególnie jak się zadłużają w czasach pandemii.
Pandemia nie zlikwidowała popytu na pożyczki
Polacy pożyczają pieniądze z różnych źródeł. Najwięcej, bo 38% naszych rodaków, korzysta ze wsparcia rodziny lub znajomych. Mniejszy odsetek decyduje się na kredyt w banku lub pożyczkę w firmie pożyczkowej. Łatwo się domyślić, że w czasach pandemii Polacy ograniczyli wydatki. Zrobiło tak 61% z nas według KRD. 43% z tej grupy ograniczyło wydatki ze względu na znaczny wzrost cen produktów i usług. Ograniczanie wydatków przełożyło się na mniejsze zainteresowanie kredytami i pożyczkami w 2020 roku. W rezultacie co piąty Polak zrezygnował z pożyczenia pieniędzy według KRD. Potrzeby pożyczkowe jednak nie zniknęły, chociaż zostały nieco ograniczone. Z danych BIK wynika, że firmy pożyczkowe udzieliły w 2020 roku ponad 200 tys. pożyczek na łączną kwotę 4,8 mld zł.
- Najlepiej poradziły sobie te firmy pożyczkowe, które postawiły na kanał internetowy. Już przed pandemią nasilał się trend załatwiania coraz większej ilości spraw online i robienia zakupów przez internet. Pandemia jeszcze to przyspieszyła. Jeśli już Polacy decydowali się na pożyczanie pieniędzy, najczęściej zaciągali pożyczkę przez Internet, bo to jest nie tylko wygodne, ale i bezpieczne. Nie trzeba przecież wychodzić z domu, żeby załatwić formalności – zwraca uwagę ekspert marki VIVUS. – Do tego dzięki pożyczce online mamy możliwość szybkiego pożyczenia pieniędzy. Firmy pożyczkowe coraz częściej używają zaawansowanych technologii do obliczania zdolności kredytowej, co znacznie skraca cały proces pożyczkowy i go upraszcza – podkreśla ekspert.
Nie każdy pożycza rozsądnie!
Polacy nie lubią długów, a 9 na 10 badanych przez IMAS International jest zdania, że każde zobowiązanie finansowe należy spłacić. Nie każdy jednak potrafi rozsądnie zaciągać pożyczki i kredyty. Co czwarty Polak miał co najmniej raz problem ze spłatą zadłużenia, a co dwudziesty – wiele razy. Niestety, nie zawsze jesteśmy w stanie poradzić sobie z zadłużeniem. Na koniec 2020 roku w samym tylko Krajowym Rejestrze Długów łączne zaległości Polaków wynosiły 48 mld zł, a to o 2,4 mld zł więcej niż na koniec 2019 roku. Na pocieszenie warto dodać, że chociaż wzrosły długi Polaków, to jednak spadła o 26 tys. liczba dłużników. Obecnie jest ich ponad 2,4 mln osób.
W Polsce pieniądze pożyczają zarówno ludzie młodzi, jak i seniorzy. Najczęściej jest to spowodowane brakiem oszczędności, które można by wykorzystać, gdy pojawi się pilny wydatek lub trzeba zrealizować dawno odkładane, ale konieczne przedsięwzięcie. Cel zaciągania pożyczek i kredytów jest różny. Niestety, nie wszyscy radzą sobie ze spłatą swoich zobowiązań. Należy zatem pamiętać, że warto zadłużać się tylko wtedy, gdy mamy pewność, że spłacimy pożyczkę w terminie.
Materiał powstał przy współpracy firmy VIVUS Finance Sp. z o.o.