Kurs pozytywnej zmiany, który ukazał się nakładem Wydawnictwa RM – „Nie ma dobrych i złych emocji. Każda bowiem niesie ze sobą określoną informację i tylko od nas samych zależy, jak ją odczytamy”.
Redakcja: Czy Polacy potrafią panować nad emocjami?
Aleksandra Borowska: Chociaż w aspektach ekonomicznych Polska odnotowuje wzrost gospodarczy, to jednak płacimy za to wysoką cenę. Coraz więcej osób odczuwa mniejszą radość z życia. Odnotowuje się sporo zwolnień lekarskich, np. z powodu wypalenia zawodowego, które ma bezpośredni związek z naszymi emocjami. Ludzie czują, że piętrzą się w nich emocje, którym brakuje ujścia i to przekłada się zarówno na zdrowie psychiczne, jak i budowanie więzi społecznych.
Raport OECD pt. How’s life pokazuje, że nasz kraj znajduje się poniżej średniej w kwestii poczucia dobrostanu emocjonalnego. W tym badaniu przeanalizowano ponad 80 wskaźników dobrostanu, wliczając w to czynniki ekonomiczne, ale też subiektywne, takie jak poczucie samotności, satysfakcję z życia i kondycję zdrowotną. Dlatego zachęcam do stawiania na rozwój osobisty, uczęszczania na warsztaty, coaching, konsultacje psychologiczne lub psychoterapię, aby lepiej poznać siebie.
Redakcja: Czy to dlatego napisała Pani poradnik Zrozumieć emocje. Kurs pozytywnej zmiany?
AB: Dokładnie tak. Chciałabym, aby ta publikacja stała się dla czytelników kompasem emocjonalnym. W książce zawarłam liczne ćwiczenia, które pomogą regulować swoją emocje i radzić sobie w sytuacjach kryzysowych.
R: Jakie są najskuteczniejsze metody wyciszenia się w najtrudniejszych momentach emocjonalnych?
AB: Skuteczna metoda to taka, która działa na konkretną osobę. Dlatego warto przetestować różne techniki, aby znaleźć tę, która najlepiej nam odpowiada. Zachęcam szczególnie do praktykowania ćwiczeń oddechowych. Jedną z popularnych metod jest oddychanie przeponowe: wykonujemy wdech nosem, licząc do czterech, następnie zatrzymujemy powietrze na cztery sekundy, a potem powoli wydychamy ustami przez sześć sekund. Inna technika, znana m.in. z treningów Navy SEALs, to tzw. oddychanie kwadratowe: wdech przez 4 sekundy, zatrzymanie oddechu na 4 sekundy, wydech przez 4 sekundy i ponowne zatrzymanie oddechu na 4 sekundy. Każde z tych ćwiczeń warto powtórzyć kilkukrotnie.
Inne sposoby na rozładowanie stresu to na m.in. joga, spokojny spacer czy relaksacja mięśni metodą Jacobsona. Pomocne może być także słuchanie relaksującej muzyki, dźwięków natury lub pisanie ekspresyjne, np. prowadzenie dziennika.
R: Czy uważa Pani, że któraś emocja jest najważniejsza w życiu człowieka?
AB: Uważam, że każda emocja jest dobra, potrzebna i na dodatek każda stanowi pewną informację. Smutek informuje nas o stracie czegoś lub kogoś, złość wskazuje, że być może nasze granice zostały przekroczone lub jakieś nasze potrzeby są niezaspokojone. Radość informuje o tym, że czegoś dokonaliśmy bądź jakieś wydarzenie szczęśliwie się zakończyło. Potrzebujemy całego wachlarza emocji do tego, aby w pełni przeżywać życie, które jest jednocześnie piękne i trudne.
R: Czy jako dorosły człowiek odczuwamy emocje autentyczne, prawdziwe?
AB: Jako dorośli ludzie możemy doświadczać autentycznych emocji, jednak zależy to od poziomu naszej dojrzałości emocjonalnej oraz tzw. pojemności na czucie. Z perspektywy Analizy Transakcyjnej do emocji autentycznych należą: złość, smutek, strach i radość. Za to emocje pasożytnicze (czyli zastępcze, nieautentyczne) to takie, które maskują nasze prawdziwe uczucia – te, które naturalnie powinny pojawić się w danej sytuacji. Tłumimy je w sobie i, świadomie bądź nieświadomie, wybieramy inną emocję, którą być może bardziej „wypada” pokazać. Na przykład w wielu kulturach mężczyznom trudniej przyzwolić sobie na odczuwanie smutku, a kobietom – na wyrażanie złości. Na szczęście to powoli się zmienia.
R: Co może być powodem zwiększenia emocji pasożytniczych?
AB: Przede wszystkim to, jak zostaliśmy wychowani – normy społeczne, wzorce w rodzinie, karanie za odczuwanie emocji i bagatelizowanie ich, brak przyzwolenia na ekspresję danej emocji w kontekstach ważnych dla młodych osób.
R: Czy jako dorośli możemy nauczyć się zarządzać swoimi emocjami?
AB: Tak. Wtedy mówimy o kimś, kogo cechuje sprawność emocjonalna, czyli umiejętność rozpoznawania, rozumienia i świadomego kierowania swoimi emocjami. Do tego pomocne są konsultacje ze specjalistami, kursy oraz warsztaty, które wspierają proces poznawania siebie. Ważne jest to, by w całym tym emocjonalnym chaosie umieć odnaleźć siebie i mieć świadomość, że to ja biorę odpowiedzialność za to, co czuję i co z tym robię lub czego nie robię.
Właśnie dlatego napisałam książkę zawierającą ćwiczenia do samodzielnej pracy: Zrozumieć emocje. Kurs pozytywnej zmiany. Mam nadzieję, że ten poradnik przyczyni się do poprawy dobrostanu psychicznego i fizycznego wielu osób.
Polecamy Państwu „DO RZECZY+”
Na naszych stałych Czytelników czekają: wydania tygodnika, miesięcznika, dodatkowe artykuły i nasze programy.
Zapraszamy do wypróbowania w promocji.