Zmiana na stanowisku szefa ośrodka badawczego IDEAS NCBR wywołała mocny sprzeciw w środowisku naukowców. 30 polskich badaczy zwróciło się do premiera Donalda Tuska i ministra nauki Dariusza Wieczorka z prośbą o pilne wyjaśnienie podjętych decyzji. Sprawę opisał "Dziennik Gazeta Prawna".
Afera w IDEAS NCBR?
IDEAS (Intelligent Algorithms for Digital Economy) NCBR (Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) to ośrodek badawczo-rozwojowy zajmujący się obszarem sztucznej inteligencji. Od momentu jego utworzenia przez NCBR w 2021 r. do końca czerwca 2024 r. jego prezesem był dr Piotr Sankowski. Jest on jednocześnie pomysłodawcą utworzenia takiej instytucji.
Kadencja Sankowskiego skończyła się pod koniec czerwca, ale nie rozpisano konkursu na prezesa. W lipcu dyrektor NCBR wymienił trzech członków sześcioosobowej rady nadzorczej, która wybiera szefa IDEAS NCBR. Jak opisuje "DGP", po przeprowadzeniu zmian kadrowych w radzie rozpisany został konkurs.
Jak się okazało kandydatów było dwóch. Sankowski, który cieszy się dużym poparciem i uznaniem społeczności naukowej oraz dr hab. Grzegorz Borowik, który wygrał, mimo że ma być "szerzej nieznany w środowisku polskiego AI". Stąd apel grupy naukowców.
Sankowski ogłosił, że z dniem 2 października zakończy pracę w IDEAS NCBR. Co więcej, poszli za nim inni naukowcy, zaskoczeni wynikiem konkursu.
W sobotę 30 naukowców podpisało się pod listem do premiera Donalda Tuska i ministra nauki Dariusza Wieczorka z apelem o pilne wyjaśnienie "kontrowersyjnej decyzji".
Dziennikarka "DGP" napisała na X, że ta sprawa podważa zaufanie środowiska naukowego do państwa.
Minister Wieczorek: Sprawa będzie wyjaśniona
W rozmowie z money.pl do sprawy odniósł się minister Dariusz Wieczorek. – Poprosiłem dyrektora NCBR o przedłożenie wszystkich dokumentów w tej sprawie. W poniedziałek będę się z nimi zapoznawał i wtedy będę mógł powiedzieć więcej – oznajmił.
Tajne głosowanie
Z kolei w stanowisku przekazanym w piątek Polskiej Agencji Prasowej Ministerstwo Nauki przekazało, że w sprawie prezesa zarządu IDEAS NCBR odbyło się "konkurencyjne i transparentne postępowanie kwalifikacyjne". Jak napisano, rozmowy kwalifikacyjne odbyły się 17 września, a 25 września, w tajnym głosowaniu, rada nadzorcza wybrała na prezesa Grzegorza Borowika. Kadencja nowego prezesa rozpocznie się 1 października.
"Poważne zagrożenie dla dalszego funkcjonowania spółki"
"Jednocześnie informujemy, że na podstawie danych finansowych za rok 2023 spółka wykazała przychody 173 008 złotych, wykazała koszty 28 981 973 zł, zamykając rok stratą 28 808 965 zł. Tym samym w wyniku działalności poprzedniej Rady Nadzorczej i Zarządu istnieje poważne zagrożenie dla dalszego funkcjonowania spółki" – ogłosił resort nauki, dodając że minister Wieczorek zobowiązał nowy zarząd do pilnego audytu i przedstawienia programu naprawczego oraz w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości skierowania zawiadomień do organów ścigania.
Piotr Sankowski i Grzegorz Borowik. Kim są?
Piotr Sankowski jest informatykiem, doktorem habilitowanym nauk matematycznych, profesorem Instytutu Informatyki Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego oraz – jako jedyny naukowiec z Polski – czterokrotnym laureatem grantów Europejskiej Rady ds. Badań (European Research Council – ERC).
Grzegorz Borowik to profesor NASK-PIB, naukowiec i przedsiębiorca, doktor habilitowany nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie informatyka techniczna i telekomunikacja, wykładowca uczelni wyższych, członek Rady do spraw innowacji w szkolnictwie wyższym i nauce – wynika z informacji podanej przez IDEAS NCBR w piątkowym komunikacie.