Nabożeństwo 9 pierwszych piątków miesiąca niewątpliwie wiąże się z kultem Najświętszego Serca Pana Jezusa, którego rozpowszechnienie Kościół zawdzięcza wizjonerce z Francji – św. Małgorzacie Marii Alacoque.
Objawienia o Boskim Sercu
W XVII wieku zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr Nawiedzenia św. Małgorzata Maria Alacoque miała widzenia. Objawił się jej Chrystus, który opowiadał o swoim nieskończonym Miłosierdziu. Widzenia trwały od grudnia 1973 roku do czerwca 1675 roku. Jezus prosił, by ludzie zwracali się do Jego Serca w specjalnym nabożeństwie.
16 czerwca 1675 r. podczas tzw. wielkiego objawienia Jezus ukazał św. Małgorzacie swoje Boskie Serce. "Oto Serce, które tak bardzo umiłowało ludzi, że niczego nie szczędziło aż do wyczerpania i wyniszczenia się, by im dać dowody swej miłości" – mówił podczas widzenia.
Wtedy też Chrystus zażądał, by pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała był świętem poświęconym czci Jego Serca. "Żądam, żeby pierwszy piątek po oktawie Bożego Ciała był odtąd poświęcony jako osobne święto na uczczenie mojego Serca i na wynagrodzenie mi przez Komunię świętą i inne praktyki pobożne za zniewagi, jakich doznaję, gdy w czasie oktawy jestem wystawiony na ołtarzach".
To właśnie podczas tych objawień Pan Jezus wezwał do otaczania czcią wizerunków swojego Serca, godzinnej adoracji w noc poprzedzającą pierwszy piątek, a także Komunii wynagradzającej w pierwsze piątki miesiąca.
Obietnice dla czcicieli Najświętszego Serca Pana Jezusa
Jezus przekazał św. Małgorzacie Marii Alacoque, że Jego Serce stanie się źródłem wielu łask dla wiernych. "Serce moje wyleje hojne łaski na tych wszystkich, którzy Sercu memu oddadzą cześć lub przyczynią się do jej rozszerzenia".
Wśród przyrzeczeń znalazło się 12 obietnic, które zakonnica opisała w listach.
12 obietnic dla czcicieli Serca Jezusowego:
- Dam im wszystkie łaski potrzebne w ich stanie.
- Zgoda i pokój będą panowały w ich rodzinach.
- Będę ich pocieszał we wszystkich ich strapieniach.
- Będę ich bezpieczną ucieczką za życia, a szczególnie przy śmierci.
- Wyleję obfite błogosławieństwa na wszystkie ich przedsięwzięcia.
- Grzesznicy znajdą w mym Sercu źródło nieskończonego miłosierdzia.
- Dusze oziębłe staną się gorliwymi.
- Dusze gorliwe dojdą szybko do wysokiej doskonałości.
- Błogosławić będę domy, w których obraz mego Serca będzie umieszczony i czczony.
- Kapłanom dam moc kruszenia serc najzatwardzialszych.
- Imiona tych, co rozszerzać będą to nabożeństwo, będą zapisane w mym Sercu i na zawsze w Nim pozostaną.
- Przyrzekam w nadmiarze miłosierdzia Serca mojego, że wszechmocna miłość moja udzieli tym wszystkim, którzy będą przystępować do Komunii św. w pierwsze piątki przez dziewięć miesięcy z rzędu, łaskę skruchy i pokuty ostatecznej, tak że nie umrą w Mojej niełasce ani bez sakramentów i że Serce moje stanie się dla nich najpewniejszą ucieczką w godzinę śmierci.
9 pierwszych piątków miesiąca – wielka obietnica
"Kto dziewięć piątków odprawi jak trzeba, nie umrze w grzechach, lecz pójdzie do nieba". Powiedzenie stało się znane, po tym, jak dzięki objawieniom w XVII wieku ożywiła się pobożność rzeszy wiernych, a ludzie zaczęli praktykować nabożeństwo 9 pierwszych piątków miesiąca.
Dwunasta obietnica Chrystusa jest szczególnie ważna, dlatego też nazywana jest wielką. Jezus zapowiada, że ci, którzy przynajmniej raz w życiu odprawią nabożeństwo dziewięciu pierwszych piątków miesiąca, umrą w stanie łaski uświęcającej. Dla człowieka wierzącego nie ma większej obietnicy i większej łaski, której mógłby dostąpić na ziemi.
Warunkiem dostąpienia tej wielkiej łaski jest godne przyjęcie Komunii (w stanie łaski uświęcającej) przez dziewięć kolejnych pierwszych piątków miesiąca. Ważna jest także intencja Komunii świętej, którą w tym dniu przyjmujemy. Sakrament powinien być przyjęty w intencji wynagradzającej Bożemu Sercu za grzechy i zniewagi, jakie spotykają Je w Najświętszym Sakramencie.
Co to znaczy Komunia św. wynagradzająca?
Podczas, gdy grzech najbardziej oddala człowieka od Boga, to komunia najściślej go z Bogiem łączy. Komunia św. wiąże się z uczestnictwem we Mszy św., która jest przecież szczytem chrześcijańskiego życia. Podczas Eucharystii łączymy się z ofiarą Chrystusa, który oddał za nas życie na drzewie Krzyża.
Jezus jest Głową Kościoła, a my jego członkami, dlatego podczas Mszy św. Chrystus z całym Kościołem składa Bogu ofiarę na odpuszczenie grzechów. Najdoskonalej łączymy się z tą ofiarą przez przyjmowanie Komunii świętej. Pan Jezus przed swoją Męką ustanowił ten sakrament nie tylko po to, by przychodzić osobiście do każdego z nas, ale by zjednoczyć nas ze swoją ofiarą krzyżową. Stąd też każda komunia ma wymiar zadośćuczynienia za grzechy świata. Jezus ustanowił więc komunię jako najdoskonalszą praktykę wynagradzającą.
Dlaczego to piątek ma być dniem szczególnego wynagradzania? W Kościele katolickim każdy piątek przypomina nam wydarzenia Wielkiego Piątku, kiedy Chrystus poniósł śmierć krzyżową za nasze grzechy. Nasze pierwszopiątkowe wynagrodzenie łączy się więc z najwyższym wynagrodzeniem Bogu, jakie Jezus złożył w historii świata.
Spowiedź w pierwszy piątek miesiąca
Obecnie pierwszy piątek miesiąca kojarzony jest przede wszystkim z konfesjonałem. Tymczasem jest to pewne wypaczenie istoty nabożeństwa, gdyż sednem nie jest Sakrament Pokuty, a Sakrament Eucharystii. Pan Jezus prosił, by w dziewięć kolejnych pierwszych piątków miesiąca przyjąć komunię św. wynagradzającą, będąc w stanie łaski uświęcającej. Pójście do spowiedzi w pierwszy piątek miesiąca nie jest niczym złym, jest nawet wskazane. Jednak nie na tym polega wypełnienie prośby Jezusa skierowanej do św. Małgorzaty.
Skojarzenie pierwszego piątku miesiąca ze spowiedzią może wynikać z faktu, że wielu wiernych przyjmuje pogląd, że do komunii najlepiej przystąpić w tym samym dniu, od razu po spowiedzi. Rodzi to pewne niebezpieczeństwo, że następna komunia będzie przyjęta po kolejnej spowiedzi, czyli np. w przyszłym miesiącu. Warto zauważyć swego rodzaju wypaczenie obu sakramentów.
Sakrament Pokuty i Pojednania zakłada postanowienie poprawy – jest to jeden z warunków dobrej spowiedzi. O poprawie i zmianie życia na lepsze nie świadczy ilość spowiedzi, ale praca nad sobą i otwarcie na działanie łaski (m.in. w Sakramencie Eucharystii). Tymczasem Eucharystia, nawet przyjęta od razu po spowiedzi, nie jest potwierdzeniem czystości serca i sumienia, a raczej obecności Boga w sercu.
Nabożeństwo pierwszych piątków miesiąca – warunki
Mimo, że sakrament Pokuty i Pojednania oraz Sakrament Eucharystii są ze sobą ściśle powiązane, to nie należy wiązać ich mechanicznie. Istotą godnego odprawienia nabożeństwa dziewięciu pierwszych piątków miesiąca jest przyjęcie komunii św. wynagradzającej. Spowiedź zaś może odbyć się w każdy inny dzień poprzedzający piątek, jako przygotowanie do przyjęcia Chrystusa do serca.
Warto tutaj nadmienić, że sama spowiedź, bez przyjęcia komunii św., nie jest odprawieniem nabożeństwa. Taka praktyka często spotykana jest u dzieci, które przyjęły Pierwszą Komunię Świętą i przez dziewięć kolejnych pierwszych piątków miesiąca przychodzą "po podpis od księdza". Coraz częściej takie podejście widoczne jest również u dorosłych.
Sakrament Pokuty nie jest celem nabożeństwa, a jedynie środkiem do godnego przyjęcia Chrystusa w sakramencie.
Czytaj też:
Twemu Sercu cześć składamy. Nabożeństwo czerwcowe