Rodzice poety mieszkali przy ulicy Piłsudskiego 4. Czesław Miłosz odwiedził ich tu dwukrotnie. Pierwszy raz miało to miejsce w 1936 roku, po raz drugi – latem 1939 r.
Dom udało się znaleźć dzięki działalności miejscowego historyka Kastusia Szytla. W "Kurierze Wileńskim" znalazł on notatkę o przeniesieniu inżyniera Aleksandra Miłosza, ojca noblisty, z Sokółki do Głębokiego. Jego adres znajduje się również na Liście Właścicieli Samochodów, która została sporządzona na potrzeby obrony.
Gdy bolszewicy przekroczyli granicę, polscy urzędnicy zaczęli uciekać. – Nie było mowy o jakimkolwiek śledztwie czy oskarżeniu o zbrodnie. Wystarczyło, że byli to ludzie wykształceni i zajmowali określone stanowiska – mówi Kastuś Szytal. Nowa władza uważała ich za swoich wrogów. Rodzice Miłosza w niedzielę 17 września 1939 r. zabrali to, co najcenniejsze, wyprowadzili swojego forda z garażu i ruszyli do Wilna. Nigdy nie wrócili już do tego domu.
Jak twierdzi Szytel, Czesław Miłosz uważał się za obywatela Wielkiego Księstwa Litewskiego: "Był blisko kultury polskiej, litewskiej i białoruskiej, chociaż za życia mówił po polsku i zasłynął jako polski poeta".
Czytaj też:
"Niegodne i oburzające". IPN komentuje skandal z parodiowaniem śmierci ofiary Grudnia '70Czytaj też:
"Nie straszcie nas piekłem. Ja w nim byłam". Dramatyczne wyznanie aktorki