W ciągu ostatnich 3 lat pojawiło się kilka publikacji pokazujących stosunek Polaków do aborcji. Wyraźnie widać, że za sprawą wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r., stwierdzającego niezgodność z Konstytucją RP przepisu dopuszczającego zabijanie nienarodzonych dzieci podejrzewanych o chorobę lub niepełnosprawność, temat aborcji w szczególny sposób stał się przedmiotem debaty publicznej.
Instytut Ordo Iuris przygotował analizę porównawczą wyników sondaży na temat dopuszczalności aborcji, opublikowanych przez państwowe Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), a także ośrodek United Surveys – na zlecenie „Dziennika Gazety Prawnej” i portalu wp.pl oraz ośrodek IPSOS – dla portalu OKO.press. Co istotne, jedynie CBOS prowadzi badania stosunku społeczeństwa polskiego do aborcji regularnie od 1992 r. Pozostałe ośrodki skupiły się na sprawdzeniu postaw społeczeństwa w latach 2020, 2021 i 2022, a więc w roku wydania wyroku Trybunału oraz w ciągu następnych dwóch lat.
Co mówią sondaże?
Analiza sondaży uwzględnionych w pracy pokazuje, że większość ankietowanych popiera możliwość przeprowadzania aborcji w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia matki oraz gdy ciąża powstała na skutek czynu zabronionego. Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy aborcja miałaby być wykonana z innych powodów.
Według sondaży przeprowadzanych od 1992 r. przez CBOS, wśród dorosłej populacji spadło poparcie dla aborcji z powodu upośledzenia dziecka (aborcja eugeniczna), aborcji motywowanej trudną sytuacją matki oraz tzw. aborcji na życzenie. W przypadku aborcji motywowanej trudną sytuacją materialną odnotowano spadek z niemal 50 proc. poparcia do niespełna 20 proc. Natomiast poparcie dla aborcji „na życzenie” zmniejszało się systematycznie od roku 1999 aż do 2020. Wówczas odnotowano pewien wzrost, który mógł być spowodowany rozpowszechnianiem fałszywych informacji po wyroku TK, dotyczących faktycznego zakresu orzeczenia.
Po wyroku TK poparcie dla aborcji spada
W kolejnych latach po wyroku, ośrodek United Surveys przeprowadzał badania na ten temat dla „Dziennika Gazety Prawnej”. Pokazuje on wzrost poparcia dla aborcji tuż po orzeczeniu. Jednak w następnych latach liczba osób popierających aborcję na podstawie różnych przesłanek zmniejszała się. Przykładowo, w przypadku dopuszczalności aborcji dzieci z niektórymi wadami rozwojowymi, poparcie spadło nawet poniżej poziomu sprzed wyroku Trybunału.
Od większości pozostałych sondaży znacząco odbiegają wyniki badań przeprowadzonych przez IPSOS na zlecenie lewicowego portalu OKO.press, prezentującego często poglądy proaborcyjne. Wynika z niego, że w ostatnich latach poparcie dla aborcji miałoby wzrastać. W listopadzie 2022 r. aborcję na życzenie miało rzekomo popierać aż 70 proc. Polaków.
„Przeanalizowane wyniki badania opinii publicznej na temat aborcji pokazują, że większość Polaków generalnie akceptuje aborcję jedynie w sytuacjach wyjątkowych, do których zalicza się np. stan zagrożenia życia matki. Badanie dla proaborcyjnego OKO.press, w którym stwierdzono rekordowo wysokie poparcie m.in. dla aborcji na życzenie – niemające potwierdzenia w żadnym innym sondażu – stawia pod znakiem zapytania jego rzetelność” - skomentowała Katarzyna Gęsiak dyrektor Centrum Prawa Medycznego i Bioetyki Ordo Iuris.
Czytaj też:
Andrzej Duda: Jestem katolikiem i zagorzałym obrońcą życiaCzytaj też:
Klauzula sumienia, religia na maturze. Propozycje zmian Ordo Iuris