Jak wskazują eksperci, dzieje się tak mimo wyraźnego załamania cen kakao na światowych rynkach surowcowych, które w skali roku spadły o około 50 proc.
Wyraźna obniżka cen kakao
W 2024 r. kakao osiągnęło historyczny rekord cenowy na poziomie blisko 12–13 tys. dolarów za tonę. Był to najwyższy poziom od momentu rozpoczęcia regularnych notowań w 1960 r. Obecnie tona kakao kosztuje około 6 tys. dolarów, co oznacza najsilniejszy roczny spadek cen w całej historii statystyk tego surowca. Mimo tego ceny detaliczne czekolady nie tylko nie spadły, ale w wielu przypadkach dalej rosną.
Z danych rynkowych wynika, że średnia cena tabliczki czekolady mlecznej wzrosła w ciągu roku z około 5 zł do 7–7,50 zł za 100 gramów. Oznacza to podwyżkę rzędu 40–50 proc. Jeszcze wyższe wzrosty notowane są w segmencie produktów sezonowych. Czekoladowe figurki, mikołaje i zestawy prezentowe są droższe średnio o 30–60 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, przy czym w przypadku marek premium podwyżki sięgają nawet 70 proc.
Producenci wykorzystują zapasy "drogiego" kakao
Jak wskazują ekonomiści, główną przyczyną tej sytuacji są opóźnienia w przenoszeniu spadków cen surowca na ceny gotowych produktów. Producenci wciąż wykorzystują zapasy kakao zakontraktowane w okresie rekordowej drożyzny. W 2024 r. ceny kontraktów terminowych na kakao wzrosły niemal trzykrotnie w porównaniu z poziomami sprzed dwóch lat, co istotnie podniosło koszty produkcji czekolady. Wysokie ceny energii, transportu oraz opakowań dodatkowo utrwaliły nowe, wyższe poziomy cen detalicznych.
Znaczącą rolę odegrały także czynniki podażowe. Wybrzeże Kości Słoniowej i Ghana, odpowiadające łącznie za ponad 55 proc. światowej produkcji kakao, od kilku lat zmagają się z poważnymi problemami w rolnictwie. Choroby roślin, w tym wirus spuchniętych pędów kakaowca, oraz choroby grzybowe, takie jak czarna zgnilizna, doprowadziły do spadku plonów o kilkanaście procent rocznie. Dodatkowo ekstremalne zjawiska pogodowe takie jak susze i intensywne opady, obniżyły jakość zbiorów i zwiększyły koszty produkcji. W skali globalnej roczna produkcja kakao w sezonie 2024/2025 była niższa o kilka procent od wcześniejszych prognoz, co przy rekordowo wysokim popycie w latach poprzednich doprowadziło do silnych napięć cenowych.
Czytaj też:
Szok cenowy przed świętami. Ile trzeba zapłacić za choinkę?Czytaj też:
Ile Polacy wydadzą na święta? Ta odpowiedź pada najczęściej
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.