Umowa, na mocy której Rosja gwarantuje bezpieczeństwo statkom ze zbożem płynącym do i z ukraińskich portów przez kontrolowane przez Moskwę wody, wygasa 18 lipca, a rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow powiedział w poniedziałek, że "nie ma wielkich nadziei", że porozumienie zostanie przedłużone.
Ukraina i Rosja są nazywane "spichlerzem świata", ponieważ dostarczają około jednej trzeciej pszenicy sprzedawanej na świecie. Z powodu wojny na Ukrainie upadł transport przez porty nad Morzem Czarnym, a handel praktycznie zamarł.
Kiedy w lipcu 2022 r. umowa zbożowa została zawarta, ONZ i Rosja podpisały również protokół ustaleń, zobowiązujący ONZ do ułatwienia swobodnego dostępu rosyjskich nawozów i innych produktów do światowych rynków.
Rosja twierdzi, że aby wypełnić memorandum, należy spełnić kilka warunków, w tym ponowne przyjęcie Rosyjskiego Banku Rolnego (Rosselkhozbank) do belgijskiego międzynarodowego systemu płatności bankowych SWIFT.
UE rozważa propozycję Rosji? Pieskow nie komentuje
"Financial Times" poinformował w poniedziałek, że Unia Europejska rozważa propozycję utworzenia przez Rosyjski Bank Rolny spółki zależnej w celu ponownego podłączenia go do globalnej sieci finansowej, jako zachęty dla Moskwy do przedłużenia umowy zbożowej.
Pieskow poproszony o komentarz do informacji "FT" oświadczył, że na razie nie ma nic do powiedzenia w sprawie realizacji tej części umowy, która dotyczy strony rosyjskiej.
Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow przekazał w ubiegły piątek, że Rosja obecnie nie widzi powodów, które przemawiałyby za przedłużeniem umowy zbożowej.
– Nie rozumiem, jakie argumenty mają ci, którzy chcieliby kontynuować tę czarnomorską inicjatywę, ponieważ, jak powiedziałem, od dawna stała się ona komercyjna w odniesieniu do ukraińskiego zboża – dodał.
Co dalej z umową zbożową?
W lipcu ub.r. w Stambule podpisano pakiet dokumentów dotyczących dostaw żywności i nawozów z czarnomorskich portów na rynek międzynarodowy. Początkowo umowy były zawierane na 120 dni, w listopadzie ub.r. przedłużono je na taki sam okres.
18 marca 2023 r. Rosja ogłosiła przedłużenie porozumienia o 60 dni, ostrzegając, że to wystarczający czas na ocenę realizacji memorandum podpisanego z ONZ.
W maju prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan powiedział, że umowa zbożowa została przedłużona o dwa miesiące, począwszy od 18 maja.
Czytaj też:
"Plan B". Solski: Ukraina jest gotowa kontynuować eksport zboża przez Morze Czarne