Rosyjska szczepionka na koronawirusa nie przeszła badań. "To poważne uchybienie"

Wielu Polaków zadaje sobie pytanie: kiedy możemy spodziewać się szczepionki na koronawirusa?

Opracowanie nowej szczepionki to długi i złożony proces. Każdy preparat szczepionkowy musi pomyślnie przejść kolejne etapy badań przedklinicznych w laboratorium i badań klinicznych na ludziach.

Ile tak naprawdę trwa stworzenie szczepionki?

Stworzenie szczepionki w laboratorium to 3 do 6 miesięcy pracy.

Mamy w ogóle możliwość, aby stworzyć tę szczepionkę?

Mamy w Polsce możliwość stworzenia takiej szczepionki, ale podstawowym problemem są badania kliniczne zajmujące więcej czasu, a później produkcja.

Jaki okres ma pan na myśli?

Najbardziej optymistyczny scenariusz zakłada, że szczepionka przeciw COVID-19 może być dostępna nie wcześniej niż na początku 2021 roku.

Wiele laboratoriów pracuje nad szczepionką na koronawirusa. Widać duże zaangażowanie.

Owszem. Obecnie badanych jest ponad 170 potencjalnych szczepionek na różnych etapach, w tym również w zaawansowanych badaniach klinicznych. Dotychczasowe doświadczenia pokazują, że tylko 1 na 10 eksperymentalnych szczepionek przechodzi pomyślnie wymagane etapy badań. W ostatnim tygodniu wstrzymano testy szczepionki przeciw COVID-19 stworzonej przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego i koncern farmaceutyczny AstraZeneca ze względu na możliwy efekt uboczny. Prace mają szansę zostać wznowione, jednak wstrzymanie szczepionki pokazuje zagrożenie, jakie tkwi w pośpiechu, by dotrzeć na rynek. Oczywiście efekt uboczny może nie mieć nic wspólnego z samą szczepionką, ale może wpłynąć na decyzję potencjalnych uczestników biorących udział w jej testach. Efekt wyścigu w drodze do wynalezienia szczepionki doskonale obrazuje przykład Rosji.

Dlaczego?

Produkt promowany przez rosyjskie władze nie przeszedł trzeciej fazy badań przeprowadzonych na kilkudziesięciu tysiącach osób, a to bardzo poważne uchybienie w międzynarodowych zasadach rejestracji produktów leczniczych. Brak ostatniej fazy badań dyskwalifikuje rejestracje szczepionki, a w związku z tym podważa także jej bezpieczeństwo i skuteczność. Ponadto, podobnie jak w przypadku grypy, istnieje ryzyko, że nawet zarejestrowana i dostępna szczepionka u części pacjentów nie będzie skuteczna, ponieważ ich osłabiony układ odpornościowy nie odpowie na przeciwciała. W takiej sytuacji, w przypadku wynalezienie skutecznej szczepionki, jedynym rozwiązaniem może okazać się zaszczepienie całej populacji. W mojej ocenie niezwykle istotne są również wysiłki badaczy, prowadzących badania z zakresu leczenia koronawirusa i wykrywania COVID-19. W sytuacji gdy na rynku nie ma dostępnej, skutecznej szczepionki szybkie wykrywanie wirusa oraz skuteczne leczenie mogą znacząco ograniczyć rozwój i skutki pandemii koronawirusa.

Co w sprawie koronawirusa robi Agencja Badań Medycznych?

W tej chwili Agencja Badań Medycznych finansuje ponad 20 projektów z zakresu testów i terapii w walce z koronawirusem. W Lublinie toczą się m.in. badania nad leczeniem pacjentów osoczem ozdrowieńców. Trwa produkcja konkretnych przeciwciał i w ciągu kilku tygodni będziemy gotowi z pierwszymi podaniami dla pacjentów. W Sieci Badawczej Łukasiewicz są zaś opracowywane szybkie testy na COVID-19 i najpewniej wiosną trafią na rynek. Pozostałe projekty dotyczą schematów walki z tym wirusem. Mam nadzieję, że w ciągu kilku miesięcy będziemy mieli owoce tych badań.