W związku z 80. rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim do Polski przybyli prezydenci Niemiec Frank Walter-Steinmeier oraz Izraela Isaac Herzog. Główne uroczystości odbyły się na pl. Bohaterów Getta Warszawskiego w Warszawie, gdzie obecni byli także przedstawiciele polskich władz, na czele z prezydentem Andrzejem Dudą.
Prezydent Polski podkreślił w swoim przemówieniu, że żydowscy bojownicy, którzy walczyli z Niemcami w warszawskim getcie w 1943 roku, są bohaterami "zarówno narodu żydowskiego, jak i narodu polskiego". Z kolei Steinmeier podkreślił, że wstydzi się roli, jaką jego kraj odegrał w tych tragicznych wydarzeniach sprzed 80 lat oraz poprosił o przebaczenie.
Symbol bohaterstwa
Z kolei prezydent Izraela powiedział, że powstanie było "symbolem bohaterstwa w najczarniejszej godzinie ludzkości”. Herzog wspominał, że kilkuset polskich Żydów stawiło czoła tysiącom w pełni uzbrojonych niemieckich żołnierzy.
– Tu, w tym miejscu, w którym się gromadzimy, stało getto, ciasne, gwarne i tętniące życiem. W pobliżu znajdował się „punkt zbiorczy”, czyli Umschlagplatz. To tam przypieczętowano los 300 tysięcy polskich Żydów: dzieci, starców, kobiet i mężczyzn deportowanych do obozu zagłady w Treblince – powiedział Herzog.
Herzog podziękował prezydentowi Dudzie za jego wysiłki na rzecz upamiętnienia śmierci Żydów podczas Holokaustu, w tym wsparcie dla środowej ceremonii.
– Musimy pamiętać: nie ma nic postmodernistycznego ani relatywistycznego w pamięci o Holokauście. Istniało zło absolutne w postaci nazistów i ich wspólników. I istniało dobro absolutne w postaci ofiar i buntowników z każdego narodu. I przekazując to dziedzictwo potomnym, musi ono odzwierciedlać ten niepodważalny aksjomat: żadnych „jeśli”, żadnych „ale” – powiedział Herzog.
Przyjaźń polsko-izraelska
Heroizm oporu przeciwko Niemcom i imperatyw pamięci o tym "strasznym rozdziale historii”, powiedział Herzog, stanowi ważną platformę dialogu i przyjaźni między Izraelem a Polską.
– Przyjaźń, w którą wierzę i która, mam nadzieję, rozkwitnie i rozwinie się, pozwalając nam wyjaśniać i dogłębnie analizować nieporozumienia i ból, jednocześnie budując ważne partnerstwa, nie tylko na fundamencie przeszłości, ale także na podstawie naszej wspólnej przyszłości — powiedział Herzog.