Ekspresowy wzrost bezrobocia młodych. Przyczyn jest kilka

Z danych Eurostatu wynika, że w maju 2025 roku stopa bezrobocia w grupie wiekowej osób do 25 lat wyniosła w Polsce 13,5 proc., co oznacza wzrost aż o 27,4 proc. rok do roku. To najwyższy wzrost w całej Unii Europejskiej mimo tego, że ogólna stopa braku pracy jest w Polsce jedną z najniższy w Unii.

Czemu wśród "zetek" rośnie bezrobocie?

Analitycy ManpowerGroup uważają, że powodem wzrostu bezrobocia wśród młodych Polaków może być zmieniający się rynek pracy, kształtowany przez zauważalne spowolnienie gospodarcze w wielu krajach, w tym u najważniejszych partnerów handlowych Polski, jak również napięta sytuacja geopolityczna, co przekłada się na mniejsze zapotrzebowanie na kadry.

Kolejny czynnik stanowi postępująca automatyzacja i digitalizacja, w tym sztuczna inteligencja, które ograniczają liczbę najprostszych zadań, będących tradycyjnie naturalną drogą wejścia młodych ludzi na rynek pracy.

Piotr Skierkowski, ekspert rynku pracy, ManpowerGroup ocenia w rozmowie z branżowym portalem Bankier.pl, że największym wyzwaniem jest niedopasowanie wymagań i oczekiwań, zarówno pracodawców, jak i młodych pracowników. Chodzi zarówno samych poziomów wynagrodzeń, jak i sposobu pracy oraz zadań do realizacji.

Kompetencje i doświadczenie wymagane od razu

Zuzanna Ilków, analityk Useme, wskazuje, że młodzi trafiają na rynek pracy, który już na starcie oczekuje od nich kompetencji, których nie mieli jeszcze kiedy realnie się nauczyć. Doświadczenie wymagane jest nawet na początkujących stanowiskach.

Jednocześnie system edukacyjny w Polsce nadal zbyt rzadko rozwija umiejętności praktyczne i nie daje odpowiedniego przygotowania do pracy projektowej czy zespołowej. W opinii analityczki to powód, dla którego coraz więcej młodych próbuje iść w kierunku freelancingu jako alternatywnej ścieżki zawodowej.

"Według naszego raportu «Freelancing po godzinach 2025», osoby w wieku 18–25 lat najczęściej działają w branżach IT, designie i multimediach. Dla wielu jest to alternatywna droga wejścia na rynek pracy. Jednak jego rosnąca popularność w tej grupie wiekowej może sygnalizować głębszy problem, jakim jest trudność w zdobyciu pierwszego zatrudnienia w ramach tradycyjnych form pracy" – mówi Ilków, cytowana w artykule Bankier.pl Katarzyny Wiązowskiej.

Młodzi znów ruszą za granicę?

Analitycy Personnel Service podkreślają, że nie można dopuścić do sytuacji, w której młodzi ludzie, nie mogąc znaleźć pracy w kraju, będą zmuszeni szukać jej za granicą – jak miało to miejsce dwadzieścia lat temu, prowadząc do poważnego drenażu talentów. Zauważają, że młode pokolenia, czyli tzw. zetki i alfy, to ludzie z ambicjami, i chętni do rozwoju.

Ich optymizm zderza się jednak z realnymi obawami o rozwój ich kariery, znalezienie odpowiedniej pracy, czy nawet konkurencję ze strony pracowników z innych krajów. Zdaniem analityków Personnel Service, jeśli nie ułatwi się im w Polsce konkretnych ścieżek rozwoju i wejścia na rynek pracy, zetki nie będą czekać i zaczną wyjeżdżać tam, gdzie to miejsce im się zaoferuje.

Pokolenie Z chce się rozwijać

W opinii Piotra Skierkowskiego z Personnel Service rozwiązaniem mogłoby być zwiększenie inwestycji w edukację i szkolenia zawodowe, które pomogą młodym ludziom zdobyć potrzebne umiejętności. To jego zdaniem pole to działania dla rządu i organizacji pozarządowych.

Zuzanna Ilków dodaje, że do polepszenia sytuacji najmłodszych dorosłych na rynku pracy, potrzebne są stanowiska startowe, które zakładają etap nauki, a nie gotowość "na już". – Konieczne jest też realne doradztwo zawodowe, mentoring, a także nowe podejście pracodawców – bardziej otwarte na potencjał niż na gotowe CV – uważa przedstawicielka Useme.

Czytaj też:
Nowe dane pokazują niepokojący trend na polskim rynku pracy