Era "dywidendy pokojowej” w Europie, w ramach której kraje europejskie obcinały wydatki na obronność i przeznaczały fundusze na inne potrzeby, dobiegła końca. Prezydent USA Donald Trump zagroził ograniczeniem amerykańskiego wsparcia dla kontynentu.
Jak pisze "Financial Times", europejscy przywódcy otwarcie dyskutują o możliwości zwiększenia wydatków na obronność w nadchodzącej dekadzie z 2 do 3,5 proc. PKB, a nawet więcej. Takich wskaźników nie obserwowano na kontynencie od końca lat 60. XX wieku.
Europa zmniejszy wydatki socjalne?
Według obliczeń dziennika, przy takim poziomie wydatków, w latach 1995–2023 państwa członkowskie UE musiałyby przeznaczyć dodatkowe 387 miliardów dolarów rocznie na obronność. Przez lata Europa, dzięki niskim wydatkom na armię i długiemu okresowi ochrony ze strony Stanów Zjednoczonych, mogła sobie pozwolić na jeden z najhojniejszych na świecie systemów ubezpieczeń społecznych dla osób starszych.
Według danych Eurostatu w UE udział wydatków na ochronę socjalną wzrósł z 36,6 w 1995 r. do 41,4 proc. w okresie poprzedzającym pandemię koronawirusa. Teraz Europejczycy będą musieli ograniczyć dotychczasowe wydatki na potrzeby socjalne ludności lub zwiększyć zadłużenie, na co wiele stolic w krajach UE ledwo będzie mogło sobie pozwolić.
W artykule zauważono, że zbliżenie Trumpa z rosyjskim prezydentem Władimirem Putinem i jego groźby wycofania Stanów Zjednoczonych z NATO skłoniły Europę do przyjęcia polityki bardziej niezależnej od Ameryki.
Według Klausa Wistesena, ekonomisty z firmy konsultingowej Pantheon Macroeconomics, postęp w tej kwestii prawdopodobnie będzie zbyt powolny, a kontynent stoi przed długą drogą, której towarzyszyć będzie "pośpieszna i paniczna transformacja”.
– Europa nie miała sił zbrojnych zdolnych do stawienia czoła równemu przeciwnikowi, prawdopodobnie od lat 70. i 80. XX wieku, kiedy to postawa obronna była stale wzmacniana w okresie zimnej wojny – wyjaśnił.
Eksperci uważają, że ograniczenie wydatków publicznych na emerytury i opiekę zdrowotną będzie dla Europejczyków zadaniem szczególnie trudnym i bolesnym. Faktem jest, że populacja Europy jest najstarsza w porównaniu do innych kontynentów. Oznacza to, że wydatki socjalne wzrosną, podczas gdy dochody spadną ze względu na zmniejszanie się liczby osób w wieku produkcyjnym.
Czytaj też:
"Bardzo ważna wiadomość dla Polski". Szef MON po szczycie ws. UkrainyCzytaj też:
Ziobro: Zdrada interesu Polski i Polaków